Jonge, niet-rokers met vergevorderde longkanker. Eén enkele mutatie is verantwoordelijk.

• In Polen worden jaarlijks ongeveer 23.000 nieuwe gevallen van longkanker vastgesteld en heeft één op de tien patiënten een mutatie in het EGFR-gen.
• De ziekte treft vaak jongvolwassenen in de leeftijd van 40-50 jaar die nooit gerookt hebben.
• "We hebben drie groepen patiënten: patiënten die in aanmerking komen voor een operatie, patiënten die niet geopereerd kunnen worden en die chemoradiotherapie (een radicale behandelmethode) krijgen, en patiënten met uitzaaiingen die osimertinib met of zonder chemotherapie krijgen", legt oncoloog Dr. Mateusz Polaczek uit.
• - Momenteel kan osimertinib worden gebruikt bij patiënten met beginnende longkanker na tumorresectie, d.w.z. als postoperatieve behandeling, en bij patiënten met gemetastaseerde ziekte, d.w.z. als palliatieve behandeling. We kunnen het medicijn niet toedienen aan patiënten die chemoradiotherapie krijgen, ook al hebben we een studie die de effectiviteit van dergelijke therapie bevestigt, voegt hij eraan toe.

Luiza Jakubiak, Health Market: Vanaf 1 juli 2025 wordt de vergoeding uitgebreid met eerstelijnsbehandeling met osimertinib in combinatie met chemotherapie voor patiënten met lokaal gevorderde of gemetastaseerde niet-kleincellige longkanker (NSCLC) met een EGFR-mutatie. Over welke patiëntengroep hebben we het?

Dr. Mateusz Polaczek: Als je bedenkt dat er jaarlijks ongeveer 23.000 nieuwe diagnoses van longkanker zijn en dat één op de tien patiënten een mutatie in het EGFR-gen heeft, is dit momenteel een behoorlijk grote groep patiënten.

Het profiel van patiënten met deze mutatie is vrij specifiek. De ziekte treft vaak jongvolwassenen van 40-50 jaar, zonder rookgeschiedenis.

Zijn er specifieke symptomen die niet-rokers die longkanker krijgen, onderscheiden van rokers?

Deze symptomen zijn dezelfde als bij andere longkankers en helaas niet specifiek: hoesten, kortademigheid, bloedspuwing. Soms zijn er ook symptomen die verband houden met uitzaaiingen van kanker, zoals botpijn. Dit zijn dus allemaal symptomen die longkanker, zelfs met een EGFR-mutatie, kan veroorzaken.

Omdat longkanker in verband wordt gebracht met roken, en dat is terecht, komt de patiënt pas veel later bij de dokter, ook al zijn de symptomen al vroeg. De diagnose longkanker kan pas veel later worden gesteld.

De vroege aanvangsleeftijd betekent dat patiënten veel later ernstige symptomen ervaren. Tien jaar geleden hadden we een patiënt die zondag de marathon van Warschau liep en kortademig werd. Na opname in het ziekenhuis bleek dat hij al ernstige kankergezwellen in beide longen had.

Omdat het hier om moleculair gerichte therapie gaat, wat is de huidige stand van zaken op het gebied van diagnostiek en mutatiebepaling?

EGFR-mutatietesten zijn al 15 jaar standaardpraktijk in Polen. Mutatietesten zijn goedkoop en breed beschikbaar met behulp van eenvoudige genetische tests, zoals PCR.

Momenteel zou dit moeten gebeuren met behulp van multigenpanels met behulp van de NGS-methode, waarmee ook zeldzamere varianten van EGFR-mutaties kunnen worden gedetecteerd.

Het is ook mogelijk om een ​​zogenaamde vloeibare biopsie uit te voeren. EGFR is een gen bij longkanker, waarvoor deze diagnostische methode momenteel ruim beschikbaar en haalbaar is.

Wat zijn de prognoses van de patiënt en welke behandelingsopties hebben we tot nu toe?

De ziekte kent een zeer dynamisch verloop en zonder de juiste behandeling is de prognose zeer ongunstig.

Moleculair gerichte therapie heeft het lot van deze patiënten aanzienlijk veranderd. Behandeling met een afzonderlijke EGFR-tyrosinekinaseremmer is echter vaak onvoldoende. Daarom is een zoektocht naar nieuwe therapeutische methoden begonnen.

De genoemde therapie, waarbij we osimertinib combineren met chemotherapie, is een van de strategieën om de behandeling te intensiveren en deze patiënten nog beter te kunnen helpen.

