Braga - nieodkryta duchowa perła Portugalii

W 2024 roku Portugalia pobiła turystyczny rekord – odwiedziło ją ponad 31,6 miliona gości, czyli o 5% więcej niż rok wcześniej. Najwięcej z nich trafiło do Lizbony, która przyjęła 8,52 miliona turystów i do Porto, od lat będącego w ścisłej czołówce najchętniej odwiedzanych miast – w samym 2023 roku w mieście nocowało niemal 6 milionów przyjezdnych.

Oba te kierunki cieszą się niesłabnącą popularnością, ale też zmagają się z ogromnym tłokiem i rosnącymi cenami. Na tym tle wyróżnia się trzecie co do wielkości miasto kraju, czyli Braga. Miasto choć coraz śmielej wchodzi na listę miejsc, które podróżni chcą odkrywać, wciąż ciekawą i niezatłoczoną alternatywą dla portugalskich "must haves".

Braga – jedna z najstarszych perełek Portugalii

To wyjątkowe miasto łączy w sobie prawie dwa tysiące lat historii z młodzieńczą energią i atmosferą, której próżno szukać w zatłoczonych metropoliach. Założone przez Rzymian jako Bracara Augusta w 16 roku p.n.e. szybko stało się jednym z kluczowych ośrodków administracyjnych w regionie, z biegiem lat wyrosło też na duchową stolicę Portugalii – od średniowiecza pełniło bowiem funkcję siedziby arcybiskupów. Dziś religijny charakter Bragi oddają liczne kościoły i katedra, ale także procesje i święta, które wyznaczają rytm życia miasta.

Wędrując brukowanymi ulicami, łatwo dostrzec, że minione epoki zostawiły tu trwały ślad – w rzymskich ruinach, średniowiecznych kamienicach, renesansowych krużgankach, barokowych świątyniach, pałacach i fontannach, które od wieków chłodzą miejskie place.

Braga, nazywana „Miastem Arcybiskupów” i „Rzymem Portugalii”, emanuje duchowością, jednak nie w przytłaczający sposób – otula spokojem, skłania do refleksji i sprzyja niespiesznemu odkrywaniu swoich zakątków, w których toczy się codzienne życie studentów, mieszkańców i pielgrzymów.

Co warto zobaczyć, aby zakochać się w Bragdze?

Miasto zachwyca od pierwszych kroków – przyjezdni swój spacer zaczynają od Largo Carlos Amarante, gdzie fasada Igreja Santa Cruz przyciąga wzrok rzeźbami i ornamentami typowymi dla portugalskiego baroku, a dwie bliźniacze strzeliste wieże rysują się ostro na tle błękitnego nieba. Całość tworzy widok zapierający dech w piersiach.

Po drugiej stronie placu puszcza oko Igreja de São Marcos – świątynia o okazałej barokowej fasadzie, udekorowana rzeźbami apostołów w naturalnych rozmiarach oraz postacią św. Marka w centralnej niszy. Wnętrze skrywa relikwie wspomnianego apostoła, a cały budynek niegdyś służył jako część kompleksu szpitalnego dla pielgrzymów – jego charakterystyczne wieże wciąż przypominają o trosce o ciało i duszę.

To bogactwo zabytków sakralnych rozsianych po całym centrum jest imponujące tak jak sama Sé de Braga – najstarsza katedra Portugalii, konsekrowana w XI wieku. Jej masywna romańsko-gotycka bryła doskonale łączy się z barokowymi detalami, tworząc prawdziwy architektoniczny kalejdoskop. Tuż obok, wąskie brukowane uliczki pełne kawiarni i sklepów z rękodziełem zapraszają, by zwolnić tempo i zanurzyć się w codziennym rytmie miasta.

Prawdziwym symbolem Bragi pozostaje jednak Sanktuarium Bom Jesus do Monte – barokowy kompleks na wzgórzu, do którego prowadzą wysokie schody liczące 577 stopni. Wzdłuż trasy na wędrowców czekają fontanny i rzeźby o biblijnej tematyce, a nagrodą za wspinaczkę jest niesamowity widok na całe miasto.

