Fransa, Doğa Tarihi Müzesi'nde saklanan üç insan kafatasını Madagaskar'a iade etti.

2023 tarihli bir yasa, Madagaskar'a Fransız sömürgesi geçmişi konusunda bir nebze huzur getirecek. Devletin usulsüzce saklanan yabancı insan kalıntılarını iade etmesini gerektiren yasa, bu Salı günü ilk kez Fransa'nın Doğa Tarihi Müzesi'nde sakladığı üç insan kafatasını kökenleri olan Madagaskar'a iade etmesiyle yürürlüğe girdi. 31 Ağustos'ta, nihayet huzur içinde yatmaları için anavatanlarında toprağa verilecekler.

Kesin olmamakla birlikte kafataslarından birinin, 1897 yılında o dönem Fransız sömürgesi olan Madagaskar'da çıkan bir ayaklanma sırasında Fransız ordusu tarafından başı kesilen Madagaskar Kralı Toera'ya ait olduğu düşünülüyor. Bu insan kalıntılarıyla birlikte diğer iki kafatası da Sakalava etnik grubuna ait olup, Paris'teki Kültür Bakanlığı merkezinde Madagaskar yetkililerine özür ve saygı içeren bir törenle teslim edilmiştir.

Madagaskar hükümeti kalıntıların "bizi geçmişimizle birleştiren görünmez ve silinmez bağ" olduğuna inanıyor.

Madagaskar, özellikle Kral Toera konusunda, yıllardır Fransa'dan bu jesti talep ediyordu. Kral Toera'nın ölümü, Fransız ordusunun, hükümdarın başını ganimet olarak ve adanın yerlilerine bir aşağılama işareti olarak Fransa'ya geri götürmeye karar verdiği bir saldırının parçasıydı.

Hasar günümüze kadar ulaşmıştır. Adadaki bir zomba (mezar yapısı), Sakalava Krallığı Menabe'nin üç yüzyıllık tarihini anmaktadır. Kral Toera'nın kalıntısı, Fransız birlikleri tarafından parçalanması nedeniyle hiçbir zaman kaldırılmamıştır. Buna rağmen, başı kesilen kralın soyundan biri, kutsal emanetleri 35 yıldır korumaktadır. Le Monde'a "Bu benim kaderim," diye açıklamıştır.

AFP'ye konuşan Rachida Dati, insan kalıntılarının "nesnel olarak insan onurunu ihlal eden koşullar altında ve sömürge şiddeti bağlamında" bir asırdan fazla süre tutulmasının ardından iadenin "tarihi bir olay" olduğunu söyledi. Dati, iade edilen kafataslarının Sakalava topluluğuna ait olduğundan emin olmak için ilgili bilimsel çalışmaların yürütüldüğünü belirtti.

Ayrıca okuyun

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, nisan ayında Madagaskar'a yaptığı ziyarette, Fransız sömürge tarihinin "en kanlı ve en trajik sayfalarından" birinin "affı için gerekli koşulları yaratmak" amacıyla bu tazminatın ödenmesi çağrısında bulunmuştu.

Madagaskar Kültür Bakanı Volamiranty Donna Mara, kafataslarının "bugünü ve geçmişi birleştiren görünmez ve silinmez bağ" olduğunu belirterek, "Onların yokluğu, bir asırdan fazla bir süredir, 128 yıldır, adanın kalbinde açık bir yaradır" diye ekledi.