Nee, Greg Gutfeld zal Stephen Colbert nooit overtreffen

Toen het nieuws bekend werd dat CBS "The Late Show With Stephen Colbert" zou annuleren, verspilde Fox News geen tijd met het uitroepen van de overwinning. Volgens hun interpretatie werd Colbert niet zomaar ontslagen – hij werd van de troon gestoten door hun eigen 22.00 uur-ster, Greg Gutfeld, die ze trots uitriepen tot "kijkerskoning van de late night".

Gutfeld, die wel de ‘Jon Stewart van de rechtse komedie’ wordt genoemd , is een symbool geworden van wat sommigen een nieuw tijdperk in politieke humor noemen, een tijdperk waarin politieke satire, historisch gezien het domein van progressief links, nu van rechts komt.

Het is natuurlijk heel goed mogelijk dat je nog nooit van Gutfeld hebt gehoord, tenzij je naar Fox News kijkt. Maar dat betekent niet dat zijn invloed verwaarloosbaar is. Gutfelds opkomst markeert een verschuiving naar rechts in de mainstream politieke comedy . Zijn programma vult niet alleen een gat voor conservatieve kijkers die zich al lang vervreemd voelen door liberaal georiënteerde satire; het weerspiegelt ook een bredere culturele wending, waarbij grappen met een populistische, rechtse en vaak strijdlustige inslag ver buiten de alt-right hoeken van het internet resoneren.

Maar betekent dat dat Gutfeld echt de toekomst van de late night is? Heeft zijn conservatieve vorm van ironische humor die van komieken als Colbert vervangen?

Het antwoord is: absoluut niet.

Ondanks dat hij de meest succesvolle rechtse politieke komiek op televisie is, heeft Gutfeld nooit in de buurt van het bereik of de invloed van Colbert kunnen komen. Eerlijk gezegd is de vergelijking lachwekkend – vooral als je bedenkt dat het belangrijkste bewijs in Gutfelds voordeel de kijkcijfers van Nielsen zijn.

Om de culturele kracht van een komiek nauwkeurig te meten, hebben we meer nodig dan alleen pure kijkcijfers. Echte invloed komt voort uit een combinatie van statistieken – kwantitatief (kijkcijfers, volgers op sociale media, YouTube-weergaven) en kwalitatief (culturele relevantie, virale momenten, prijzen, kritische ontvangst).

Gutfeld voldoet hoe dan ook niet aan de algemene maatstaf. Hij bereikt een kleiner, meer geïsoleerd publiek. Zijn aanwezigheid in het publieke debat is veel beperkter. En belangrijker nog, zijn comedy mist de scherpte, originaliteit en resonantie die Colberts werk niet alleen populair, maar zelfs iconisch maken.

De wiskunde

In een clip die kort na de aankondiging van de stopzetting van CBS werd uitgezonden, pochte Gutfeld dat zijn Nielsen-kijkcijfers hoger waren dan die van Colbert, een feit dat eindeloos is herhaald als zogenaamd "bewijs" dat Colbert een uitstervend merk was. Zelfvoldaan merkte Gutfeld op dat "Wiskunde is wat andere mensen overkomt."

Laten we dus even de tijd nemen om wat rekenwerk te doen, want de cijfers laten zien dat Gutfelds bewering dat hij Colbert domineert, volgens bijna elke maatstaf onjuist is. Sterker nog, de enige maatstaf waarmee Gutfeld kan beweren Colbert te overtreffen – de Nielsen-kijkcijfers – is mogelijk de minst maatschappelijk relevante, gezien een medialandschap waarin steeds minder kijkers politieke komedie op televisie kijken.

Wat de kijkcijfers van Nielsen betreft, ontlopen de resultaten voor de twee programma 's elkaar niet zoveel, zeker niet als we rekening houden met het feit dat ze op totaal verschillende tijdstippen worden uitgezonden (Colbert begint om 23:35 uur; Gutfeld om 22:00 uur) en dat Gutfeld als enige conservatieve presentator van late-night comedy letterlijk geen concurrentie heeft. Colbert daarentegen neemt het op tegen zowel Jimmy Kimmel als Jimmy Fallon, waardoor een gelijkgestemde markt wordt verdeeld.