De therapie verbetert de effectiviteit van de eerstelijnsbehandeling aanzienlijk: het vermindert het percentage vroegtijdige behandelfalen en verlengt de tijd dat patiënten de eerstelijnsbehandeling blijven volgen, wat van cruciaal belang is.

Deze recente wijziging in de vergoeding door chemotherapie toe te voegen aan een EGFR-tyrosinekinaseremmer maakt het mogelijk om betere behandelresultaten te behalen bij jonge patiënten tegen geringe extra financiële kosten.

Kleine groepen patiënten met zeldzame mutaties hebben het het moeilijkst

Welke medische behoeften zijn er nog niet vervuld voor patiënten met EGFR-gemuteerd niet-kleincellig longcarcinoom?

We hebben drie groepen patiënten: patiënten die in aanmerking komen voor een operatie, niet-operabele patiënten die chemoradiotherapie of een radicale behandelmethode krijgen, en patiënten met gemetastaseerde ziekte die osimertinib met of zonder chemotherapie krijgen.

Momenteel kan osimertinib worden gebruikt bij patiënten met beginnende longkanker na tumorresectie, d.w.z. als postoperatieve behandeling, en bij patiënten met gemetastaseerde ziekte, d.w.z. als palliatieve behandeling. We kunnen het medicijn niet toedienen aan patiënten die chemoradiotherapie ondergaan, ondanks een studie die de effectiviteit van dergelijke therapie bevestigt. We hebben het over een groep patiënten met inoperabele, stadium III niet-kleincellige longkanker.

In Polen wordt deze indicatie momenteel niet vergoed. Het lijkt erop dat we moeten wachten tot er uitzaaiingen optreden voordat we met de behandeling beginnen. Het is belangrijk om te onthouden dat hoe verder de ziekte gevorderd is, hoe minder goed de behandeling reageert.

Het is vermeldenswaard dat patiënten met gevorderde of gemetastaseerde niet-kleincellige longkanker met een EGFR-mutatie een tweede behandelingsoptie hebben, die ook in Polen nog niet wordt vergoed. Het gaat om twee nieuwe moleculen: lazertinib en amivantamab. Studies tonen aan dat de combinatie van amivantamab met lazertinib effectiever is dan osimertinib alleen.

Deze combinatie heeft een vrij ongunstig bijwerkingenprofiel, maar is tegelijkertijd een therapie die zeer goede resultaten oplevert als het gaat om harde eindpunten, namelijk een bevestigde verlenging van de overleving bij initiële toepassing.

De toegang van patiënten tot nieuwe therapieën verschilt aanzienlijk van de huidige aanbevelingen van wetenschappelijke verenigingen voor deze patiëntengroep. Is er de afgelopen jaren sprake geweest van aanzienlijke verbetering?

Het is algemeen bekend dat verenigingen aanbevelingen doen op basis van beschikbare resultaten van klinische onderzoeken en registraties. De behoeften die wij melden, komen voort uit het feit dat nieuwe geneesmiddelen beschikbaar komen in andere Europese landen en de Verenigde Staten.

Hoewel we nog steeds wachten op vergoeding van veel medicijnen of indicaties, hebben Poolse longkankerpatiënten momenteel zeer ruime toegang tot diverse behandelingen. We zijn de absolute koploper in Centraal-Europa tussen de Oostzee en de Zwarte Zee. Natuurlijk lopen we achter op sommige West-Europese landen.

De grootste tekortkomingen in de toegang tot farmacotherapie betreffen zeer kleine groepen patiënten met zeldzame mutaties. Dit probleem treft jaarlijks enkele tot tientallen patiënten in Polen.

Ik ben van mening dat de oplossing voor beperkte patiëntengroepen een individuele aanvraag voor financiering van therapie voor een bepaalde patiënt via de regeling Noodtoegang tot Medische Technologie zou moeten zijn. De huidige bepalingen zijn echter zeer restrictief en om voor dit mechanisme in aanmerking te komen, moet een patiënt alle behandelingen die momenteel met publieke middelen worden gefinancierd, hebben uitgeput. Deze absurde regelgeving met betrekking tot de regeling Noodtoegang tot Medische Technologie zou moeten worden gewijzigd.

Dr. Mateusz Polaczek, MD, PhD, hoofd van de 3e kliniek voor longziekten en oncologie aan het Instituut voor tuberculose en longziekten in Warschau

Auteursrechtelijk beschermd materiaal: de regels voor herdruk staan ​​vermeld in de regelgeving .