Buenos Aires kubbeleri: En çok arananlar, kaybolanlar ve şehrin simgesel çatıları
Çatılar, atölyeler, izleme noktaları, sanatsal müdahaleler, haritalama projeksiyonları, şarap tadımları, tiyatrolar, ortak çalışma alanları ve parti mekanları şehrin yeni "instagramlanabilir" simgelerini ele geçirdi: Buenos Aires'in dikkat çekici kubbeleri ve tepeleri.
Yerli ve yabancı turistler, dijital içerik üreticileri, fotoğrafçılar ve tur rehberleri, değişen başarı oranlarıyla Gümüş Nehri Kraliçesi'nin mimari zirvelerine ulaşmaya çalışıyor.
En çok aranan kubbeler hangileridir? Restore edilen Confitería del Molino , Diagonal Norte ile ayrılan üç Bencich Kulesi , Ulusal Kongre'nin neredeyse zaptedilemez çift kubbesi, Güemes Galerisi'nin yarı çıplak izleme noktası, matematikçi Claro Cornelio Dassen'in bir kaprisi olan Alsina 1762'deki cam ve metal gözlemevi (neredeyse Entre Ríos Bulvarı), Barolo Galerisi'ndeki deniz feneri veya Antonio Devoto'nun 25 Mayıs 1910'da, Mayıs Devrimi'nin birinci Yüzüncü Yıldönümünü anmak için açtığı bir kiralık ev ve tesis olan La Inmobiliaria'nın ikiz binaları.
Bunların hepsi aslında İngilizcede tonoz veya kalot olarak bilinen kubbeler değildir. Diğer geometrik şekillerde finialler de vardır: piramit, sivri, sütunlu (tapınak stili), kör, mansart çatılı (pencerelerin olmazsa olmaz koşulu olduğu) veya sadece tepeliklerle çevrili heykel grupları, dikilitaşlar veya seyir noktaları olan anıtsal finialler.
1996 yılına kadar, tam özerkliğini sağlayan reform sayesinde Arjantin'in başkenti resmi belgelerde "Trinidad Şehri ve Santa Maria del Buen Ayre Limanı" olarak anılmış ve çok sayıda haliç veya bataklıkların bulunduğu, dere veya hendeklerin geçtiği bir ovada kurulmuştur. İnşaat için iyi odun yoktu, kerestecilik yaygındı, ama ince gövdesi yalnızca yakacak odun ve dolap yapımında kullanılıyordu, inşaatta kullanılamıyordu. Toprak, kalıcı mimarinin istiflenip oluşturulması için kayalar da sağlamıyordu. Kerpiç, tuğla ve dini misyonerlik yapan Kızılderililerin uyluk kemikleri üzerine yapılan "musleras" adı verilen kiremitlerle inşa edilmiş olmasına rağmen şehirde ve çevresinde Kolomb öncesi yapılara ait hiçbir iz bulunmuyor.
Buenos Aires'teki ilk kubbeler, doğal olarak, kiliselerin tepeleriydi ; bunu, Juan de Garay'ın zahmetli ve riskli yaratımının dikey büyümesini tasvir eden gravürlere dönüşen ilk resimler de gösteriyordu.
Recoleta mezarlık yönetimi ile Pilar Kilisesi arasındaki bölme duvarında, şehrin ilk portre ressamlarından biri olan Ferdinando Brambila'nın bir resminin reprodüksiyonu yer alıyor. Brambila, Lombardiya'daki Fara Gera d'Adda'da doğmuş, Brera Akademisi'nde eğitim görmüş ve daha sonra İspanyol tacına uzun süre hizmet etmesinden dolayı ismini Kastilyacalaştırmıştır. Brambila, 1791-1794 yılları arasında gerçekleştirilen ve Amerika, Asya ve Okyanusya'yı kapsayan Alessandro Malaspina'nın Bilimsel Seferi'nde ressam olarak kıyılarımızı ziyaret etti. Orada, sanatsal bir özgürlükle süslenmiş olarak San Pedro Telmo, San Ignacio, San Francisco tapınakları, Katedral ve Pilar yer almaktadır.
İşte 18. yüzyılın sonlarında Buenos Aires'teki manzara; ancak inşaat malzemeleri o kadar kalitesizdi ki, Río de la Plata havzası gibi sismik aktivitenin düşük olduğu bir bölgede katedralin kubbesi üç kez çöktü.