Dla mniej wytrwałych istnieje alternatywa – zabytkowa kolejka linowo-terenowa z 1882 roku, napędzana wodą i działająca w duchu ekologii. Wnętrze bazyliki zachwyca freskami i rzeźbami, a otoczenie świątyni – zielenią ogrodów i cienistymi alejkami – co sprzyja chwilom zadumy.

Braga od wieków znana jest jako “Miasto Dzwonów”, a przydomek ten jest niewątpliwą zasługą ponad trzydziestu kościołów w centrum. Ma ona jednak do zaoferowania o wiele więcej – w gąszczu uliczek kryją się rzymskie ruiny z pierwszych wieków naszej ery przypominające o jej starożytnym rodowodzie, a obok nich nowoczesne galerie sztuki, muzea i sklepy kuszą lokalnym rękodziełem, winem czy pastel de nata.

Deptak Rua Dom Paio Mendes tętni życiem popołudniami, kiedy kawiarniane stoliki zapełniają się rozmówcami, a nieopodal niego stoi Arco da Porta Nova – XVIII-wieczna brama miejska, dziś jeden z symboli Bragi.

Warto zajrzeć też do Pałacu Raio, którego błękitne azulejos bosko mienią się w słońcu lub odwiedzić Museu dos Biscainhos mieszczące się w XVII-wiecznym pałacu z ogrodem w stylu francuskim.

Na obrzeżach miasta czeka mniej znana, lecz wyjątkowa atrakcja – Sete Fontes, system XVIII-wiecznych źródeł i akweduktów, dawniej zaopatrujący region w wodę. Jeśli marzy Ci się z kolei, aby spojrzeć na miasto z góry, wystarczy wejść na wieżę kaplicy Nossa Senhora da Torre, skąd rozpościera się piękna panorama.

Okolice Bragi - szlaki dla tych, którzy nie usiedzą w miejscu

Choć Braga kusi spokojem, nie brakuje tu atrakcji dla miłośników aktywnego wypoczynku. To świetna baza wypadowa do zwiedzania jedynego parku narodowego w Portugalii – Peneda-Gerês, oddalonego zaledwie o 45 minut jazdy. Park zachwyca górskimi szlakami prowadzącymi przez lasy, skaliste przełomy i rustykalne wioski, wodospadami, w których można się ochłodzić w upalny dzień oraz punktami widokowymi, z których rozciągają się widoki na dzikie, zielone doliny. Jedną z najciekawszych tras jest starożytna rzymska droga Via Nova z I w. n.e., łącząca Bragę (Bracara Augusta) z hiszpańską Astorgą (Asturica Augusta).

Do dziś zachowały się jej fragmenty z widocznymi kamieniami milowymi (miliários), mostami i fragmentami brukowanej nawierzchni. Współcześnie część tej drogi funkcjonuje jako szlak pielgrzymkowy Camino da Geira e dos Arrieiros, będący alternatywą dla Camino de Santiago. To trasa mniej znana niż Droga Francuska czy Camino Portugués, ale ceniona za autentyczność, piękne krajobrazy i bogactwo archeologicznych śladów.

W Peneda-Gerês czekają też niszowe szlaki, jak Mountain Village and Wolf Trap, do których zabierze Cię zorganizowana wycieczka piesza, podczas której odwiedzisz urokliwe górskie wioski, takie jak Lombadinha oraz dawną pułapkę na wilki, stosowaną przez mieszkańców do ochrony dobytku przed zwierzętami. Trasa wiedzie po dobrze utrzymanych ścieżkach, dawnych drogach kamiennych, a także fragmentach starożytnego szlaku pielgrzymkowego prowadzącego do sanktuarium Peneda.

Można tam spotkać dzikie konie Garrano, owce i kozy, a także cieszyć się widokami na pasma górskie Soajo i Amarela,w skład których wchodzą wodospady i dębowo‑wrzosowiskowe krajobrazy.

Sama Braga również sprzyja aktywności – wspinaczka po 577 stopniach do sanktuarium Bom Jesus do Monte to mały trening sam w sobie, a miejskie ogrody, takie jak Jardim de Santa Bárbara, idealnie nadają się na długie spacery, zwłaszcza wiosną, gdy kwitną setki kolorowych kwiatów, tworząc bajkową scenerię.

