'Er is geen omgeving in het Congres voor een nieuw belastingstelsel': Interview met Lidio García, voorzitter van de Senaat

In gesprek met EL TIEMPO, tijdens het forum 'De rijkdom van de natie: waar wordt het geproduceerd, wie beheert het en waarin wordt het geïnvesteerd?', georganiseerd door de Nationale Federatie van Departementen (FND) en deze uitgeverij, waarschuwde de voorzitter van de Senaat, Lidio García , voor het klimaat van politieke polarisatie en de "grote" uitdaging waarmee het Congres van de Republiek wordt geconfronteerd bij de bespreking van de Algemene Begroting van 2026 .
Naast zijn zorgen over de onderfinanciering, sprak de parlementariër zich ook uit over de concentratie van operationele uitgaven. García pleitte tevens voor respect tussen overheidsinstanties en betere coördinatie met de regio's, en uitte scepsis over een nieuwe belastinghervorming in een jaar dat in het teken staat van de presidentsverkiezingen.
Wat denkt u dat er met de begroting van volgend jaar zal gebeuren, aangezien de vorige door het Congres werd afgewezen, maar de regering deze via een decreet heeft doorgedrukt? Kan de begroting worden afgewezen of kan het bedrag worden aangepast? Het Congres ontvangt het jaarlijkse budget, dat nu 556,9 miljard peso bedraagt. Ik heb de gezamenlijke economische commissies al gemachtigd om een brede, nationaal georiënteerde discussie te starten.
Als we het hebben over de politieke kwestie en de polarisatie die het land kent, en vooral over de gebruikelijke democratische arena, namelijk het Congres, dan zien we dat de gemoederen behoorlijk verhit zijn en dat we aan de vooravond staan van verkiezingen die niet alleen een ideologische maar ook een budgettaire confrontatie inhouden, omdat dit betekent dat de grootste begroting in de geschiedenis van Colombia moet worden overhandigd. We zullen zien wat er gebeurt in de discussie van de commissies die als eerste moeten beslissen wat er voor het land moet worden aangepast, en die moeten bepalen waar en hoe de middelen zullen worden geïnvesteerd.
Wat we hebben gezien, is dat dit een regering is die niet bedreven is in het uitvoeren van de begroting. Als we de vorige begroting analyseren, zeggen experts dat er vorig jaar 97 miljard peso niet is uitgegeven, terwijl het ministerie van Financiën zegt dat het 19 miljard is. Dus daar rijst de wetgevende vraag: als de regering het geld niet heeft uitgegeven, waarom vragen ze dan om meer? Waarom werd een wetsvoorstel ingediend met een tekort van 26,3 miljard peso? Bovendien is dit tekort vaak gekoppeld aan een nieuwe belastinghervorming, wat gezien de kritiek een impopulaire zet is. Deze discussie zal buitengewoon lastig worden en we hopen dat de regering groen licht krijgt zodat het niet per decreet wordt goedgekeurd, zoals de wet toestaat.

Hoofdkantoor van het Ministerie van Financiën en Staatskrediet, in het historische centrum van Bogotá. Foto: Privéarchief
Het is verstandig om het in de economische commissies aan te passen en het land deze discussie te laten zien. Daar is geen sfeer voor. De congres- en presidentsverkiezingen komen eraan, en een belastinghervorming is het meest impopulaire wetsvoorstel dat er is. In verkiezingstijd is het het eerste dat bekritiseerd wordt, omdat het betekent dat Colombianen meer belasting moeten betalen, en dat kunnen we niet langer verdragen. Zelfs regeringsblokken hebben me gevraagd deze hervorming niet in te voeren; het zou politiek gezien veel geld kosten. Ik zie het politieke klimaat niet voor een nieuwe belastinghervorming, en ik zeg dit zonder angst om ongelijk te hebben, omdat ik denk dat het veel politiek kapitaal zal kosten. Ik denk dat de fout ligt bij het presenteren van een ondergefinancierde begroting, en dat is wat ons hier heeft gebracht.
Wat kan er gebeuren als er geen belastinghervorming komt en de begrotingsaanpassingen waar deskundigen over spreken, die op kunnen lopen tot 40 miljard pesos? We moeten brede overeenstemming bereiken over prioriteiten en efficiëntie, ter ondersteuning van wat het land nodig heeft. Het gaat er ongetwijfeld niet om of er goede politieke relaties zijn. Het gaat erom ons te concentreren op wat het land echt nodig heeft en waar de middelen aan zullen worden besteed, want deze regering is geen goede uitvoerder van investeringen geweest. Als je met de president praat, voel je dat hij goede bedoelingen heeft, en in zijn retoriek en toespraken zie je een ander land dan wij. Dat kan waar zijn, hij kan gelijk hebben, maar wat we bij andere regeringen zagen, waren presidenten die linten doorknipten bij belangrijke projecten in elke regio en in het hele land, en dat zien we bij deze regering niet.
Hopelijk wordt het project succesvol afgerond, maar er is nog minder dan een jaar te gaan, en dat is precies wat Colombia nodig heeft; we staan klaar om hen te steunen. Als hun wil oprecht is, ook al is er geen tijd meer, verwachten we dat de grote projecten waar het land op wacht, maar die vooralsnog ongezien blijven, binnen elf maanden worden afgerond.

