Włochy również pracują nad planem dotyczącym szpitali na wypadek ataku militarnego.

Konflikt ukraińsko-rosyjski i narastające obawy – ostatnio zestrzelenie dronów w Polsce – mogące doprowadzić do ewentualnego rozszerzenia działań wojennych na całą Europę, z udziałem NATO, zaczęły niepokoić kraje europejskie, również w kwestii przygotowania sieci szpitali na najgorszy scenariusz, czyli atak militarny. Francja i Niemcy rozpoczęły już opracowywanie strategii leczenia rannych żołnierzy. Włochy również podjęły pierwsze kroki: w Ministerstwie Zdrowia powołano komitet techniczny, który spotkał się już kilka razy, a także rozpoczęto wstępne dyskusje na temat „strategii odporności opieki zdrowotnej” na wypadek aktywacji Traktatu NATO. Strategia ta opiera się na trzech fazach, od przybycia wojsk do powrotu rannych.

Jak zauważono w ostatnich tygodniach, Francja i Niemcy wdrożyły strategię przygotowania swoich sieci szpitalnych do przyjmowania rannych żołnierzy. Okólnik francuskiego Ministerstwa Zdrowia poinformował regionalne agencje zdrowia w ich kraju o konieczności przygotowania, w razie potrzeby, instalacji placówek medycznych we współpracy z Ministerstwem Obrony, aby – jak donosi tygodnik „Le Canard Enchainé” – szpitale cywilne mogły przygotować się na ewentualny duży napływ rannych żołnierzy. W Niemczech przedstawiono plan mający ten sam cel: przygotowanie szpitali na wypadek wybuchu konfliktu na dużą skalę w Europie. A we Włoszech? Na tym froncie istnieje koordynacja między Palazzo Chigi (a konkretnie podsekretarzem Alfredo Mantovano) a Ministerstwem Obrony. Jednak w kwestii opieki zdrowotnej Ministerstwo Zdrowia już podejmuje działania, wydając w kwietniu ubiegłego roku specjalny dekret o utworzeniu stałego, dziesięcioosobowego komitetu w Gabinecie Ministrów ds. odporności osób w stanie krytycznym. Komitet zebrał się najpierw na początku czerwca, a następnie ponownie około dziesięciu dni temu.

Dekret (wdrażający dekret ustawodawczy 134/2024, który z kolei wdraża dyrektywę europejską) stanowi, że do zadań Komitetu Technicznego należy „określenie strategii odporności systemu opieki zdrowotnej, która określa role i obowiązki wszystkich organów, instytucji i podmiotów zaangażowanych w opracowywanie planów gotowości i reagowania oraz środków zarządzania zagrożeniami zdrowotnymi na dużą skalę”. Dekret podaje również dwa konkretne przykłady: zdarzenia „CRBN” (chemiczne, radiologiczne, biologiczne i nuklearne) lub – w najbardziej istotnym przypadku – „scenariusze kryzysowe, takie jak uruchomienie artykułów 3 i 5 Paktu Atlantyckiego”. Pierwszy z nich w szczególności zobowiązuje państwa NATO do rozwijania zdolności do odparcia ataku zbrojnego poprzez rozwój własnych zasobów i wzajemną pomoc, a tym samym do utrzymania ciągłej i skutecznej samoobrony. Artykuł 5 jest kluczowy dla systemu obrony zbiorowej i stanowi, że zbrojny atak na jedno lub więcej państw Sojuszu w Europie lub Ameryce Północnej jest uznawany za atak na wszystkie, co prowadzi do wzajemnej pomocy, w tym użycia siły, w celu przywrócenia bezpieczeństwa.

Jednym z celów tego okrągłego stołu, powołanego w Ministerstwie Zdrowia, jest „wzmocnienie współpracy cywilno-wojskowej w ochronie zdrowia”, na przykład poprzez „promowanie wspólnych programów szkoleniowych i ćwiczeń lub definiowanie planów operacyjnych i wspólnych wytycznych dotyczących zarządzania łańcuchem dowodzenia w przypadku katastrof”, ostrzega tekst dekretu założycielskiego. W tym kontekście wstępne spotkania ujawniły, że NATO wymaga określonych wymogów dotyczących opieki zdrowotnej w państwach członkowskich (tzw. „Minimalnych Wymogów Operacyjnych”), które włoskie szpitale z pewnością są w stanie zapewnić. Ponadto rozpoczęto dyskusje na temat hipotetycznego scenariusza „wsparcia państwa przyjmującego” z mobilnością wojskową w trzech fazach: od przygotowań do przybycia wojsk, przez mobilność wewnątrz kraju, aż po udział w aktywnych fazach działań bojowych za granicą z ewentualnym powrotem rannych. Te wstępne elementy mogłyby posłużyć jako podstawa włoskiego planu, który zostałby uruchomiony w naszej sieci szpitalnej w przypadku wystąpienia ekstremalnego scenariusza konfliktu zbrojnego.