In de woestijn van Nevada vechten twee mannen om een vrouw


De Amerikaanse auteur TC Boyle houdt zich al jaren met opmerkelijke toewijding bezig met vrijwel elk aspect van het al te menselijke. Hij heeft nauwelijks de meest urgente hedendaagse kwesties overgeslagen. Hij schreef over identiteitsfraude en radicale eenlingen, maar ook over antropomorfe chimpansees en drugscommunes, eco-experimenten en rivaliserende milieuorganisaties.
NZZ.ch vereist JavaScript voor belangrijke functies. Uw browser of advertentieblokkering blokkeert dit momenteel.
Pas de instellingen aan.
In zijn nieuwste roman wijdt hij zich aan het onderwerp dat, na de dood, het belangrijkste is in de literaire canon: de liefde. Hij heeft daarbij uiteraard niet de romantische liefde voor ogen, maar de obsessieve liefde en de vernietigende kracht ervan.
«Niets dan vuil en versleten loopvlak»Het verhaal speelt zich af in Boulder City, een klein stadje in de woestijn van Nevada, waar Terry, een stagiair uit Los Angeles, na haar dood het huis en haar hond Daisy van zijn moeder erfde. Met tegenzin reist hij naar het stadje, waar hij absoluut geen enkele band mee heeft: "Mensen die beweerden van de woestijn te houden, hadden het altijd over de ongerepte uitgestrektheid ervan, maar voor hem leek het meer op de zool van een oude hardloopschoen: niets dan aarde en versleten zolen."
Dan ontmoet Terry Bethany in een bar: aantrekkelijk, avontuurlijk en op zoek naar een slaapplek nadat ze het heeft uitgemaakt met haar vriend. Zonder dat Terry weet wat er gebeurt, trekt Bethany na een nacht samen bij hem in. Ze doet zich voor als zijn verloofde en belooft dat ze voor het huis, de tuin en de hond zal zorgen terwijl hij naar Los Angeles gaat.
Voor Terry, die zich ongemakkelijk voelt in de omgang met vrouwen, is dit een totaal onbekende situatie, die hij passief benadert – hij laat het gebeuren. Maar dan is er Jesse, Bethany's gewelddadige ex-vriend, een motorrijder en leraar op de middelbare school, die weigert Bethany op te geven en Terry een onwelkom advies geeft: "Ze is vergif. Je weet het nog niet, maar je zult het snel genoeg ontdekken."
De man als magneetWat volgt is een bittere strijd tussen twee zeer verschillende mannen om één vrouw. "Is dit een soort macho-ding, een territoriumgevecht, en mijn lichaam is het territorium?" vraagt Bethany. Toegegeven, ze kan niet echt kiezen tussen haar twee bewonderaars en, hoewel ze denkt dat Terry in Los Angeles is, blijft ze bij Jesse terechtkomen. Zo wakkert ze het conflict op haar eigen manier aan. "Aan het einde van de avond was hij weer de magneet, en zij zat in zijn krachtveld – er was geen ontkomen aan, ze kon er niets aan doen."
De confrontaties tussen Terry en Jesse variëren van het kapot snijden van autobanden tot fysieke aanvallen, waarbij beide partijen uiteindelijk met ernstige verwondingen in het ziekenhuis belanden.
TC Boyle volgt dit alles op met zijn gebruikelijke welsprekendheid en grote vaardigheid – misschien zelfs een beetje té vaardig. Je mist de buitengewone kwaliteit van Boyles proza, de onverwachte wendingen en ook de humor, die deze keer vrijwel volledig ontbreekt. Dus hij somt een nogal conventionele liefdesdriehoek op. Zelfs de indrukwekkende achtergrond verandert daar niets aan.
Het onafhankelijke leven van de geschiedenisIn de woestijn van Nevada, met zijn ratelslangen, renkoekoeken en javelina's, kan Boyle zijn liefdesdriehoek niet eens versterken met een toegift uit zijn kenmerkende discipline: milieuthema's. Jesse werkt aan een roman over de Hoover Dam, waarvoor verschillende steden onder water zijn gezet. Boyle wilde oorspronkelijk verder op dit aspect ingaan, maar, zoals hij in een interview zei, liet de plot dat niet toe: "Op een gegeven moment besefte ik dat deze passages niet meer pasten bij de ontwikkeling van het verhaal."
Het wordt zo een roman die meer als een psychologisch profiel functioneert dan Boyles eerdere werken. Het behandelt verslavingen en obsessies, woede en wraak, maar ook verdriet en verlies. En, last but not least, gaat de roman over het onvermogen om zich te bevrijden uit rampzalige relaties. Terry kan niet rouwen om de dood van zijn moeder en terwijl hij heen en weer reist tussen zijn werk als ordelijke werker in het ziekenhuis en de woestijn, raakt hij steeds meer verstrikt in een duistere wereld van geweld en verlangen.
Waarheid en leugensHet verhaal wordt verteld vanuit de afwisselende perspectieven van Terry, Bethany en Jesse. Deze structuur geeft de tekst een diep verontrustende kwaliteit, omdat Boyle vermijdt te verduidelijken wiens uitspraken het dichtst bij de waarheid liggen. Heeft Jesse Terry's banden echt lekgestoken? En is Terry schuldig aan Jesse's motorongeluk – of toch niet? Daarin schuilt de ware aantrekkingskracht van de roman: in de ambivalentie van de vertelde realiteiten.
Het boek heet "No Way Home", en deze titel weerspiegelt een ander aspect: de vraag wat thuis is en waar je het kunt vinden. Terry's thuis is Los Angeles, maar hoe dieper hij in zijn destructieve relatie met Bethany duikt, hoe brozer zijn gevoel van verbondenheid wordt. De weg naar huis blijkt een rotsachtig woestijnpad te zijn, aan het einde waarvan geen redding ligt, maar juist een afgrond.
Uiteindelijk zit er dus meer achter Boyles liefdesdriehoek dan op het eerste gezicht lijkt. Het is misschien niet TC Boyles beste roman, maar de diepgang en Boyles talent om menselijke zwakheden onverbiddelijk in beeld te brengen, zorgen ervoor dat lezers het boek met een andere kijk op de wereld uitlezen.
TC Boyle: No Way Home. Vertaald uit het Engels door Dirk van Gunsteren. Hanser-Verlag, München 2025. 384 pp., Fr. 33.20.
nzz.ch