Eerste deel tussen Rumichaca en Pasto, een van de 4G-projecten. Foto: Met dank aan Ani
Aan het begin van mijn presidentschap heb ik opgeroepen tot respect, onafhankelijkheid en autonomie van de verschillende overheidsorganen. Ik heb gepleit voor goede relaties tussen de wetgevende en uitvoerende macht. We willen geen nieuwe oorlog op sociale media, want dat is niet goed voor het land en dat is wat Colombia in de huidige situatie heeft gebracht. We moeten een goede relatie onderhouden, ook al zijn we ideologisch niet op één lijn of staan we niet op één lijn. De president vertelde me dat hij geen wetten heeft goedgekeurd die andere presidenten wel hebben. Ik heb van mijn kant de economische commissies geraadpleegd om te horen wat zij ervan vonden, en het idee is om een uitgebreide en serieuze studie uit te voeren die investeringen in de regio's mogelijk maakt.
Wat is uw specifieke mening over de regionale impact van het project, aangezien sectoren zoals Wonen, Stad en Gebied rood gekleurd zijn? Wat is uw perspectief hierop? Het is pijnlijk om te zien wat er gebeurt. Ik ben bij 18 departementen geweest en zie een kloof tussen burgemeesters en gouverneurs. Er wordt gesproken over decentralisatie, maar er is een totale afwijzing. De nationale overheid is er niet aan gebonden via territoriale entiteiten, en ik zie dat we toewerken naar een recentralisatie van beslissingen en middelen. En daarbovenop is er een voorstel om territoriale belastingen te verhogen, zoals het geval is voor tabak en drank, die bijna 41 procent uitmaken van wat territoriale entiteiten in Colombia innen. Het is dus pijnlijk omdat er, naast het niet verstrekken van middelen aan de regio's en het verhogen van deze belastingen, ook geen goede relatie is zoals die bij andere regeringen wel het geval is.
Komt het gebrek aan coördinatie doordat veel lokale leiders niet tot de regeringspartij behoren? Dat is de grote politieke fout. Als je regeert, regeer je voor degenen die gestemd hebben en ook voor degenen die dat niet hebben gedaan. Een departement kan niet gestraft worden omdat de gouverneur anders denkt of tot een andere partij behoort; in dit geval vereist het status en visie op de staat.
Het is één ding om de staatskas te verdedigen, maar een ander om te negeren dat je ook de heerser bent over alle burgers. Kleingeestigheid is hierbij niet aan de orde; we moeten een holistische visie op de staat hebben.