En dan nog iets. Gutfeld trekt volgens Nielsen misschien meer kijkers, maar Colbert overtreft hem qua gemiddelde marktaandeel. Nielsen houdt twee soorten data bij : kijkers (het totale aantal aangesloten toestellen) en marktaandeel (het percentage huishoudens dat op een bepaald tijdstip televisie kijkt). Wanneer we het marktaandeel vergelijken , scoort Gutfeld 7,16, minder dan Colberts 9,2 – dit is des te opmerkelijker omdat de markt om 23:35 uur veel kleiner is dan om 22:00 uur.

Maar – en dit is cruciaal – de kijkcijfers van Nielsen vertegenwoordigen slechts een klein deel van het totale aantal kijkers. Neem bijvoorbeeld YouTube, waar veel kijkers deze programma's bekijken, hetzij als fragmenten, hetzij in hun geheel. Op dat platform heeft "The Late Show With Stephen Colbert" 10,1 miljoen abonnees, en fragmenten van zijn openingsmonologen worden regelmatig zo'n 2,5 miljoen keer bekeken. Ondertussen heeft het volledige Fox News-netwerk iets meer dan 14 miljoen abonnees op YouTube. Fragmenten van "Gutfeld!" worden op een goede dag gemiddeld zo'n 500.000 keer bekeken, wat consistent vijf keer minder is dan het aantal kijkers van Colberts monologen.

Zoals je in deze grafiek kunt zien, overtreft Colberts publiek dat van Gutfeld op alle grote elektronische mediaplatforms. Colberts show heeft vier keer zoveel volgers op X (een platform waarop de show geen nieuw materiaal meer plaatst), bijna zes keer zoveel op Facebook, acht keer zoveel op Instagram en maar liefst 115 keer zoveel volgers op TikTok.

(Grafiek van Salon / Gegevens van Sophia A. McClennen & Christopher Zorn)

De impact

Cijfers zijn een waardevolle maatstaf om impact te meten, maar ze vertellen niet het hele verhaal. We moeten ook aandacht besteden aan de mate waarin een cabaretier invloed heeft op hoe mensen over kwesties denken, hoe hij het publieke debat vormgeeft en hoe hij de kunst van het comedy beïnvloedt.

Er is geen enkel voorbeeld van Gutfeld die het publieke vocabulaire heeft beïnvloed, politieke opvattingen heeft veranderd, zijn publiek heeft opgeleid of zich heeft beziggehouden met het soort crossover-evenementen waar Colbert beroemd om is geworden. Colbert bedacht nieuwe woorden, gaf een iconisch optreden tijdens het diner van de White House Correspondents Association in 2006 voor de toenmalige president George W. Bush, trad op op de National Mall, getuigde voor het Congres, richtte een Super PAC op, stelde zich twee keer kandidaat voor het presidentschap, interviewde regelmatig kandidaten en politici aan beide kanten van het politieke spectrum en is onophoudelijk besproken in zowel liberale als conservatieve media.

Wil je meer scherpe standpunten over politiek? Meld je dan aan voor onze gratis nieuwsbrief , Standing Room Only, geschreven door Amanda Marcotte, nu ook wekelijks te zien op YouTube of waar je ook je podcasts vandaan haalt .

Ondertussen heeft Gutfeld geen enkel van deze dingen gedaan. Tot nu toe zijn de meest opmerkelijke elementen van zijn carrière voortgekomen uit ongevoelige of denigrerende opmerkingen. In een van zijn meest "beroemde" momenten beweerde hij dat Kyle Rittenhouse het "juiste" deed toen de toen nog tiener twee mannen doodschoot en een ander verwondde tijdens de protesten in augustus 2020 naar aanleiding van de politieschietpartij op Jacob Blake in Kenosha, Wisconsin. (Rittenhouse beroept zich op zelfverdediging en werd in november 2021 vrijgesproken.) Behalve dat er in zijn verklaring niets ook maar enigszins met humor te maken heeft, onderstreept Gutfelds opmerking hoe zijn merk bijna volledig is gebouwd op gal, bijt en sarcasme – een combinatie, voor wat het waard is, die in principe elke rechtse media-influencer beschrijft.

