Yıllardır talep edilen tazminatlar. Emekliler ve emekli adayları artık rahat uyuyacak.

• Taslak değişiklikle, eski emekliler, emekliler ve sosyal yardım alanların gelirlerini yıllık olarak bildirme zorunluluğu ortadan kaldırılıyor; veriler ZUS ve KAS sistemlerinden otomatik olarak indirilecek
• Ancak yurtdışında gelir elde edenler için ek belge sunulması gerekecek.
• Reformun, yaklaşık 600 bin yararlanıcı için yerleşimleri basitleştirmeyi, anlaşmazlık sayısını ve haksız yere alınan yardımların iadesini azaltmayı ve bürokrasiyi azaltmayı amaçladığı belirtiliyor.
• Kanun, ZUS BT sistemlerinin uyarlanmasının ardından, devlet bütçesine ek maliyet getirmeden 1 Ocak 2027 tarihinde yürürlüğe girecek.

Perşembe günü Hükümet Mevzuat Merkezi'nin internet sitesinde yayınlanan değişiklikler, bürokrasiyi önemli ölçüde azaltmayı ve aynı zamanda sistemi tam mutabakat otomasyonuna yaklaştırmayı amaçlıyor.

Düzenleyici Etki Değerlendirmesi'nde açıklandığı üzere, Emeklilik Kanunu'nun 127. maddesi uyarınca, yasal emeklilik yaşına (kadınlar için 60, erkekler için 65) ulaşmamış her engelli emeklisi ve emeklinin, bir önceki yıla ait gelirlerini Şubat ayı sonuna kadar Sosyal Sigortalar Kurumu'na (ZUS) bildirmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, gelir eşikleri aşılırsa, yardımların iade edilmesi gerekebilir.

Bu yükümlülük, üniformalı hizmetlerden maaş alan kişiler, emekliler ve zorunlu katkılardan muaf faaliyetlerde bulunan emekliler için de geçerlidir. Benzer düzenlemeler, yalancı şahitlik cezası altında yazılı beyanda bulunmak zorunda olan sosyal güvenlik yardımı alan kişiler için de geçerlidir.

Aile İşleri Bakanlığı'nın da belirttiği gibi, bu çözüm hem yararlanıcılar hem de katkı ödeyenler tarafından yıllardır aşırı külfetli olduğu ve Sosyal Sigorta Kurumu'na (ZUS) ve Ulusal Gelir İdaresi'ne (Krajowa Administracja Skarbowa) halihazırda sunulan verileri tekrarladığı gerekçesiyle eleştiriliyor . Proje, ZUS'un yararlanıcının gelirini, bireysel sigortalı hesaplarda saklanan verileri kullanarak bağımsız olarak belirleyeceğini varsayıyor.

Tam zamanlı veya sözleşmeli çalışanlar için, sosyal güvenlik veya sağlık sigortasına bildirilen tutarlar esas alınacaktır. İşletme sahipleri için, bu grup için katkı payı matrahının belirlenmesinin özel niteliği nedeniyle, tahmini ortalama maaşın %60'ı oranında sabit bir oran benimsenmiştir. Yurt dışında gelir elde eden kişiler için bir istisna olacak ve bu kişilerin ek belgeler sunması gerekecektir. Şüphe duyulması halinde, ZUS ayrıca Ulusal Gelir İdaresi'nden (KAS) veri talep edebilecektir .

Proje ayrıca, sosyal emeklilik alıcıları için kuralların standartlaştırılmasını da öngörüyor. Yalancı şahitlik cezası altında yıllık beyanname vermek yerine, sistem verilerine dayanmaları gerekecek. Ancak, emeklilik idaresi, tutarsızlıklar ortaya çıkarsa, hak sahiplerinden açıklama talep etme hakkına sahip olacak.

Aile Bakanlığı, söz konusu değişikliğin belirli iyileştirmeler getirmeyi amaçladığını vurguladı:

• gelirlerin yıllık olarak bildirilmesi zorunluluğunun kaldırılması,
• haksız yere alınan menfaatlerin iadesi için açılan davaların sayısının azaltılması
• ve sosyal güvenlik sisteminde toplanan verilerin daha kapsamlı kullanımı.

Uzmanlara göre proje, emekliler ve sendikaların uzun süredir devam eden taleplerine yanıt veriyor ve vatandaşların devletle etkileşimini kolaylaştırmaya yönelik bir adım . Birçok kişi, özellikle yaşlılar, resmi işlemleri tamamlamakta zorluk çekiyor ve bu durum Sosyal Sigorta Kurumu (ZUS) ile anlaşmazlıklara yol açıyor.

Bu değişiklik, kamu hizmetlerinin dijitalleştirilmesi ve ödemelerin otomatikleştirilmesi trendiyle tutarlıdır. Projenin yazarlarının da belirttiği gibi, bu hedefe ulaşmanın kanunu değiştirmekten başka bir yolu yoktu. Önerilen çözümler, yaklaşık 300.000 eski emekli ve emekli maaşı alan kişiyi ve ayrıca yaklaşık 300.000 sosyal yardım alan kişiyi kapsayacaktır.

Belirtildiği gibi, bu değişiklikler devlet bütçesi harcamalarını artırmamaktadır. Ancak, ZUS'un (Sosyal Sigorta Kurumu) BT sistemindeki değişikliklerin uygulanması için yaptığı harcamaların artmasına yol açacaktır ve bu değişiklikler 2026 ZUS mali planına dahil edilmelidir. Uygulamada, ZUS idari maliyetlerinin azaltılmasına ve işlemlerin kısaltılmasına katkıda bulunabilirler.

Planlanan değişiklikler, emekliler ve emekli maaşı alanlar için önemli bir bürokratik rahatlama anlamına geliyor. Yıllık gelir beyannamesi verme zorunluluğu ortadan kalkacak ve uzlaşma yükü Sosyal Sigortalar Kurumu (ZUS) ve Gelir İdaresi Başkanlığı (KAS) sistemlerine düşecek. Reform, uyuşmazlık ve haksız ödeme sayısını azaltabilir, ancak uzmanlar, yararlanıcılar için ek koruyucu mekanizmalara ihtiyaç olduğunu vurguluyor.

Taslak Kanunda öngörülen çözümlerin uygulanması için ZUS'un BT sistemini uyarlaması için gerekli sürenin garanti altına alınması gerekliliği nedeniyle , Kanunun 1 Ocak 2027 tarihinde yürürlüğe girmesi önerilmektedir .

Telif hakkıyla korunan materyal - yeniden basım kuralları yönetmelikte belirtilmiştir.