Badania obalają stereotyp łowcy-zbieracza z epoki kamienia łupanego

Badania rzucają nowe światło na kwestię życia i śmierci w epoce kamienia łupanego. Okazuje się, że narzędzia kamienne równie często grzebano w grobach kobiet i dzieci, jak i mężczyzn.

Odkrycie , dokonane na cmentarzysku Zvejnieki w północnej Łotwie, jednym z największych stanowisk archeologicznych z epoki kamienia w Europie, podważa tezę, że narzędzia kamienne były ściśle kojarzone z mężczyznami.

Jak podała Europa Press w czwartek, wyniki badań opublikowano w czasopiśmie PLOS One.

Miejsce to było użytkowane przez ponad 5000 lat i zawiera ponad 330 grobów. Jednak do tej pory kamienne artefakty znalezione w grobach nie zostały zbadane, a kamienne narzędzia w Zvejnieki i innych stanowiskach archeologicznych z epoki kamienia były często uważane za użytkowe, a zatem nieciekawe.

W ramach projektu Stone Dead , kierowanego przez Aimée Little z Uniwersytetu w Yorku w Wielkiej Brytanii, we współpracy z Łotewskim Narodowym Muzeum Historycznym i kolegami z całej Europy, zespół przywiózł do Rygi potężny mikroskop, aby zaobserwować, jak wytwarzano i wykorzystywano narzędzia.

Badania wykazały, że narzędzia kamienne odgrywały o wiele ważniejszą rolę w rytuałach pogrzebowych, gdyż odkryto nie tylko narzędzia służące do obróbki skór zwierzęcych, ale niektóre z nich zostały specjalnie wykonane, a następnie rozbite w ramach rytuałów pogrzebowych.

Stwierdzono, że kobiety z takim samym, a nawet większym prawdopodobieństwem były chowane z narzędziami kamiennymi niż mężczyźni, a dzieci i osoby starsze to najczęstsza grupa wiekowa, która otrzymuje kamienne artefakty.

W tamtym czasie utrwalony stereotyp na temat kobiet wskazywał, że zajmowały się głównie domem, gotowały zwierzęta upolowane przez mężczyzn, zajmowały się rękodziełem i opiekowały się rodziną.

Little, cytowany w oświadczeniu, podkreślił, że „łotewskie stanowisko archeologiczne było miejscem szeroko zakrojonych badań szczątków ludzkich i innych przedmiotów pogrzebowych, w tym tysięcy wisiorków z zębów zwierzęcych”.

„Jednym z brakujących elementów tej historii było głębsze zrozumienie, dlaczego ludzie dawali zmarłym pozornie użyteczne przedmioty” – podkreślił.

„Nasze odkrycia obalają utrwalony stereotyp mężczyzny-myśliwego, który był dominującym tematem w badaniach nad epoką kamienia łupanego i który czasami wpływał na określanie płci niektórych dzieci w oparciu o narzędzia kamienne” – dodał.

Nigdy wcześniej nieużywane narzędzia sugerują ich symboliczne znaczenie w praktykach pogrzebowych , zwłaszcza że niektóre z nich zostały celowo łamane przed położeniem obok zmarłego. Sugeruje to istnienie wspólnej tradycji rytualnej w regionie wschodniego Bałtyku, gdzie praktykowano podobne praktyki pogrzebowe.

„Badanie to pokazuje, jak wiele jeszcze musimy się dowiedzieć o życiu i śmierci wczesnych społeczności europejskich i dlaczego nawet najprostsze przedmioty mogą ujawnić informacje o naszej wspólnej przeszłości i o tym, jak ludzie reagowali na śmierć” – dodała Aimée Little.