Saatlerce nasıl ameliyat yapılabiliyor? Cerrah Mariëlle, ameliyathaneyle ilgili önemli soruları yanıtlıyor.

Ameliyata giren bir hasta olduğunuzda, ameliyathanede olup bitenlerin çoğunu genellikle fark etmezsiniz. Peki, cerrahların saatlerce nasıl ameliyat yapabildiğini hiç merak ettiniz mi? Peki ya bir cerrah olarak, ameliyat sırasında susarsanız veya tuvalete gitmeniz gerekirse? Plastik Cerrah Mariëlle Jippes (39) bunu bize ayrıntılı olarak açıklayacak.

Jippes, Hollanda'nın en yüksek puanlı hastanelerinden biri olan Winterswijk'teki Kraliçe Beatrix Bölge Hastanesi'nde (SKB) plastik cerrah olarak görev yapıyor. Jippes daha önce Rotterdam'da çalışmış ve bir zamanlar Winterswijk'in tam konumunu haritada aramak zorunda kalmış olsa da, artık Achterhoek bölgesindeki bölge hastanesinden övgüyle bahsediyor.

Jippes, tıp eğitimi sırasında cerrahi bir alanda çalışmak istediğini erken fark etmiş. "Bu nereden çıktı?" diye gülüyor. O dönemde genç doktor, travma ve beyin cerrahisi de dahil olmak üzere birçok farklı disiplini incelemiş, ancak nihayetinde plastik cerrahi ona en çok hitap eden alan olmuş. "Hâlâ her gün keyif alıyorum. Mesleğim çok çeşitli. Büyük veya akademik bir hastanede belirli bir alan seçiyorsunuz. Ama ben bölge hastanesinde çalıştığım için neredeyse her şeyi yapıyorum. Eller, tendonlar, sinirler veya kemikler üzerinde ameliyatlar yapıyorum. Bazen tornavida ve çekiçlerle çalışıyorum." diyor coşkuyla.

"Ama aynı zamanda meme ve deri rekonstrüksiyonları da yapıyorum. Mesleğim çok pozitif. Cilt ve meme rekonstrüksiyonları kanserle ilgili olsa da, olumlu bir katkıda bulunup güzel bir şey yaratabiliyorum. Yaptığım işten harika sonuçlar alıyorum ve insanlar inanılmaz derecede minnettar."

Metro daha önce, aşırı işlenmiş gıdaların bolluğu konusunda uyarıda bulunan pratisyen hekim Staf Hendrickx ile de görüşmüştü . Doktorlar Mariëlle Vehmeijer-Heeman ve Fieke Slee-Wijffels da Metro'ya küçük çocuklar için ilk yardım bilgisinin önemi hakkında bilgi vermişti.

Bu arada, Jippes'in hastanede estetik doktoru değil, plastik cerrah olduğunu vurgulamak önemli. Yaptığı ameliyatların her zaman tıbbi bir endikasyonu vardır. "Birçok kişi estetik doktorunun plastik cerrahla aynı şey olduğunu düşünür. Ancak bir plastik cerrahın eğitimi genellikle on sekiz yıl sürerken, bir estetik doktorunun eğitimi genellikle yalnızca temel tıp eğitimi alır. Bazen bu yanıltıcı gelebilir. Bu, estetik doktorlarının işlerinde iyi olmadıkları anlamına gelmez, ancak bir plastik cerrah ile estetik doktoru arasında büyük bir fark vardır."

Şöyle devam ediyor: "Üstelik, kozmetik ve tıbbi arasındaki ayrım o kadar da net değil. Sağlık sigortacıları, neyin tıbbi olarak kabul edilip neyin tıbbi olarak kabul edilmediği konusunda giderek daha katı hale geliyor. Bir şikayet veya durum çok özel düzenlemelere girmiyorsa, aniden sigortasız kabul edilebilir ve dolayısıyla kozmetik bakım kapsamına girebilir. Bu, hastanın tıbbi şikayetleri olsa bile geçerlidir. Hastanemizde ayrıca 'Fraaii' adı altında kozmetik bakım hizmeti de sunuyoruz. Genellikle Achterhoek bölgesinde, hastaların yalnızca şikayetleri daha da şiddetli olduğunda başvurduklarını fark edersiniz ve bu durum kozmetik cerrahi için de geçerlidir. Buradaki işlemler genellikle gerçekten işlevseldir."

Jippes, ameliyathane günlerinin genellikle nasıl geçtiğini şöyle açıklıyor: "Brifing sabah 7:50'de başlıyor ve ameliyatlar akşam 4:00'e kadar sürüyor. Acil durumlar veya gecikmeler olmadığı sürece, akşama kadar çalışmaya devam etmeniz gerekebilir. Bazı ameliyatlar uzun sürebilir, örneğin bir hastanın birden fazla işleme ihtiyacı olması nedeniyle. Bu gibi durumlarda, ameliyatlar için bütün bir günü ayırabiliyoruz. Ayrıca, ameliyat masasında iki plastik cerrahın bulunduğu karmaşık vakalar da oluyor."

