Trump-Putin görüşmesi öncesi: Ukrayna söz hakkı talep ediyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bir haftadan kısa bir süre içinde bir araya gelmeyi planlıyor. Buluşma noktası: ABD'nin en kuzeybatısındaki Alaska. Zirvenin tek konusu: Ukrayna'da ateşkes. Müzakere masasında olmayan isim: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski .

Trump ve Putin, görüşmelerinden önce bile Ukrayna haritasında değişikliklere işaret ediyorlar. Ukrayna'nın Rusya'ya toprak devri gündemde. Üç buçuk yıldır Rusya'nın saldırısı altında olan Ukrayna'nın bu konuda ne söylediği, Washington ve Moskova'daki güçlülerin pek umurunda değil gibi görünüyor.

Kiev'den gelen tepki ise şöyle oldu: "Bize karşı alınan her karar, Ukrayna'sız alınan her karar, aynı zamanda barışa karşı alınmış bir karardır," dedi Devlet Başkanı Zelenski. Bir video mesajında, "Ukrayna'nın toprak meselelerinin cevabı Ukrayna Anayasası'nda yer alıyor. Kimse bundan sapmaz ve kimse sapamaz," dedi. "Ukraynalılar topraklarını işgalciye vermeyecek."

Putin Ukrayna topraklarını talep ediyor

Basında çıkan haberlere göre, Putin, Trump ile yapacağı zirve öncesinde Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgeleri üzerinde tam kontrol sağlamasını talep etti. Bu, Ukrayna ordusunun birkaç bin kilometrekarelik toprak ve stratejik öneme sahip şehirleri teslim etmesi anlamına gelecekti.

Trump, Washington'da daha önce Rus veya Ukrayna birliklerinin elinde bulunan toprakların "her iki tarafın da yararına" takas edileceğinden bahsetti. Ancak ayrıntı vermedi. Trump, "Karmaşık bir konu, aslında kolay değil" diye ekledi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2014 yılında ilhak edilen Luhansk, Donetsk, Zaporijya ve Herson olmak üzere dört Ukrayna bölgesinin yanı sıra Kırım yarımadasını da Rusya'ya ait olduğunu iddia ediyor. Ancak Rus birlikleri, dört bölgedeki tüm toprakları kontrol etmiyor.

Trump'ın ültimatomu

Trump, seçim kampanyası sırasında Ukrayna'daki savaşı "24 saat içinde" bitirebileceğine dair defalarca söz vermişti. Ocak ayında Beyaz Saray'a döndüğünden beri, Rus mevkidaşıyla birkaç kez telefonda görüştü. Başlangıçta Putin'e karşı oldukça sempatik görünse de, son haftalarda giderek daha eleştirel ve öfkeli bir tavır takınmaya başladı.

ABD Başkanı yakın zamanda Rusya'ya Ukrayna'daki savaşı sona erdirmesi için bir ültimatom verdi. Aksi takdirde, ABD, Rusya ile ticaret yapmaya devam eden ülkelere cezalandırıcı gümrük vergileri uygulayacaktır. Bu durum, örneğin Rus petrol ihracatı üzerinde ciddi etkilere yol açabilir; zira Moskova yönetimi bu geliri Ukrayna'daki savaşını finanse etmek için de kullanmaktadır.

Müzakere mekanı Alaska

Trump'ın ültimatomu Cuma günü, yani Putin ile görüşmesini duyurduğu gün sona erdi. Zirvenin 15 Ağustos'ta Alaska'da yapılması planlanıyor. Davet edilmeyen Volodimir Zelenski, "Ülkemizde halkımıza karşı süren ve biz ve Ukrayna olmadan sona eremeyecek bu savaştan çok uzaktayız," diye eleştirdi.

Kremlin danışmanı Yuri Ushakov ise yer seçimini çok açık olarak nitelendirdi. "Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri, birbirleriyle sınır komşusudur," diye vurguladı. "Bu nedenle, heyetimizin Bering Boğazı üzerinden uçması ve iki ülkenin devlet başkanları arasında böylesine önemli ve merakla beklenen bir zirvenin Alaska'da gerçekleşmesi oldukça mantıklı," diye ekledi.

Donald Trump, Rus liderin Vladimir Putin ile görüşmeden önce Volodimir Zelenski ile görüşmesini şart koşmuyor. Perşembe günü gazetecilerin Putin'in önce Zelenski ile görüşmesi gerekip gerekmediği sorusuna Trump, "Hayır" yanıtını verdi.

Benzer şekilde, üçlü bir zirve şu anda ufukta görünmüyor. Putin bu hafta gazetecilere yaptığı açıklamada, böyle bir toplantıya "prensipte hiçbir itirazı olmadığını" söyledi. Ancak, öncelikle "belirli koşulların" karşılanması gerekiyor.

Putin'in danışmanı Ushakov'a göre, iki devlet başkanı arasındaki bir sonraki görüşme Rusya'da gerçekleşecek. ABD Başkanı'na da benzer bir davet gönderildi. Trump ve Putin, en son 2019 yazında Japonya'da düzenlenen G20 zirvesi sırasında şahsen görüşmüştü.

AR/pgr (dpa, afp, rtr)