Colbert daarentegen werd beroemd nadat hij een van de meest maatschappelijk relevante satirische personages in de Amerikaanse geschiedenis creëerde: de persona die hij speelde in "The Colbert Report". Tijdens zijn tijd in "The Late Show" heeft hij zijn vaardigheden verder aangescherpt door regelmatig ironische humor te gebruiken om niet alleen zijn publiek te vermaken, maar ook om hen anders te laten denken over urgente maatschappelijke kwesties. Zijn comedy haalt regelmatig het nieuws omdat het regelmatig de manier waarop het publiek denkt beïnvloedt. Gutfeld kent geen vergelijkbare voorbeelden.

Een zoekopdracht naar "Fox News" en "Stephen Colbert" op Google levert het afgelopen jaar meer dan 15 miljoen hits op. Een zoekopdracht naar "Fox News" en "Greg Gutfeld" levert het afgelopen jaar 808.000 hits op. Gutfelds eigen netwerk noemt Colbert vaker dan hun eigen presentator.

De komedie

Zo niet, bekijk dan een fragment van "Gutfeld!" Je zult meteen merken dat zijn grappen vaak niet meer dan een ongemakkelijke, geforceerde lach van zijn publiek opleveren. Eerlijk gezegd heeft zijn studiopubliek weinig gemeen met dat in het Ed Sullivan Theater waar Colbert zijn show opneemt. Maar afgezien van het aantal live-publiek, zijn Gutfelds grappen tijdens de opnames niet grappig, omdat ze gewoon niet zo grappig zijn.

Nadat "Gutfeld!" voor het eerst werd uitgezonden, merkte Daniel D'Addario, hoofdcorrespondent bij Variety, op dat Gutfields comedy bijna volledig afhankelijk is van gemene grappen die geen komische kunst bevatten: "Wreedheid is alles wat Gutfeld tot zijn beschikking heeft. Hij heeft geen enkel argument waarom men zijn programma zou moeten kijken." D'Addario betoogde dat wat de show onderscheidt niet de humor is, maar de ongefilterde, bijtende steken: "Zelfs naar de maatstaven van de zender waarop het wordt uitgezonden, is dit een gemeen, onaantrekkelijk programma."

Gutfeld wordt vaak een rechtse satiricus genoemd – ondanks het feit dat zijn komedie zelden voldoet aan de normen van daadwerkelijke satire, die afhankelijk is van creatief gebruik van ironie. Rechts publiek verwart beledigende komedie regelmatig met ironische satire, maar zoals ik al betoogde , is iets onaardigs zeggen en dan lachen geen komedie: het is gewoon een eikel zijn.

Maar het echte probleem met Gutfelds comedy is dat hij zinges probeert te geven aan versies van de werkelijkheid die hij volledig zelf heeft verzonnen, zoals zijn grap dat wiskunde is wat er met andere mensen gebeurt. Neem bijvoorbeeld deze zin uit de openingsmonoloog van zijn debuut bij "Gutfeld!": "Wat betreft die late night shows waar we tegen moeten concurreren – waarom zouden we ons er druk om maken? Wie beledigen ze?" vroeg Gutfeld. "De enige keer dat Stephen Colbert de gemoederen verhit, is tijdens een kussengevecht." Dat is een nogal vreemde uitspraak, aangezien Trump zelf al vaak door Colbert de gemoederen heeft gestreeld, zo vaak zelfs dat de president het idee dat Colberts show zou worden geannuleerd, toejuichte .

Het punt is dat Colbert Trump dwarszat omdat zijn unieke vorm van satire de president voor het publiek opnieuw kon definiëren, waardoor het makkelijker werd om een autocraat te begrijpen die tegelijk absurd en belachelijk, maar ook angstaanjagend en megalomaan is. Zijn geestige gebruik van ironie in "The Late Show" – waar hij humor gebruikt om zijn publiek te helpen de realiteit beter te begrijpen – zorgt ervoor dat hij een Amerikaanse komische legende zal blijven. Colberts comedy biedt een masterclass in gelaagde satire: hij combineert scherpe politieke kritiek, intellectuele humor en performatieve ironie in een poging om de machthebbers ter verantwoording te roepen en tegelijkertijd zijn publiek aan het lachen te houden.

Gutfelds meest succesvolle momenten daarentegen werden gekenmerkt door een ruwe, schokkende stijl die de machtselite versterkt, rechts populisme aanwakkert en sociale ongelijkheid rechtvaardigt. Bovenal begaat zijn werk de onvergeeflijke komische zonde: hoewel het misschien een flinke klap uitdeelt, is het uiteindelijk volkomen vergeetbaar.