1869 nüfus sayımının istatistikleri, 80 Kuşağı'nın ve Amerika'yı oluşturan yabancı ticaret burjuvazisinin destanını doğruluyor. Buenos Aires'in statüsünü bir köyden kubbeli bir metropol seviyesine yükselttiler. Sadece Buenos Aires'te 33 mimar, 121 mühendis, 33 dolapçı, 1 sıvacı, 1 çilingir, 5 inşaatçı, 84 ustabaşı, 3.258 duvarcı, 14 tuğlacı, 1.301 demirci, 72 heykeltıraş, 104 mermer işçisi, 79 taş ustası, 2 tesisatçı, 24 sandalye üreticisi, 4 çatı ustası, 27 sıvacı ve 1 çinko işçisi vardı.
Bunu bağlamına oturtmak için, rakamlar 32 ayakkabı boyacısı (mimarlardan bir kişi, mısır yetiştiricilerinden ise beş kişi eksik) olduğunu, Buenos Aires'te çamaşırcıların sayısının duvarcılardan 97 kişi fazla olduğunu, tarak üreticilerinin sayısının tuğla üreticilerinin sayısına eşit olduğunu ve fahişelerin sayısının mühendislerin sayısından 64 kişi fazla olduğunu gösteriyor.
Kentin inşası, göçmenlerin gerçek bir eseri ve Vasena'nın metal yapıları, Zamboni atölyesinin kolonları ve Arjantin Portland Çimento Şirketi'nin betonarme kiriş ve levhaları sayesinde gerçekleşmiş.
Birçok önemli kubbe ve taç, çeşitli koşullar nedeniyle kaybolmuştur: caddelerin açılması veya genişletilmesi, yangınlar, bombalamalar, ihmal veya sahiplerinin büyük bir bozulma karşısında bunları koruyamaması. Yıkılan binalara hiçbir şey yapılamıyor ama belki bir gün, dünyanın diğer şehirlerinde de olduğu gibi, devlet ve özel sektör tarafından yapılacak kitlesel fonlamalarla bu kubbeler kurtarılabilir.
Buenos Aires Belediye Meclisi, 2018 yılında Avenida de Mayo ve Santiago de Estero'daki Hotel Chile'nin art nouveau tarzı kubbesine ve 2019 yılında Perón Caddesi 2630'daki Saint'in kiralık bina kulelerinden birinin piramit şeklindeki tepesine Eskiden Yayalara Açık Plan kapsamında yeniden hayat vererek bunun mümkün olduğunu kanıtladı.
Ulusal Kongre, Lola Mora'nın ana girişi çevreleyen iki heykel grubunu ve Confitería del Molino'nun konik kubbesini koruyan kanatlı aslanları restore ederek, restorasyonda uygulanan teknolojiyle yeniden yarattı.
Bunları grafikler, kesitler ve oklar olmadan sınıflandırmaya çalışmak çok karmaşıktır, ancak bu, mimar Néstor J. Zakim'in Kültür ve Tarih Enstitüsü Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan Cúpulas, remates y miradores de Buenos Aires (2015) adlı kitabında ve gazeteciler Federico ve Marlú Kirbus'un ölümünden sonra yayınlanan Cúpulas de Buenos Aires, las más bellas alturas porteñas (Buenos Aires Kubbeleri, Buenos Aires'in en güzel yükseklikleri) adlı eserlerinde bu türdeki 125 yapıyı inceledikleri bir görevdir.
Elbette hepsi değil. Liste uzayıp gidiyor ve her hafta Facebook gruplarında, profesyonel veya amatör bir grup araştırmacının Güney Amerika'nın eski Paris'inin mimari hafızasını birlikte bir araya getirdiği yeni fotoğraflar yayınlanıyor.
Birçok kişi için Buenos Aires'teki ilk çatı katı , 1932 yılında inşa edilen, terasında masaları ve tüm ihtişamıyla Río de la Plata'yı gören Alvear Palace Hotel'di. Ancak, fotoğrafik kanıtlar, ikisi de kayıp olan iki öncünün daha olduğunu gösteriyor: 1909'dan, Santiago del Estero ve Avenida de Mayo'daki Hotel Majestic binasındaki ve 1912'den, Florida ve Perón'daki Gath & Chaves binasının terasındaki.
