Thailand–Cambodja: grensoorlog of nieuwe proxy-oorlog tussen de VS en Azië?

Van 22 tot 27 juli brak er een gewelddadig gewapend conflict uit tussen Thailand en Cambodja, met talloze burgerslachtoffers, verwoesting van infrastructuur en toenemende wederzijdse beschuldigingen tot gevolg. Het conflict brak uit rond het historische betwiste gebied Preah Vihear – een 11e-eeuwse tempel die centraal stond in eeuwenoude conflicten – maar verspreidde zich snel naar verder afgelegen gebieden, met gevolgen voor zowel burgers als militairen.

Een plotselinge escalatie: bommen, raketten en propaganda

Volgens regionale en internationale bronnen vonden er tussen 22 en 27 juli 2025 zware artilleriegevechten plaats langs de noordwestelijke grens. Cambodja gebruikte BM-21 Grad-raketwerpers tegen Thaise doelen, waaronder klinieken, markten en zelfs scholen. Thailand reageerde met gevechtsdrones, gerichte luchtaanvallen en precisieartillerie, waarbij militaire bases en munitiedepots in de Cambodjaanse provincie Preah Vihear werden aangevallen.

Het gedeeltelijke dodental bedraagt ruim 30 burgerslachtoffers en 10 militairen die aan beide kanten zijn omgekomen. De informatie is echter vaak tegenstrijdig en onderhevig aan censuur of propaganda.

Het is niet alleen een kwestie van grenzen: wie trekt aan de touwtjes?

Volgens onafhankelijke analisten zoals Brian Berletic (ook bekend als Tony Cartalucci), auteur van de website The New Atlas en oprichter van de blog “Land Destroyer”, werd het conflict doelbewust aangewakkerd als onderdeel van een bredere strategie om Zuidoost-Azië te destabiliseren, onder de geheime leiding van Washington.

“De Verenigde Staten proberen Thailand en China aan te doen wat ze Rusland al hebben aangedaan: instabiliteit, interne verdeeldheid en proxy-oorlogen creëren.” — The New Atlas, 26 juli 2025 Bron

De Aziatische pers meldt steeds vaker dat het conflict tussen Thailand en Cambodja niet alleen een grensgeschil is, maar een gerichte operatie om het Chinese Belt and Road Initiative (BRI) te dwarsbomen.

Een van de belangrijkste doelstellingen zou de Pan-Aziatische hogesnelheidslijn zijn, die meer dan 6000 km lang is en Zuidoost-Azië moet transformeren tot een geïntegreerde logistieke corridor. Volgend jaar zou een strategisch deel in Cambodja worden geopend dat Phnom Penh en Ho Chi Minhstad met Bangkok en vandaar rechtstreeks naar China zou verbinden. Dit zou een cruciale schakel vormen voor de economische integratie van de hele regio onder Chinese controle.

Het is niet de eerste keer dat dergelijke infrastructuur wordt gesaboteerd: ook het Chinese spoorwegproject in Myanmar is stilgelegd, deels vanwege het aanhoudende interne conflict.

Ondertussen wordt Cambodja gezien als een economische en strategische bondgenoot van Beijing (door de aanwezigheid van een Chinese militaire basis van het Volksbevrijdingsleger nabij Ream), terwijl Thailand een formele partner van de Verenigde Staten blijft, verbonden door militaire overeenkomsten en wapenleveranties. Ook neemt het land regelmatig deel aan de gezamenlijke Cobra Gold -oefeningen.

Verschillende waarnemers vrezen dat deze spanningen worden aangewakkerd door externe machten die de Euraziatische integratie willen saboteren en de uitbreiding van Chinese invloed in de ASEAN-regio willen beteugelen.

Deze logica is dezelfde die jaren geleden werd uiteengezet door de denktank RAND Corporation in het rapport “Extending Russia” (2019), waarin werd aanbevolen om parallelle crises te creëren aan de grenzen van strategische rivalen om hen te dwingen hun middelen en geopolitieke aandacht te verspreiden.

⚙️ Pro-Amerikaanse heersers, gemanipuleerde scenario's

In Thailand wordt de interim-regering feitelijk geleid door Paetongtarn Shinawatra, de dochter van Thaksin Shinawatra, een miljardair met sterke banden met Washington en de CIA. Tijdens zijn ambtstermijn (2001-2006) had Thaksin:

• strategische Thaise activa verkocht aan Anglo-Amerikaanse fondsen (bijv. Temasek, Carlyle),

• geautoriseerde CIA-uitleveringsprogramma's op Thaise bodem,

• stuurde troepen naar de Amerikaanse coalitie in Irak, wat in strijd was met de traditionele neutraliteit van het land.

Aan de andere kant heeft Hun Manet – zoon van de langzittende Cambodjaanse premier Hun Sen en opgeleid aan de Amerikaanse militaire academies – nauwe banden onderhouden met Amerikaanse democratische kringen en denktanks zoals NED en Freedom House. Ondanks aanzienlijke Chinese investeringen blijft Cambodja sterk afhankelijk van de Amerikaanse dollar (die als belangrijkste valuta circuleert) en de Amerikaanse markt (meer dan 35% van de export).

