Çinli araştırmacılardan oluşan bir ekip, ilk kez domuzdan insana akciğer nakli gerçekleştirdi.

Guangzhou Üniversitesi'nden bir Çinli araştırmacı ekibi , genetiği değiştirilmiş bir domuz akciğerini ilk kez beyin ölümü gerçekleşmiş bir insana naklederek türler arası nakil araştırmalarında yeni bir dönüm noktasına ulaştı. Nature Medicine dergisinde Pazartesi günü yayınlanan çalışmanın sonuçlarına göre, organ dokuz gün boyunca canlı ve işlevsel kaldı.

Bu keşif, gelecekte insan organı nakil sıkıntısının, bir türden diğerine nakil anlamına gelen ksenotransplantasyon ile çözülebileceği olasılığına küçük bir kapı daha açıyor. Daha önceki çalışmalar, genetiği değiştirilmiş domuzlardan alınan böbrek, kalp ve karaciğerlerin insanlara nakledilmesiyle bunun mümkün olduğunu zaten göstermişti. Nitekim, geçen Mart ayında Nature dergisi, 2024 yılında 50 yaşında beyin ölümü gerçekleşmiş bir kişiye ilk genetiği değiştirilmiş domuz karaciğeri naklini gerçekleştiren bir başka Çinli araştırmacı grubunun bulgularını yayınladı. 10 gün sonra, organın ve alıcının durumunu değerlendirerek düzgün çalıştığını doğruladılar.

ABD'de, en yaşlı işleyen domuz organ nakli alıcısı olan Towana Looney gibi, domuzdan insana böbrek nakli ile ilgili son raporlar da var. Kendisi, genetiği değiştirilmiş bir domuzdan böbrek nakli alan dünyadaki üçüncü kişiydi ve böbrek nakli, akut red nedeniyle nihayetinde çıkarılmak zorunda kalsa da, dört aydan uzun süre iyi bir şekilde işlev gördü. Ve 2022'de, yine ABD'de , bir domuzun kalbi iki ay sonra ilk kez bir insan vücudunun içinde attı . Ciddi kalp rahatsızlıkları nedeniyle ölüme terk edilen 57 yaşındaki David Bennett, tarihi bir nakilde genetiği değiştirilmiş bir hayvandan organ aldı.

Ancak akciğer nakli, anatomik ve fizyolojik karmaşıklığı nedeniyle diğer solid organların naklinden farklı zorluklar içermektedir .

"Bu çığır açan buluşun önemi, şimdiye kadar insanlarda yapılan ksenotransplantasyon deneylerinin böbrekler, kalpler ve karaciğerlerle sınırlı olması ve akciğerlere asla uygulanmamış olması gerçeğinde yatıyor. Bu organ, hassas fizyolojik dengesi nedeniyle daha da büyük bir zorluk teşkil ediyor : Son derece yüksek kan akışı alıyor ve sürekli olarak ortam havasına maruz kalıyor, bu da onu özellikle savunmasız hale getiriyor," diyor Ulusal Transplantasyon Örgütü'nün (ONT) mevcut direktörü Beatriz Domínguez-Gil. SMC İspanya'ya konuşan uzman, bu çalışmanın özellikle önemli olduğuna inanıyor çünkü "daha fazla gelişmeyle akciğer ksenotransplantasyonunun gelecekte hayat kurtarmak için gerçek bir seçenek haline gelebileceğinin kanıtını oluşturuyor" çünkü "klinik ihtiyaç çok büyük."

Nakil için aday olabilecek birçok solunum yolu hastalığı var, ancak " endikasyonların yaklaşık %80'i amfizem olarak da bilinen KOAH ve pulmoner fibrozis için. Diğer %20'si ise, yaygınlıkları düşük olduğu için spesifik tedavisi olmayan, çoğu yetim olan diğer daha nadir solunum yolu hastalıkları için," diyor Marqués de Valdecilla Üniversitesi Hastanesi'nde pulmonolog, Akciğer Nakli Programı'nın tıbbi koordinatörü ve SEPAR Girişimsel Pulmonoloji, Akciğer Fonksiyonu ve Nakil Alanı üyesi Dr. Víctor Mora, ABC'ye yaptığı açıklamada.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) iş birliği merkezi olarak Ulusal Transplantasyon Örgütü (NTO) tarafından koordine edilen Küresel Bağış ve Transplantasyon Gözlemevi'ne (GODT) göre, 2024 yılında dünya çapında 8.236 akciğer nakli gerçekleştirildi ve bu bir önceki yıla göre %6'lık bir artışı temsil ediyor. Ancak NTO direktörü, talebin organ bulunabilirliğini çok aştığı konusunda uyarıyor. Sadece Avrupa Birliği'nde 2024 yılında 2.221 hasta akciğer nakli olurken, aynı yıl boyunca bekleme listesinde kalan 3.926 hasta vardı; bunlardan 216'sı nakle ulaşamadan öldü. Bu uygulamada dünya lideri olan İspanya'da, 2024 yılında 623 nakil gerçekleştirildi ve bu, bir milyon nüfusta 13,1'lik bir oranı temsil ediyor ve dünyadaki en yüksek oran.