Juan Antonio Buschiazzo tarafından tasarlanan ve 1891-1902 yılları arasında Juan Cagnoni tarafından yönetilen, Bolívar 1 adresindeki eski Buenos Aires Belediye Binası, bir kaynak kazasında karakteristik sivri kemerini kaybetti. La Nación gazetesinin 3 Mart 1941 Çarşamba tarihli sayısında, savaş başlığıyla ölen talihsiz işçinin ismi yer alıyor.
Av. de Mayo ve Salta köşesinde, inşaat mühendisleri C. Fernández Poblet ve Alejandro de Ortúzar, 1908 yılında Gran Hotel Castilla ve Avenida Tiyatrosu'nu tasarladılar. Bölge Döviz Bankası'nda (eski otelin bulunduğu yer) çıkan yangında cephesi %45 oranında yandı. 3 Nisan 1979'da çıkan yangında binanın üç katı, bir heykel tacı ve bir mansart çatısı kullanılamaz hale geldi.
Otelin yıkık köşesinin arkasında artık var olmayan bir tapınak vardı. 1208 yılında inşa edilen Yrigoyen, İtalyan tarzı özelliklere sahip, başı koparılmış halde bile günümüze kadar ulaşan güzel bir yapıdır.
Salta'yı geçen bir diğer açık artırmada, mevcut Cassará Vakfı'nın tepesini taçlandıran kesik bir arduvaz piramidi görülebiliyordu.
Çapraz olarak bakıldığında, Trieste'li mimar Geronimo Agostini'nin tasarladığı bina, mimarlıkta fener olarak bilinen şeyin muhteşem bir örneği olarak karşımıza çıkıyor: Kubbenin üstüne yerleştirilen, açıklıklar aracılığıyla binanın iç mekanının aydınlatılmasını ve havalandırılmasını sağlayan tüp biçimli bir eleman. Eski Paris Oteli'nin feneri, ayakta kalan binalardaki kaybolan yüzeylerin kataloğuna katılıyor. Bina, 2018 yılında Belediye Kentsel Yenileme Dairesi'nin son müdahalesiyle teraslara kadar sağlamlaştırılmıştır. Binanın beş ucu (paratonerli üç küçük kör kubbe ve iki ana kubbe) ana plana dahil edilmemiştir.
Mimar Juan Augusto Plou, eserlerine imza atarken ilk adını kullanmamış ve Fransa'daki eğitiminin bir sonucu olarak Buenos Aires'in birçok köşesinde akademik izlerini bırakmıştır. Rodríguez Peña ve Sarmiento'nun büyük kiralık evi de geniş kataloglarından bir tanesi. Bütün şutlar, ortadaki ve yandaki şutlar, ütülendi.
Bajo'da üç büyük binanın inşasında çok sayıda mimar yer aldı: Hırvat mimar Joseph Markovich'in Nicolás Mihanovich Denizcilik Şirketi, Napolili asilzade Carlo Morra, Marquis of Monterochetta'nın Palace Hotel'i ve Alman mimar Hans Altgelt ile Arjantinli kuzeni Carlos Altgelt'in National Mortgage Bank'ı.
Nakliye şirketinin merkezi, küreyi tutan üst kısımdaki süslemelerin çoğunu ve mansart çatılı tüm kubbeyi ve 25 de Mayo ve Perón çıkışının üzerindeki ölçekli bir kalyon figürünü kaybetti.
Yine Nicolas Mihanoviç'in yaptırdığı otelde, bir dizi basamaklı kule ortadan kaybolmuş. Sadece bir tanesi kaldı ve o da yıllardır metal levhalarla kapatılmış durumda.
Daha sonra, şu anda Ulusal Seçim Odası'nın merkezi olan eski banka binasının, balkonu, mansart çatısı ve saati bulunan büyük bir merkezi kulesi yıkıldı.
Ayacucho ve Paraguay'da, Galyalı mimar Georges Delattre tarafından yapılmış, kubbenin nadiren oval tabanlı olan konik tepesini ve başlığını tümüyle kaybetmiş etkileyici bir Fransız akademik binası bulunmaktadır.
Delattre, Buenos Aires'e, Buenos Aires'te 32 köşegen çizmek üzere görevlendirilen profesyonel futbolcu Joseph Bouvard'ın ekibinde yer alan meslektaşı Louis Faure Dujarric ile birlikte geldi.
