USMCA İncelemesi: Meksika Hazır mı?

ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA), 34.7. Maddesinde, tarafların yürürlüğe girmesinin altıncı yıldönümü olan 1 Temmuz 2026'da bir araya gelerek anlaşmanın işleyişini değerlendirmeleri ve geçerliliğinin 16 yıl daha uzatılıp uzatılmayacağına karar vermeleri gerektiğini belirtmektedir.

Bu belirli tarih ve ABD'nin kamuoyu istişarelerine 2025 Ekim ayında başlamayı planlaması sonucunda "erken inceleme"den söz edilmeye başlandı.

Ancak, ABD'nin USMCA'yı onayladığı yasa olan USMCA Uygulama Yasası uyarınca, ABD Ticaret Temsilcisi (USTR), üçlü incelemenin başlamasından 270 gün önce, yani 4 Ekim 2025'te kamuoyu danışma sürecini başlatmalıdır.

Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Temsilciliği Ofisi'nin (USTR) ayrıca, incelemenin başlayacağı 3 Ocak 2026 tarihinden 180 gün önce, ABD Kongresi'ne USMCA'nın potansiyel uzatılmasına ilişkin değerlendirmesini, önerilerini ve pozisyonunu özetleyen bir rapor sunması gerekecektir.

Bu bağlamda, ABD'nin Ekim ayında başlatacağı kamuoyu istişareleri, yasayla belirlenen takvim dahilindedir. Meksika ise buna eşdeğer resmi bir mekanizmaya sahip olmamakla birlikte, özel sektör ve çeşitli iş odalarıyla hazırlık toplantılarına başlamıştır.

Trump, Mart ayında Meksika ve Kanada'ya %25 oranında genel gümrük vergisi getirdi, ancak daha sonra USMCA'nın menşe kurallarını karşılayan tüm ürün ve malları muaf tuttu.

Sonuç olarak, Meksika'nın ABD'ye yaptığı ihracatın %51,1'inin 2024 yılında anlaşmaya uymaması göz önüne alındığında, Meksika ihracat sektörünün ciddi şekilde etkilenmeye devam ettiği görülmektedir.

Trump ayrıca otomotiv sektörüne %25 gümrük vergisi koydu ve Meksika ile Kanada'ya gümrük vergisini yalnızca ABD dışındaki içeriklerin değerine uygulama seçeneği sundu. Ayrıca, diğer ülkelerde olduğu gibi Meksika çelik ve alüminyumuna da %50 gümrük vergisi uyguluyor.

Başkan, bu eylemleri, Meksika'nın ABD'den faydalandığını ve ikili ilişkilerin adil olmadığını; Çin'in ise Meksika'yı ABD pazarına erişim aracı olarak kullandığını ileri sürerek savunuyor.

Bu, ABD'nin 2024 yılında Meksika ile olan dış ticaret açığının 171,8 milyar dolara ulaşmasının ardından geldi. Bu rakam, Çin'den sonra en yüksek ikinci açık ve toplamın yüzde 14,3'üne denk geliyor.

Trump, bu tarifelerin uygulanmasının Amerikan şirketlerini fabrikalarını Meksika'dan taşımaya teşvik edeceğini ve böylece istihdam ve yatırımı destekleyeceğini savunuyor. Bu bağlamda, USMCA, anlaşmayı ilk olarak kendisi müzakere etmiş ve desteklemiş olmasına rağmen, Trump'ın korumacı gündemini ilerletmek için stratejik bir araç haline gelebilir.

Anlaşmanın gözden geçirilmesinde ABD için başlıca baskı noktaları arasında beş temel alan belirlendi: 1) Bölgesel entegrasyonu güçlendirmek için menşe kurallarının sıkılaştırılması olasılığı; 2) Çin'in Kuzey Amerika pazarındaki varlığını sınırlamayı amaçlayan sektörel kuralların dahil edilmesi; 3) Kapsamını veya uygulamasını güçlendirmek için Hızlı Müdahale Mekanizmasında ayarlamalar yapılması; 4) İşgücü hükümlerinde (özellikle ücretlerde) değişiklikler yapılması; ve 5) Yatırımlar için hukuki kesinliği güçlendirmeyi amaçlayan maddelerin dahil edilmesi.

USMCA'da yapılacak bu olası değişiklikler, artan gümrük gerekliliklerinden artan üretim maliyetlerine kadar Meksika ekonomisi için çeşitli kısa vadeli zorluklara yol açabileceği gibi, aynı zamanda ülkenin ekonomik büyümesini artırabilecek fırsatları da temsil ediyor.

Meksika şirketleri, üç ülke arasındaki entegrasyonu güçlendirmeyi amaçlayan korumacı ticaret politikaları sonucunda bölgede Asyalı şirketlerin bıraktığı pazar payının önemli bir kısmını ele geçirmeyi başarırsa, üretim, kâr ve istihdam artışı yaşanacak ve bu da maliyetlerdeki olası artışları fazlasıyla telafi edecektir.

Ayrıca, hızlı müdahale mekanizmasında yapılacak düzenlemeler ve daha fazla hukuki kesinlik, daha iyi bir iş ortamı yaratarak yakın kaynak kullanımının ve Meksika Planı'nın konsolide edilmesine katkıda bulunacaktır. Diğer bir deyişle, USMCA'nın erken gözden geçirilmesi endişe yaratmak yerine, belirsizliği giderebileceği ve bölgenin ticaret entegrasyonunu güçlendirmeye devam edebileceği için ülke açısından olumlu olacaktır.

*Yazar Grupo Financiero Monex'te Analiz Direktörüdür