De ‘Amerikaanse vrede’ tussen de Democratische Republiek Congo en Rwanda is een schijnoplossing.

Kardinaal Fridolin Ambongo , Op 10 juli bekritiseerde de aartsbisschop van Kinshasa tijdens een persconferentie van de Kerken van Afrika, Azië, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied in het Vaticaan openlijk het Washingtonakkoord van 27 juni tussen de Democratische Republiek Congo (DRC) en Rwanda. Hij wees daarbij op de eenzijdige aanpak van de Amerikaanse president Donald Trump om vrede tussen de twee landen op te leggen.

De hoge prelaat veroordeelde krachtig wat hij een cynische en onevenwichtige benadering noemde, gericht op de exploitatie van Afrikaanse grondstoffen . "Terwijl onze gemeenschappen nog steeds verstoken zijn van drinkwater, ligt de wedloop om strategische mineralen vandaag de dag, vooral in Afrika, aan de basis van de proliferatie van gewapende groepen. En onlangs volgde u de oplossing die Trump aan de Democratische Republiek Congo en Rwanda voorstelde: U voert oorlog om mineralen, ik, de grote Trump, kom, ik verzoen u... en u geeft mij de mineralen."

De kardinaal bekritiseerde specifiek het ondoorzichtige proces dat tot de overeenkomst leidde en benadrukte de uitsluiting van de werkelijke actoren in het conflict. Voor de kardinaal vormt de Overeenkomst van Washington een "schijnoplossing" die geen rekening houdt met de realiteit ter plaatse of het lijden van de getroffen bevolking. Hij stelde vervolgens: "We zeggen genoeg. Genoeg met schijnoplossingen, genoeg met beslissingen die worden genomen zonder alle betrokken partijen te raadplegen." Met dit standpunt vertegenwoordigt kardinaal Ambongo een deel van de kerk en de burgermaatschappij dat oproept tot een rechtvaardige, duurzame en inclusieve vrede, ver verwijderd van de logica van geopolitieke overheersing en economische uitbuiting . De kardinaal spreekt van "eeuwen van extractivisme, slavernij en uitbuiting [...]. Ik ben duidelijk vóór vrede; ik ben altijd blij als de wapens worden neergelegd, als er een besluit wordt genomen om een einde te maken aan het geweld, maar wat niet klopt, is hypocrisie."

De "Amerikaanse vrede" tussen Kinshasa en Kigali dreigt slechts een document te zijn, omdat de onderliggende oorzaken van het geweld, met name de rol van gewapende groeperingen zoals de M23, er niet in worden aangepakt. Het verplicht Kinshasa in het bijzonder ook om de Democratische Krachten voor de Bevrijding van Rwanda (een gewapende groepering die voornamelijk uit Hutu's bestaat en die door de regering van Kigali als een bedreiging wordt gezien) te neutraliseren. De kardinaal stelt dat de overeenkomst is bereikt zonder overleg met de direct door het conflict getroffen bevolking, maar dat vrede alleen duurzaam kan zijn als deze het resultaat is van een inclusieve dialoog die de lokale realiteit respecteert.

De onderhandelde Washington-overeenkomst voldoet aan geen van deze eisen. De Congolese autoriteiten zijn het echter niet eens met deze analyse. Ze steunen Amerikaanse bemiddeling en willen dat de overeenkomsten werkelijkheid worden. Trump van zijn kant verklaarde: "Na 30 jaar oorlog. Zeven miljoen doden, een lange en brute strijd. We zijn erg blij dat we erin geslaagd zijn dit probleem op te lossen. Ik geloof dat de leiders van beide landen de komende twee weken de definitieve overeenkomst zullen ondertekenen." De komende dagen zullen presidenten Félix Tshisekedi en Paul Kagame in het Witte Huis zijn om het vredesproces te finaliseren. Het is voor iedereen glashelder: als je op de stenen deur klopt en vraagt om binnen te komen, zal die antwoorden: "Ik heb geen deur."

Fotocredit: AP Photo/Andrew Medichini/LaPresse