Ancak cerrah, aralıksız ameliyat yapmadığını vurguluyor. "Ben bir makine değilim ve ayrıca yemek yemem, içmem ve tuvalete gitmem gerekiyor. Bu yüzden ameliyatlar sırasında mola veriyorum. Kısa da olsalar. Ve evet, bu bir süreliğine ayrılıp daha sonra geri döneceğiniz anlamına geliyor." Jippes bunun kulağa tuhaf gelebileceğini anlıyor. Gülerek biraz daha açıklıyor: "İnsanlara bunu söylediğimde genellikle 'Ama ameliyat masasında biri var, değil mi?' diye yanıtlıyorlar. Bu doğru, ama tüm ameliyathane çekip gidiyor ve hasta geride kalmıyor. Bir anestezi hemşiresi ve bir ameliyathane asistanı her zaman hastanın yanında kalıyor."

Jippes, günde epey hasta gördüğünü söylüyor. "Poliklinik günlerinde bir ameliyatın ne kadar süreceğini tahmin ediyorum. Ayrıca iş yükümüzü hesaplayan bir sistemle çalışıyoruz. Buna göre, bir günde kaç hastayı ameliyat edebileceğimi belirleyebiliyorum. Sonra da büyük ameliyatlar mı yoksa küçük ameliyatlar mı olduğuna karar veriyorum." Böylesine küçük bir ameliyat için hastanın genel anesteziye ihtiyacı yok; lokal anestezi uygulanıyor. Cerrah, "Bu, bir sabah on iki ameliyat yapabileceğim anlamına geliyor. Bu gerçekten çok çalışmak demek," diye espri yapıyor.

Şöyle devam ediyor: "Bu tür lokal işlemlerde bazen kendimi koşu tekerleğindeki mutlu bir hamster gibi hissediyorum. Örneğin, iki ameliyathane ve iki anestezi odası kullanıyoruz. Bu odalar arasında daireler çizerek dolaşıp aynı anda birden fazla hastayı tedavi ediyorum. Tıp tekerleğimde mutlu bir hamster gibiyim."

Peki ameliyatlar sırasında nasıl odaklanabiliyorsunuz? "İnsanlar garip bulabilir ama bazı şeyler omuriliğiniz üzerinde yapılıyor. Bu, konuşabileceğiniz ve hatta birbirinize ameliyat masasında geçirdiğiniz hafta sonlarını sorabileceğiniz anlamına geliyor. Böylece aşırı odaklanmam gerekmiyor, hatta bunu rahatlatıcı olarak bile tanımlayabilirim. Ancak bazı işlemler için gerçekten çok konsantre olmam gerekiyor. Aslında üç kategori var: omuriliğinizdeki işlemler, hala konuşabileceğiniz konsantrasyon kategorisi veya zor ve karmaşık işlemler sırasında tam dikkat. Sonra herkese, örneğin, sessiz olmalarını söylüyorum."

Jippes şöyle devam ediyor: "Ama meslektaşlarınızla konuştuğunuz birçok an oluyor. O zamanlar operasyona odaklanıyorum, ancak adımlar sistemime tamamen yerleşmiş durumda çünkü bunları çok sık yapıyorum. Tıpkı dişlerinizi fırçalamak gibi, artık düşünmüyorsunuz. Ne yapmam gerektiğini tam olarak biliyorum ve tüm vücudum buna tepki veriyor."

Herkesin ara sıra kötü bir günü olur, peki ya cerrahın da kötü bir günü varsa? "Sabah brifinginde, herkesin 'işe uygun' olup olmadığını sorarız. Örneğin, sırt ağrınız mı var veya soğuk algınlığınız mı var? O zaman bunu dile getirebilirsiniz. Ekip olarak bunu dikkate alırız. Bu konuda meslektaşlarımla gerçekten açık bir kitap gibiyim. Özel hayatımda bir şeyler oluyorsa, bunu iş yerinde de paylaşırım. Bu oldukça garip, çünkü bu tür şeyleri ameliyat masasında da konuşuyoruz. Sonra hasta mışıl mışıl uyuyor. Bunu kahve makinesinin başında yaptığımız sohbet gibi düşünün."

Cerrah, işlerin her hastanede aynı olmadığını belirtiyor. "Herkesin birbirini tanıdığı bir bölge hastanesinde çalışıyorum. Birbirimize gerçekten yardımcı oluyoruz. Örneğin, ameliyathanede mola vermem gerekiyorsa ama çıkamıyorsam, bir meslektaşım bana pipetle bir bardak meyve suyu getiriyor. Böylece ara sıra maskemle bir şeyler içebiliyorum."