Nakil gerektiren hastalar, hastalığın çok ileri evrelerinde olan hastalardır. İspanya, milyon nüfus başına düşen bağışçı sayısı bakımından 30 yıldır dünya lideri olmasına rağmen, organ sıkıntısı yaşıyor. Dr. Mora, "Nakil adayı olabilecek solunum yolu hastalığı olan hasta sayısı ile sahip olduğumuz bağışçı sayısı arasında bir dengesizlik var ve bu da bekleme listesindeki alıcı adayları konusunda çok seçici olmamızı gerektiriyor. Başarı olasılığı en yüksek olanları listeye dahil ediyoruz," diye açıklıyor.

Bu çalışmada Dr. Jianxing He ve meslektaşları, dört klinik değerlendirmenin ardından beyin ölümü gerçekleşen 39 yaşındaki bir adama genetiği değiştirilmiş bir domuzun sol akciğerini nakletmiş ve ölen hastanın kalan akciğerini korumuşlardır. Nakledilen akciğerin işlevini ve insan bağışıklık sisteminin tepkisini izlemişlerdir.

Akciğerin elde edildiği domuz, nakilden sonra alıcının savunma sistemini harekete geçirebilecek antijenleri ortadan kaldırarak insanlarla daha uyumlu hale getirmek için CRISPR kullanılarak altı genetik modifikasyona tabi tutulmuştu. Yazarlar, akciğerin bağışıklık sistemi tarafından hemen reddedilmediğini ve dokuz gün boyunca canlı ve işlevsel kaldığını gözlemlediler. Ancak, nakilden 24 saat sonra akciğer hasarı belirtileri ve 3 ve 6 gün sonra antikor aracılı akciğer reddi belirtileri tespit ettiler , bu nedenle deney dokuzuncu günde sonlandırıldı.

Yazarlar, bu bulguların domuzdan insana akciğer nakli yolunda ilk adımı temsil ettiğine inanıyor. Ancak, hem donör domuzda yapılan genetik modifikasyonların hem de bağışıklık aracılı akciğer reddini önlemek ve uzun vadeli akciğer fonksiyonunu korumak için gereken bağışıklık baskılayıcı ilaçların optimize edilmesi için iyileştirmelere ihtiyaç duyulduğunu kabul ediyorlar.

Akciğer nakli, tüm organlar arasında en zor olanıdır. "Sorunlardan biri, ameliyat sırasında birçok anatomik ve teknik sorun ortaya çıktığı için teknik olarak daha karmaşık olmasıdır . Ancak aynı zamanda, her türlü nakilden sonraki iki temel sorun olan bağışıklık ve enfeksiyon düzeyinde de zordur. En yüksek düzeyde bağışıklık baskılanması gerektiren organlardan biridir çünkü daha yüksek bir red oranına sahiptir, bu da bizi çok agresif olmaya ve savunmamızı önemli ölçüde düşürmeye zorlar ve bu da dış dünyaya açık tek organ olan akciğerde enfeksiyon riskini büyük ölçüde artırır . Böbrek, karaciğer ve kalp steril organlardır, ancak akciğer her nefeste çevreyle temas halindedir ve enfeksiyon sayısı daha sıktır," diye açıklıyor Dr. Mora.

"Kuzey Amerikalı ve Çinli araştırmacıların, gelecek vaat eden ksenotransplantasyon dünyasında kendilerini konumlandırma yarışı ve böbrek, kalp ve karaciğer sahibi canlı insanlar ve/veya beyin ölümü gerçekleşmiş hastalar üzerindeki deneyimlerin ardından, Guangzhou Üniversitesi'nden (Çin) bir grup , işlevsel bir nakil elde etme konusunda muhtemelen en hassas ve karmaşık organ olan akciğeri ele aldı, " diyor Ulusal Nakil Örgütü'nün (ONT) kurucusu ve kurucusu Rafael Matesanz. ONT'nin eski direktörü, SMC'ye yaptığı açıklamalarda, greftten kaynaklanan hiperakut bir red veya enfeksiyon olmamasını "olumlu veri" olarak nitelendiriyor ve greftin çalışma süresince makul bir işlevselliğe sahip olduğu görülüyor. "Ancak, ilk birkaç gün içinde muhtemelen iskemi-reperfüzyona bağlı ödem ve sonraki günlerde de red belirtileri kaydedildi. Beyin ölümü durumunun zamansal kısıtlılığı göz önüne alındığında, gelişimini değerlendirmek mümkün değil. İyi işlevli doğal akciğerin korunması dışında, greftin işlevsel gelişiminin değerlendirilmesi karmaşıktır," diye açıklıyor.

Matesanz'a göre, bu tür bir müdahalenin gerçekleştirilebileceğini göstermesinin yanı sıra, "bu çalışmadan elde edilen cevaplardan daha fazla bilinmeyen var . Daha fazla araştırmanın gerekli olduğu açık, ancak bu akciğerlerden birinde, kabul edilebilir bir sağ kalımla iyi sonuçlar elde etme olasılığı uzak ve elbette böbrek veya karaciğer durumundan çok daha karmaşık görünüyor."