Wojna na Ukrainie | Korupcja jest problemem na Ukrainie

Ukraina od dawna nie jest w stanie przetrwać bez pomocy zagranicznej. Kraj potrzebuje broni, aby nadal bronić się przed rosyjską inwazją. I pieniędzy, aby utrzymać państwo i społeczeństwo. Władysław Raszkowan z Międzynarodowego Funduszu Walutowego oszacował miesięczne zapotrzebowanie Ukrainy na fundusze zagraniczne na pięć miliardów dolarów, aby przetrwać, już w 2022 roku. Do tego dojdą setki miliardów dolarów na odbudowę.

Od czasu rosyjskiej inwazji trzy lata temu ukraiński budżet państwa boryka się z ogromnymi problemami. Kijów musi wydawać niemal wszystkie dochody podatkowe na wojsko i zakup nowej broni. Wydatki socjalne i pensje mają być pokrywane z funduszy zagranicznych. Ale to właśnie tu pojawiają się problemy. W okresie poprzedzającym konferencję na temat odbudowy w Rzymie, która rozpoczęła się w ten czwartek, ukraińskie media donosiły, że rząd do tej pory „znalazł” 23 miliardy dolarów na przyszły rok, ale potrzeba 42 miliardów dolarów.

UE próbuje wypełnić tę lukę finansową, która wynika również z wycofania się Stanów Zjednoczonych. „Financial Times” donosi z Brukseli, że trwają poszukiwania brakujących 19 miliardów dolarów. Nie będzie to łatwe. „Rosną obawy dotyczące przyszłego roku, a wiele podmiotów, które liczyły na zawieszenie broni w tym roku, musi zrewidować swoje kalkulacje i uświadomić sobie, że budżet ma dziurę, niezależnie od podejścia” – powiedział „Financial Times”, cytując urzędnika UE.

W Rzymie problem ten będzie przemilczany, a w obliczu błyszczących zdjęć z uściskami dłoni i chełpliwych deklaracji solidarności z Ukrainą nie zostanie poruszony inny problem: powolny proces płatności. Obiecane środki raz po raz nie docierają na czas. To problem dla Kijowa, ponieważ pożyczki są trudne do uzyskania, a jeszcze trudniej do obsługi, co zmusza rząd do wielokrotnego sięgania po rezerwy złota. Obawy ukraińskich mediów, że Kijów stoi w obliczu niewypłacalności i może w ten sposób pogrążyć się w bankructwie, które regularnie pojawiały się ostatnio, jak dotąd się nie potwierdziły.

Kijów może wykorzystać każdy cent i każdą hrywnę, biorąc pod uwagę dług publiczny wynoszący 181 miliardów dolarów. Według prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego, do końca roku dług ten ma przekroczyć produkt krajowy brutto w wysokości 203 miliardów dolarów. Znaczny wzrost wynagrodzeń urzędników państwowych o ponad 20 procent od początku roku wywołał jeszcze większe niezadowolenie społeczeństwa, zwłaszcza że inne świadczenia, takie jak emerytury, wzrosły znacznie mniej, a inflacja nie została zrównoważona.

Wbrew powszechnemu przekonaniu coraz mniej Ukraińców wierzy w pomyślną przyszłość.

Największym problemem pozostaje jednak wszechobecna korupcja. Oświadczenia takie jak te premiera Denysa Szmyhala, że walka z korupcją na Ukrainie jest chwalona na najwyższych szczeblach i że Ukraina ma „największą i najlepszą infrastrukturę antykorupcyjną”, są zaprzeczeniem rzeczywistości. Równie wątpliwe są oceny Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, że Kijów czyni ogromne postępy w walce z korupcją i zwalcza ją na poziomie innych krajów europejskich. Gdyby tak było, cała Europa miałaby… problem.

Prawnik Mychajło Honczaruk dostrzega tu pewien schemat. Twierdzenia o zdecydowanej walce Ukrainy z korupcją są tak stare, jak współczesne państwo, pisze Honczaruk w artykule dla RBK-Ukraina. Jednak niewiele, jeśli nie nic, zrobiono w tej sprawie. Jakby na dowód, kraj jest obecnie zajęty sprawą Ołeksija Czernyszewa . Wicepremier i minister jedności narodowej – stanowisko stworzone specjalnie dla niego przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego – jest rzekomo zamieszany w skandal na rynku nieruchomości, który kosztował ukraińskie państwo miliard hrywien (około 28,5 miliona euro w tamtym czasie) i wzbogacił samego Czernyszewa o 14,5 miliona hrywien (300 000 euro).

Aby zrozumieć skalę korupcji i jej konsekwencje, wystarczy spojrzeć na ukraińskie media. Portal informacyjny Zensor.net wymienia nawet „defraudację funduszy” jako osobną sekcję.

Jednym z nowych nabytków ostatnich dni jest Ołeksandr Lijew, były szef Departamentu Polityki Obronno-Technicznej, Rozwoju Uzbrojenia i Technologii Wojskowych Ministerstwa Obrony. Podobno zamówił pociski przeciwpancerne za 90 milionów hrywien (wówczas około 2,2 miliona euro) w latach 2022 i 2023. Dostarczono im bezużyteczny złom.