Natuurlijk plaagdiertjes bestrijden: (naakt)slakken

In deze serie geven Gardeners’ World magazine en Rootsum, experts in biologische oplossingen, advies aan zes van onze lezers, die ons hun plaagdierprobleem hebben voorgelegd. Deze keer in de serie is José op zoek naar degenen die haar Crambe (zeekool) elk jaar vakkundig kaal eten in het voorjaar.

“Ieder jaar heb ik een prachtig bloeiende Crambe gehad in mijn tuin. Sinds 2 jaar krijgt hij nog maar enkele blaadjes, die ook nog aangevreten worden… zijn het muizen of een insect? Wat is de oplossing?” – José Arts

Wat zonde van jouw zeekool! Dat is inderdaad een mooie plant om te hebben. Meerdere dieren kunnen knabbelen aan de jonge blaadjes, zoals duiven en muizen. Wat misschien meer voor de hand liggend is zijn slakken. Met name naaktslakken zijn namelijk dol op kool en in het voorjaar zullen kleine naaktslakken zich prima kunnen verstoppen, waardoor het opsporen lastig kan zijn en de oorzaak van de vraat niet altijd direct duidelijk is.

Naaktslakken zijn berucht in de tuin en met name zaailingen en uitlopende planten zullen de dupe zijn van een te grote populatie. Gelukkig kun je deze effectief bestrijden, op een biologische manier, namelijk met aaltjes van Phasmarhabditis californica.

Deze piepkleine aaltjes dringen het lichaam van de slak binnen, en doordat zij daarmee specifieke bacteriën introduceren stopt de slak met eten en zal uiteindelijk daardoor dood gaan. De nematoden planten zich voort en de nieuwe aaltjes zullen vervolgens nieuwe slakken zoeken om te parasiteren. Na introductie zullen de meeste slakken na 2 weken verdwijnen. In totaal blijven de aaltjes tot 6 weken actief in de bestrijding, daarna worden ze vaak zelf opgegeten of geïnfecteerd met schimmels waaraan ze ten onder gaan. Zo vormen deze diertjes niet zelf een plaag.

Naast aaltjes kun je ook heel effectief je zaailingen beschermen met anti-slakkenringen. Deze ringen zet je om je zaailingen heen en door het speciaal ontworpen oppervlak kunnen de slakken hier niet overheen kruipen. Je planten kunnen op deze manier uitgroeien tot sterke planten.

Naaktslakken (en segrijnslakken) zijn echte veelvraten en in natte jaren kunnen ze een heuse plaag vormen in je tuin. Vergeet niet dat slakken ook een belangrijk onderdeel zijn van je tuin-ecosysteem en dat ze ook nut hebben, bijvoorbeeld voor het bijhouden van ongewenste plantjes en als voedsel voor lijsters (huisjesslakken) en amfibieën (o.a. kleine naaktslakken). Desalniettemin is bij een echte overlast het wél nodig dat je ze aanpakt, omdat er anders weinig over kan blijven van je geliefde zaailingen en tuinplanten.

De oorzaak van de grote hoeveelheid slakken is niet altijd makkelijk vast te stellen, maar het verbeteren van de natuurlijke balans in je tuin kan zeker helpen. Deze tips kunnen je helpen bij het aantrekken van meer dieren die afrekenen met jouw slakken:

Maak een (mini)-vijver met inheemse planten, waarmee je kikkers kunt lokken, maar ook water voorziet voor lijsters en andere dieren. Zo komen ze graag in je tuin en pikken een slakje mee.
Een rommelhoekje, toegang tot je tuin en een (goede) egelkast kunnen helpen om egels aan te trekken. Egels eten allerlei insecten, maar pikken ook graag slakken mee.
Kom je een tijgerslak (Limax maximus) tegen? Laat die dan lekker lopen. Hij eet soms wat van bladeren, maar is vooral ook dol op andere slakken!
Gebruik schelpengrit, schapenwol of koperen banden rondom je meest kwetsbare planten: slakken gaan hier niet graag overheen. Check wel of niet binnen de bescherming een slak zit, die zal dan juist niet meer vertrekken.

Heb je een tuin met veel biodiversiteit, maar nog steeds veel te veel slakken? Dan kun je ze ook op andere manieren bestrijden.

Een goede manier zijn de aaltjes, zoals hierboven beschreven.
Je kunt biervallen zetten, waar naaktslakken op afkomen en hierin verdrinken. Graaf een bakje of potje in tot de rand en vul tot de helft met bier. Verwijder de volgende dag de inhoud van het potje, met daarin de slakken.
Raap ’s avonds de slakken in een emmer, wanneer het schemert en het liefst wat vochtig weer is. Verwijder de slakken uit de tuin. Let op: zet ze niet dichtbij je tuin weer uit, want ze kruipen gewoon weer terug.

Al 30 jaar lang ontwikkelt het Belgische familiebedrijf Rootsum uit Leuven (voorheen bekend als BioGroei) natuurlijke oplossingen voor plaagdieren bij het biologisch tuinieren. ‘Op zoek naar beestige beestjes’, zoals ze het ook wel noemen. Dit doen ze door biologische alternatieven te bieden voor gif, de bodem te verbeteren en in te zetten op het creëren van biodiverse tuinen, door heel Vlaanderen en Nederland.