Landelijke families in de regio's Bajo Cauca, Magdalena Medio en Urabá in Antioquia. Foto: ANT
Het doet me lachen en pijn om de situatie te zien, want we hebben de noodzaak van deze maatregelen en van effectieve decentralisatie gezien, maar het is niet zichtbaar. We doen het achterstevoren, terwijl we teamgenoten zoals burgemeesters en gouverneurs hadden kunnen hebben, zodat zij zelf kunnen helpen de problemen op te lossen die hen plagen. We doen alles andersom, en het is pijnlijk om te zien hoe alles vanuit Bogotá wordt aangepakt.
Hoe zit het met de beloofde wet over bevoegdheden en territoriale autonomie? Het zou fantastisch zijn, maar het is nog niet eens bij het Congres aangekomen. Dit is een wet die 194 wetten zou moeten harmoniseren en meer dan 11 verantwoordelijkheden van ministeries en entiteiten die aan elk van deze portefeuilles verbonden zijn, zou moeten aanpakken, en het is een wet die het land nodig heeft. Wetgevingswet 03 van 2024 introduceerde wijzigingen in de verdeling van verantwoordelijkheden. Het idee, zoals voorgesteld, is om het algemene participatiesysteem te verhogen van 24 procent naar 39,5 procent in 2037. Dit zou de regio's meer autonomie en beslissingsbevoegdheid geven, waardoor ze middelen kunnen toewijzen om de uitdagingen aan te pakken.
Ik ben bereid om ervoor te pleiten zodra die er is, want dit is een wet waar het land naar verlangt en die op de meest vreedzame en haalbare manier voor ons land besproken en verwerkt moet worden. We kunnen er niet kinderachtig over doen; we moeten verstandig handelen en vooral de belangen van de mensen vooropstellen.
Als de economische commissies besluiten om deze bezuinigingen, die zijn voorgesteld en nodig zijn, op een verantwoorde manier door te voeren, waar denkt u dat dit kan gebeuren? Iedereen heeft het over bezuinigingen, wanneer ze komen, en we moeten goed nadenken over hoe we die gaan aanpakken. Bijvoorbeeld, in het geval van het Ministerie van Sociale Welvaart wordt het budget met 81 procent verhoogd, en het Ministerie van Gelijkheid wordt met bijna een biljoen peso bezuinigd. Ik snap dan ook niet waarom ze die hebben ingevoerd.

Het budget van de DPS wordt met 81% verhoogd en het ministerie van Gelijkheid wordt met een miljard bezuinigd. Foto: Ministerie van Volksgezondheid en Sociale Bescherming
Nou, dat zegt de regering, maar het Congres niet. Die verhoging bedraagt voor het Ministerie van Sociale Welvaart 4,5 biljoen peso in contanten, terwijl de verlaging voor het Ministerie van Gelijkheid 55,5 procent bedraagt. Als dat zo is, hadden we dat ministerie niet nodig, dus waarom hebben we het dan opgericht?
Je vraagt je af: waar blijven de bezuinigingen en de bezuinigingen? Want er wordt geïnvesteerd in een ministerie en dan wordt het weer afgebouwd... Er is dus geen duidelijke richting voor het land of de overheid.
Het is pijnlijk om te zien dat er bezuinigd wordt in sectoren waar wij Colombianen groei verwachten, althans de 37 procent bezuiniging bij het Ministerie van Sport. Wij Colombianen zijn ontroerd door de successen van al deze vertegenwoordigers en hopen op investeringen in hun training, ongeacht welke sport ze beoefenen, maar wat ze doen is middelen afnemen en vervolgens deze atleten bekritiseren omdat ze niet de medailles die ze hadden moeten winnen, mee terug naar Colombia nemen. Vergeleken met andere landen is het pijnlijk om te zien hoe het met die investeringen in Colombia gesteld is.
En dan is er nog het geval van de gezondheidssector... Ik heb hier een heel persoonlijke mening over. Ik was het eens met de hervorming van de gezondheidszorg, maar dan wel met een gezamenlijke hervorming die ruimte laat voor voorstellen van andere politieke partijen, experts en burgers. We moeten de rode lijnen van de overheid op dit gebied herzien en beslissingen nemen op basis van voorstellen.
Hoe moeten we deze begroting dan aanpakken? Ten eerste, betere uitvoering en prioritering. Ten tweede, bescherm investeringen die regio's en burgers raken. En ten derde, bespreek het nationaal: leg uit wat er wordt bezuinigd, waarom en welke resultaten er worden nagestreefd. Wat niet ongecontroleerd kan blijven groeien, is ten koste gaan van investeringen. Het is tijd om aan mensen te denken, om duidelijke begrotingsregels te hanteren, betere uitvoering te realiseren en meer te investeren waar dat het hardst nodig is, namelijk in de regio's.
eltiempo