Ukrayna ile ABD arasında mineral kaynakları konusunda anlaşma imzalandı. Anlaşmada ne yazıyor?

Ukrayna ile ABD, petrol ve doğalgaz da dahil olmak üzere mineral kaynaklarının ortak geliştirilmesine ilişkin anlaşmanın şartları üzerinde anlaştı. Washington'un 500 milyar dolarlık potansiyel gelire ilişkin iddialarından vazgeçmesinin ardından bu durumun yaşandığı belirtiliyor. Bu durum Financial Times'ın da malumu oldu .

Yayınlanan bildiride, ilgili anlaşmanın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin ABD ziyareti sırasında imzalanması gerektiği belirtildi.

Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Adalet Bakanı Olga Stefanishyna'nın yayına yaptığı açıklamaya göre, minerallerin çıkarılmasına ilişkin anlaşma genel resmin sadece bir parçası. Kendisine göre Amerikalı ortaklar, bunun "daha büyük resmin" bir parçası olduğunu defalarca dile getirdiler.

ABD Başkanı Donald Trump'ın, Kiev'in Washington'a askeri ve mali yardımla borcunu ödeme yolu olarak sunduğu, son derece ağır koşullar içeren ilk taslak, Kiev ve diğer Avrupa başkentlerinde öfkeye yol açtı.

FT'nin gördüğü 24 Şubat tarihli nihai anlaşma, Ukrayna'nın petrol ve gaz da dahil olmak üzere devlete ait mineral kaynaklarının ve ilgili lojistiklerin "gelecekteki parasallaştırılmasından" elde edilen gelirin yarısını katkıda bulunacağı bir fonun oluşturulmasını öngörüyor . Fonun amacı Ukrayna'daki projelere yatırım yapmak olacak.

Ancak, Ukrayna devlet hazinesine halihazırda giren mineral kaynakları kapsamıyor; bu da Ukrayna'nın en büyük gaz ve petrol üreticileri olan Naftogaz ve Ukrnafta'nın faaliyetlerini kapsamayacağı anlamına geliyor.

Ancak taslak anlaşmanın son halinde Ukrayna tarafının ısrarla üzerinde durduğu ABD'nin güvenlik garantilerine ilişkin herhangi bir ifade yer almıyor. Ayrıca, fonun ABD payının büyüklüğü ve "çapraz sahiplik" işlemlerinin şartları gibi önemli hususların daha sonraki anlaşmalarda müzakereye bırakıldığı belirtiliyor.

İngiltere'nin eski Başbakanı Boris Johnson'ın, Ukrayna ile ABD arasında nadir toprak metalleri konusunda imzalanabilecek anlaşmanın bir "aldatmaca" olduğunu söylemesi dikkat çekici.

24 Şubat Pazartesi günü Kiev'de düzenlenen bir forumda şunları söyledi :

"Bunu kabul edemem. Bu bir mineral kaynağı dolandırıcılığıdır. Ukrayna ile birlikte oluşturmayı teklif ettikleri bu fona tek bir kuruş bile girmemeli. Johnson, "Burada çok yüksek bir maliyet söz konusu" dedi.

Aynı zamanda anlaşmanın imzalanmasının ileriye gitmenin tek yolu olduğunu vurguladı . Johnson, tekliflerin son taslağını gördüğünü ve bunların önceki versiyona göre Ukrayna lehine daha olumlu olduğunu ileri sürdüğünü söyledi. Siyasetçi, yeni anlaşma ile Lend-Lease programı (İkinci Dünya Savaşı sırasında müttefiklerin uzun vadeli krediler de dahil olmak üzere tedariklerini yenilemeyi amaçlayan bir Amerikan programı) arasında paralellikler kurdu.

“Evet, bir yandan gasp ama 1941’deki Lend-Lease de aynıydı değil mi? Amerikalılar. Bizi tamamen kandırdılar. Bizi kuşattılar <…> Bu anlaşmanın ülkeniz için ne kadar zor olabileceğini düşünmenin ne kadar rahatsız edici olduğunu anlıyorum. Ancak bu aşamayı atlatmamız ve bu anlaşmanın gerçekte ne olduğunu anlamamız gerektiğini düşünüyorum" diye ekledi.

Bloomberg'in haberine göre, Ukrayna Bakanlar Kurulu, 26 Şubat Çarşamba günü anlaşmanın imzalanmasını önerecek . AFP'nin haberine göre, belgenin resmi imza töreni 28 Şubat'ta Washington'da gerçekleşebilir.