Braga i smaki, które zostają w pamięci

Żadna wizyta w Portugalii nie byłaby pełna bez lokalnych przysmaków, a Braga potrafi zachwycić podniebienie. Tutejsza kuchnia to kwintesencja regionu Minho – prosta, ale pełna smaku, pachnąca ziołami, oliwą i winem. Warto spróbować tu Bacalhau à Braga, czyli dorsza w sosie cebulowym z chrupiącymi ziemniakami czy aromatycznych rojões à Minhota – kawałków wieprzowiny marynowanych w czosnku, winie i przyprawach, smażonych na smalcu, aż staną się kruche i soczyste. To jedno ze znanych dań północnej Portugalii, zwykle podawane z ziemniakami i sałatką lub papas de sarrabulho (rodzajem kaszy kukurydzianej gotowanej z mięsnym bulionem i przyprawami), które najlepiej oddaje sycącą i rustykalną duszę kuchni Minho.

Na koniec uczty nie można zapomnieć o deserze, czyli Pudim Abade de Priscos, którego receptura sięga XIX wieku i łączy w sobie karmelową słodycz z wyrazistą nutą cynamonu. To jeden z najbardziej charakterystycznych portugalskich puddingów, stworzony przez miejscowego duchownego – abade (księdza) de Priscos. Jego sekret tkwi w zaskakującym składniku: dodatku słoniny wieprzowej, która nadaje deserowi jedwabistej konsystencji i wyjątkowej głębi smaku.

Wzbogacony aromatem cytryny i odrobiną porto, serwowany z błyszczącą warstwą karmelu, do dziś uchodzi za kulinarny symbol Bragi. Do tego kieliszek młodego, lekko musującego wina Vinho Verde, które w regionie smakuje najlepiej i od razu wiadomo, że jest to miejsce, w którym życie toczy się w rytmie dobrej kuchni i rozmów przy stole.

Wśród wielu lokalnych restauracji warto zwrócić uwagę na Inato Bistrô, wyróżnioną gwiazdką Michelin, ale bez typowo „gwiazdkowego” nadęcia. To miejsce łączy klasykę portugalskich smaków z nowoczesnym akcentem – w menu znajdziesz autorskie interpretacje regionalnych potraw, a ceny dań zaczynają się już od 19 euro. Atmosfera jest swobodna, idealna na wieczór pełen kulinarnych odkryć, który zostawi po sobie niezapomniane wrażenia.

Braga – jak dotrzeć i poruszać się po mieście?

Z Polski do Bragi nie ma bezpośrednich lotów, ale to w żaden sposób nie utrudnia podróży. Najwygodniejszą opcją jest lot do Porto, oddalonego od Bragi o około 55 kilometrów. Z wielu polskich miast – w tym Warszawy, Krakowa, Wrocławia czy Katowic – kursują tanie linie lotnicze, a czas podróży wynosi około 3,5 godziny. Po przylocie na lotnisko w Porto wystarczy wsiąść do pociągu, autobusu lub wypożyczonego samochodu, aby w mniej niż godzinę znaleźć się w sercu Bragi.

Miasto jest kompaktowe i najlepiej odkrywać je pieszo, spacerując po krętych, brukowanych uliczkach, zatrzymując się w kawiarniach i na tętniących życiem placach. Większość obszarów jest przyjazna osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich – obniżone krawężniki są powszechne, a do starszych budynków prowadzą zazwyczaj podjazdy, choć do niektórych sklepów nadal trzeba pokonać schody. Alternatywą dla pieszych wędrówek są łatwo dostępne i niedrogie taksówki – przejazd ze Starego Miasta do podnóża Bom Jesus de Monte kosztuje około 6 euro.

Jeśli chodzi o noclegi, Braga oferuje pełen wachlarz możliwości – od butikowych hoteli w odrestaurowanych kamienicach, przez nowoczesne apartamenty w centrum, aż po niezwykłe hotele w dawnych klasztorach, gdzie można wypić poranną kawę na dziedzińcu z widokiem na czerwone dachy miasta.

W porównaniu z Lizboną czy Porto ceny są tu znacznie niższe, co czyni Bragę jeszcze bardziej kuszącym kierunkiem na krótki wypad lub spokojne wakacje w duchu prawdziwej Portugalii.