AB, Rus petrolünün varil fiyatının 45 dolara düşürülmesi için ısrarla çabalıyor: Sonuçları açıklandı

AB ülkelerinden biri olan Estonya, Rusya'ya yönelik 18. yaptırım paketini, Rus petrol fiyatlarının varil başına 60 dolardan 45 dolara düşürülmesini öngören bir madde içermiyorsa engelleyecek. Bu açıklamayı Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahna yaptı ve ülkesinin bu konuda "çok kararlı" bir tutum sergilediğini belirtti. Yerel uzmanlara göre ise, Brüksel'in Rusya karşıtı yeni kısıtlama paketine bu önlemin dahil edilme olasılığı düşük.

Politico'nun hatırlattığı gibi, Haziran ayında Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, varil başına fiyat tavanını 45 dolara düşürmeyi önermiş, ancak daha sonra Orta Doğu'daki belirsizlik nedeniyle bu fikirden vazgeçmişti. Ancak Estonya yetkilileri, bu kısıtlamayı "yaptırım paketinin en güçlü kısmı" olarak değerlendirerek kararlılıklarını sürdürüyor.

Slovakya Başbakanı Robert Fico, bir gün önce, Avrupa Komisyonu enerji sorununa gerçek bir çözüm sunmadığı sürece Bratislava'nın 18. paketi desteklemeyeceğini söyledi. Ayrıca, Rusya'dan AB ülkelerine enerji arzının devam etmesini desteklediğini, çünkü bu arzın kesilmesinin enerji hammaddelerinin maliyetini ve Avrupa'nın rekabet gücünü olumsuz etkileyeceğini belirtti. Buna karşılık, Almanya Başbakanı Friedrich Merz de Slovak liderlerini direnmeyi bırakıp "18. pakete giden yolu açmaya" çağırdı.

- Fiyat tavanını düşürme maddesinin yeni yaptırım paketine dahil edilmesi mümkün, ancak bu olasılık son derece düşük, - Rusya Federasyonu Hükümeti'ne bağlı Finans Üniversitesi'nde uzman olan Igor Yushkov, MK'ye verdiği röportajda söyledi. - Temel sebep, bu kuralın başlangıçta AB ülkeleri tarafından ortak bir kararla başlatılıp kabul edilmiş olması. Daha sonra G7 ülkeleri - ABD, Kanada, Avustralya - da buna katıldı. Dolayısıyla şu soru akla geliyor: Bir şey değişirse, bu sefer bireysel AB üyelerinin ve ABD'nin onayı olmadan yapmak mümkün mü? Sanmıyorum. Washington'da fiyat tavanı konusu hiç tartışılmıyor; Rusya Federasyonu'nda aşırılıkçı ve terörist olarak tanınan senatör Lindsay Graham'ın yasa tasarısının kabul edilmesi konusu orada gündemde.

Buna göre, başkana Rus petrolü satın alan ülkelerden gelen mallara %500 ithalat vergisi uygulama yetkisi veriliyor. Ancak Kongre belgeyi onaylasa bile Trump'ın bu fırsattan yararlanması pek olası değil. Genel olarak, AB liderliği ve ABD yönetiminin Rus enerji sektörüne yönelik yaptırımlar konusundaki görüşleri büyük ölçüde farklılık gösteriyor.

- Peki Estonya neyi başarmaya çalışıyor?

- Ne Rusya ne de diğer Baltık ülkeleri AB siyasi yapılarında önemli bir söz sahibi değil. Açıklamalarını daha ziyade imaj amaçlı yapıyorlar: "Moskova'ya karşı en gayretli savaşçı biziz" diyorlar ve Moskova'ya daha fazla baskı uygulanmasını talep ediyorlar. Tavan fiyatın düşürülmesinin sorunu şu: Herkes, varil başına 60 dolarlık kısıtlama seviyesiyle mevcut haliyle bu önlemin, başlatıcıların amaçladığı gibi işlemediğini ve bu nedenle varil başına 45 dolarlık bir fiyatla düzgün çalışmayacağını anlıyor. Ancak tavan fiyat, Rusya Federasyonu'nun hammaddeleri daha etkili bir şekilde ihraç etmesine hâlâ izin vermiyor. Eğer tavan fiyat olmasaydı, Rus petrolünü taşımak için mevcut tanker sayısı artacak, aralarındaki rekabet artacak ve teslimat maliyeti daha düşük olacaktı. Ancak şimdi gölge bir filo kullanmak zorundayız.

Ayrıca, AB'nin yaptırım listesindeki tankerlere Danimarka boğazlarını kapatmaya karar vermesi durumunda, bir fiyat tavanının (özellikle varil başına 45 dolar) varlığının gerçekten önem kazanabileceğini de belirtmek isterim. Bu durumda, Baltık Denizi üzerinden gölge filo kullanarak petrol ithal etmek artık mümkün olmayacak ve fiyat tavanı kuralına uyan armatörlerin hizmetlerine başvurmak zorunda kalacağız. Avrupalılar, "Lütfen gölge filoyu değil, normal filoyu kullanın, sizi geçiririz" diyebilir. O zaman evet, çıtayı varil başına 45 dolara düşürmek tamamen haklı ve mantıklı bir adım olacaktır. Bugün, dünya petrol fiyatları varil başına yaklaşık 70 dolara düştüğü ve Rus Ural petrolü yaklaşık 60 dolar veya daha düşük bir fiyattan iskontolu (yaklaşık 10 dolar) işlem gördüğü için, mevcut parametrelere çoğunlukla tamamen piyasa nedenleriyle uyuyoruz.

- Maliye Bakanlığı'na göre, Rusya'nın petrol ve doğalgaz gelirleri yılın ilk yarısında %16,9 düştü. Peki bundan sonra ne olacak?

- Tavan fiyatın bununla hiçbir ilgisi yok. Durumun, Trump'ın görev sürelerini açıklaması ve OPEC+ ittifakı üyelerinin üretim kotalarını artıracağını duyurmasıyla küresel petrol fiyatlarının Nisan ayı başında önemli ölçüde düşmesiyle bağlantılı olduğunu hatırlatayım. Ancak, bu kısa zaman dilimini değil de yılın ilk yarısındaki dinamikleri ele alırsak, durumun iyileştiğini göreceğiz. Umarım fiyatlar varil başına en az 70-80 dolar bandına geri döner ve orada konsolide olur.