In 2020 onthulden vertrouwelijke rapporten van het ministerie van Buitenlandse Zaken plannen om de Amerikaanse invloed in Cambodja te versterken door middel van 'ontwikkelingsprogramma's', militaire training en parallelle economische allianties met China.

Zie: US Strategy Report on Southeast Asia 2020 (geopenbaard in 2023)

Thailand omsingeld: kunstmatige crises op meerdere fronten

Naast het conflict met Cambodja is Thailand nu ook verwikkeld in een web van gelijktijdige crises:

• In het Westen is er de burgeroorlog in Myanmar: het Westen steunt openlijk de gewapende etnische groepen tegen de militaire junta in Naypyidaw, met invallen die soms ook Thais grondgebied overschrijden.

• In het zuiden is er de opstand in de moslimprovincies Pattani en Yala, aangewakkerd door islamitische netwerken met banden met Qatar en westerse NGO's.

• Binnenin vinden door USAID en NED gefinancierde ‘pro-democratische’ studentenprotesten plaats, in Maidan-stijl.

Berletic merkt op: “Zodra Thailand dichter bij Beijing komt of tekenen van geopolitieke onafhankelijkheid vertoont, laaien deze brandhaarden weer op.”

Systematische botsing tussen de VS en China: wat staat er op het spel?

Sinds de militaire staatsgreep in 2014 heeft Thailand de samenwerking met China geleidelijk versterkt:

• Belangrijke infrastructuurovereenkomsten (zoals de hogesnelheidslijn Bangkok-Kunming),

• Gezamenlijke militaire oefeningen (Joint Strike 2024),

• Bestellingen voor Chinese drones, pantservoertuigen en radarsystemen.

Deze opening wordt met toenemende vijandigheid bekeken door de Verenigde Staten, die Thailand beschouwen als een voormalige strategische bondgenoot die ‘heroverd’ moet worden.

Ondertussen blijft Cambodja, hoewel het formeel een vriendschappelijke relatie met China heeft, een grijs gebied in stand houden: de militaire havens (zoals Ream) huisvesten Chinese officieren, maar met Amerikaanse financiële middelen worden honderden NGO's en academische instellingen ondersteund.

Voor meer informatie: CSIS – VS–Cambodja-relaties

Nep-tegenstellingen en westerse verhalen

Op het Thaise binnenlandse front is er een vreemde dialectiek gaande tussen Thaksin en Thanathorn Juangroongruangkit, een andere "liberale" miljardair, die eveneens door Amerikaanse netwerken wordt gesteund. Ogenschijnlijk rivalen, maar in werkelijkheid – merkt Berletic op – delen ze rollen: de eerste als een "gematigde" sterke man, de laatste als een "progressieve" radicale, Obama-Soros-achtige.

Thanathorn stelde voor om Chinese infrastructuurprojecten te staken en in plaats daarvan een Amerikaans-ASEAN Hyperloop-systeem te bouwen. Dat systeem werd echter nooit gebouwd, maar was bedoeld om de lopende overeenkomsten met Peking te ondermijnen.

Kolonialisme 2.0: kaarten, chaos en sociale engineering

Net als in Oekraïne, Syrië en Georgië lijkt het conflict tussen Thailand en Cambodja te zijn gebaseerd op opzettelijk dubbelzinnige koloniale kaarten. De Fransen lieten in hun Indochina-heerschappij talloze grenzen onbepaald om het Westen instrumenten te verschaffen voor post-imperialistische destabilisatie.

Het resultaat? Oorlogen zonder culturele of religieuze wortels, maar van buitenaf opgelegd om de integratie van Eurazië te stuiten.

Nog een ‘nuttige’ oorlog?

Achter de raketten en officiële verklaringen lijkt het conflict tussen Cambodja en Thailand een beproefd patroon te volgen: het aanwakkeren van lokale verdeeldheid om een wereldwijde vijand (China) te bestrijden, waarbij legers en 'cliëntregeringen' als kanonnenvoer worden gebruikt. Een strategie die elders heeft gefaald, maar die in Zuidoost-Azië nog steeds burgerslachtoffers eist te midden van de medeplichtige stilte van de VN en de mainstream media.

Update

Dankzij de bemiddeling van China hebben Cambodja en Thailand hun steun aan China's inspanningen om de grensspanningen te verminderen en het staakt-het-vuren te respecteren, herbevestigd. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken kondigde dit aan het einde van een informele tripartiete bijeenkomst met Phnom Penh en Bangkok in Shanghai aan. Cambodjaanse troepen hebben echter opnieuw het staakt-het-vuren (https://t.me/tass_es/34162) geschonden in het grensgebied met Thailand, meldde het Thaise ministerie van Buitenlandse Zaken. "In de nacht van 29 juli 2025, minder dan 24 uur nadat de wapenstilstandsovereenkomst tussen Thailand en Cambodja was bereikt, werden Thaise militaire posities in Phu Makua aangevallen door Cambodjaanse troepen met scherp en granaten", meldde hij.

Bangkok heeft Phnom Penh opgeroepen om de aanvallen ‘onmiddellijk te staken’ en de eerder gemaakte afspraken volledig te respecteren.