Alman mimar Alfred Zucker'in Ernesto Tornquist için tasarladığı Plaza San Martin'deki proje, uzun yıllar atıl kaldıktan sonra tamamen yenileniyor. Kornişlerinin tepeliğini ve süslemelerini kaybetmiş olması beklenirken, yedi katlı, pencereli ve sütunlarla desteklenen açık tapınak biçimli bir tepesi olan merkezi bir gövdeyi gösteren eski fotoğrafların bulunması şaşırtıcıdır. Hava fotoğraflarından 1929-1937 yılları arasında yıkıldığı anlaşılıyor.
Paso ve Avenida Córdoba'da köşesinde bir eczane bulunan bu bina hâlâ ayakta duruyor, ancak gördüğü hasar çok büyük: kubbenin başlığı, demir yusufçuk ve tüm melek kalıpları yok olmuş. Mimar Virginio Colombo'nun tasarlarken özgürlük temelli hayal gücü sınırsızdı ama hiçbir iz kalmadı. Hatta bazı pencereler tahtalarla kapatılmış. Modernist işçiliğin en güzel örneklerinden olan kapı bile günümüze kadar ulaşamamıştır.
Bernardo Luis Fontan –aksansız– Buenos Aires mimarisi araştırmacılarının oluşturduğu küçük topluluk için küçük bir gizemdir. Nerede doğduğu ve nerede eğitim gördüğü henüz bulunamadı. Merkez Mimarlar Derneği 120. yaşını doldurduğunda, Arjantin'de eğitim görmemiş ve diplomaları Mimarlık Fakültesi'nde onaylanmamış, ancak inşa ettikleri eserlerle takdir kazanmış diğer profesyonellerle birlikte, onu ölümünden sonra fahri üye olarak adlandırdı. Billinghurst ve Av. Rivadavia köşesindeki kiralık ev, ayakta kalan başsız bir binanın bir başka örneğidir.
Mimar Gioja'nın tasarladığı, Caseros 962 adresindeki bina iki aşamada inşa edildi (önce birincisi, ardından bitişikteki aynı yapı). Her iki bölümde de mansart çatılı dörtgen kubbeler ve tepeli seyir terası kaybolmuştur. Neyse ki, erişim kapılarındaki büyük arı figürlerinin detayları korunmuştur.
Arístides, Sócrates ve Alfredo Ceci, Buenos Aires'teki ilk mega inşaat şirketlerinden birini kurdular. Küçük saraylar, Devoto Konsilya Semineri, kiralık evler, yukarıda adı geçen Le Monnier veya Alfred Massué, Pedro Coni, Lanús ve Hary, Carl Nordmann ve Devoto, Urquiza, Roca, Ambrosetti aileleri gibi statüdeki tasarımcılar için küçük oteller ve ayrıca Arjantin Katolik Kilisesi tarafından sipariş edilen çok sayıda eser inşa ettiler.
1965 yılına gelindiğinde kubbelerin havadan görüntülenmesi mümkün değildi.
Vélez Sarsfield e Iriarte'de (Barracas), Leonardo Pereyra'nın dul eşi Bayan Antonia Iraola ve altı çocuğu, 1904 yılında, aile klanına mensup mimar Rómulo Ayerza aracılığıyla, Fransa'daki bir kilisenin görüntüsü ve benzerliğinde, İsa'nın Kutsal Kalbine adanmış bir Şapel'in inşasını destekledi. 1913 yılında bir kasırga, çeşitli kaynaklara göre ahşaptan yapılmış ve üç katlı merdiven, bir fener ve tepesinde bir haçtan oluşan kemeri kopardı. Hiçbir zaman yeniden yapılmadı.
1924 yılında Kahire'de doğan ve 1953'ten beri yaşadığı Buenos Aires'te ölen bu büyük sanatçı Saamer Fouad Makarius, bize Av. Las Heras ve Sánchez de Bustamante köşesindeki binanın (Cemic'in karşısında) sivri kubbesinin bu görüntüsünü bıraktı; binanın alt katında uzun yıllar Link eczanesi faaliyet göstermişti. Eski fotoğrafların bol olmadığı bir bölgede harika bir belge.
lanacion