Jippes, ameliyathanede bulunan herkesi listeliyor. "Hastayı uyutan anestezi bölümünden bir meslektaşım her zaman bulunur. Ayrıca ek bir anestezi asistanı da bulunur. Bu asistan her zaman ameliyathanede kalır. Ameliyathane asistanları da mevcuttur. Bunlardan biri etrafta dolaşır, steril değildir ve gerekirse bazı şeyleri gösterebilir. Diğer ameliyathane asistanı ise sterildir. Meme küçültme gibi bazı işlemler için ameliyathane masasında iki asistanım olur. Ancak örneğin eğitim hastanelerinde ameliyathanede çok daha fazla insan olabilir. Bu durumda, stajyer doktorların gözlem yapmasıyla çok yoğun bir ortam oluşabilir."

Cerrah, her hafta ortalama kaç kişiyi ameliyat ettiğini hesaplıyor. "Haftada 3,5 gün çalışıyorum. Bu, bir hafta dört gün, diğer hafta üç gün çalıştığım anlamına geliyor. Böyle üç günlük bir çalışma haftasında, muhtemelen yirmi kişiyi lokal anesteziyle, yedi kişiyi de genel anesteziyle ameliyat ediyorum. Arada bir de poliklinik günüm oluyor. Sonra yaklaşık 45 kişiye bakıyorum ki bu oldukça zorlu bir iş."

"Tıpkı insanlar gibiyiz," diyor cerrah, işini anlatırken gülerek. Peki doktorluk ile insan olmak arasında denge nerede? "Uzun saatler çalışıyorum ve zorlu işler yapıyorum. Bu yüzden formda olmam gerekiyor. Benim için egzersiz bir çıkış yolu. Evde neredeyse 6 ve 10 yaşında iki çocuğumla bir ailem var. Kocam olmadan, bu iskambilden yapılmış ev çökerdi. O kadar çok şey yapıyor ki. Bu işi tam zamanlı yapsam, benim için çok fazla olurdu. Şimdi ara sıra kitap okuma, bahçede çalışma veya doğada olma fırsatım da var. Perşembe akşamları kocamla geçirdiğim randevu gecelerini çok seviyorum. Tüm ebeveynlere şunu tavsiye ederim: Birlikte yemek yemek, egzersiz yapmak veya bir kokteyl içmek için bir zaman ayarlayın."

"Plastik cerrah meslektaşım da iyi bir arkadaş oldu," diye devam ediyor Jippes. "Rotterdam'da birlikte çalıştık ve beni Winterswijk'e gelmeye ikna etti. Yaşadığımız her şey hakkında onunla konuşabiliyorum. Mesleğimizde çok fazla gri alan var. Her zaman sağa sola gidemezsiniz. Çok fazla karar veriyorsunuz. Ve bazen kendinize 'Doğru mu yaptım?' diye soruyorsunuz. Onunla bu konuda fikir alışverişinde bulunabiliyorum ve bu benim için çok değerli."

Jippes hiç ameliyatını ertelemek zorunda kaldı mı? “Bunu bir kez yaşadım. Tatilden yeni dönmüştüm ve midem çok bozuktu. Kendimi iyi hissetmediğim için ameliyathaneden çıkmak zorunda kaldım ve durum daha da kötüleşti. Sonra ameliyata devam etmemeye karar vermek zorunda kaldım. Bu benim için çok zordu. Anestezi uzmanını arayıp iptal ettirdim. Ama elbette, hâlâ ameliyata ihtiyacı olan hastaların hikayelerini de biliyordum. Ameliyatları için uzun süre beklemişlerdi ve benim yüzümden ameliyatları gerçekleşemedi. Bunu çok kötü buldum. Neyse ki tüm hastalar çok anlayışlıydı. İnsanoğlu işte. Ama doktorlar hastalanmakta zorlanıyor. Siz insanları iyileştirmek için oradasınız ve biz her zaman kendimizin de hasta olabileceğimizi kavrayamıyoruz. Birçok doktorun bunu kabul etmekte zorlandığını biliyorum.”

Ve eğer doktorun arkasındaki kişiyi unuttuysanız, Jippes'in bu konuda söyleyecek bir şeyi var. "Hiçbir doktor bilerek yanlış bir şey yapmaz. Her doktorun amacı birini iyileştirmektir. Size asla zarar vermek değil. Bazen bir doktor hata yaptığında oldukça sert yargılar olabilir."

Şöyle devam ediyor: “Geçenlerde Volkskrant’ta güzel bir makale okudum. Üç uzman, bir zamanlar yaptıkları bir hata ve bunun üzerlerindeki etkisi hakkında çok dürüstçe konuştu. "Bence doktorlar için bir şeyler istedikleri gibi gitmediğinde çok zor oluyor. Her zaman doğru olanı yapmaya çalışırlar. Ama bazen işler umdukları gibi gitmez. Hastalarıma karşı her zaman dürüst olmaya çalışsam da, insanlar genellikle kızmazlar. Hayal kırıklığına uğrarlar veya üzülürler, ama dürüstlüğümü takdir ederler. Ve hastalarımla bağ kurmaya devam ediyorum. Poliklinikte birinin oğlunun düğünü hakkında konuştuğunu duyarsam, bunu hatırlar ve daha sonra sormaya çalışırım. Tam da takdir ettiğim şeyin, bakımın insani dokunuşu olduğunu görüyorum."