José Cueli: Głód: Rewolucja
José Cueli
I
W swojej znakomitej książce „Tarahumaras” Antonin Artaud (Barral Editores, Barcelona 1972) podkreśla taniec okrucieństwa. Co może być bardziej okrutne niż głód, klęska głodu? Wyznacza to rytm tej rekonstrukcji, która próbuje znaleźć miejsce przeciwne cywilizacji zachodniej. Rzeczywistość nie jest jeszcze ukonstytuowana, ponieważ prawdziwe organy ciała nie są jeszcze uformowane ani zlokalizowane.
„Teatr Okrucieństwa” kończy tę ekspozycję, rozpoczynając nowy taniec ludzkiego ciała; zakrzepłą nicość. To w ciszy słów najlepiej słyszymy życie. Składnię, która reguluje ciąg słów, gesty, które przestaną być gramatyką kazań ani logiką jasnego ducha.
Znaki wyryte na ciele, „głód”, nie będą drastycznymi nacięciami, lecz ranami odniesionymi w wyniku zniszczenia Zachodu. Metafizyka, stygmaty nieubłaganej wojny. „Piętno, a nie tatuaż: tak oto, w ekspozycji tego, co miało być pierwszym spektaklem teatru okrucieństwa” (Podbój Meksyku), ucieleśniającym „kwestię kolonizacji”, która miałaby „wspaniale, nieubłaganie ożywić wszechobecną głupotę Europy” (Teatr i jego sobowtór, IV, s. 152), stygmat zastępuje tekst: „Z tego starcia moralnego nieładu i katolickiej anarchii z porządkiem pogańskim mogą zrodzić się bezprecedensowe pożary sił i obrazów, zasiane tu i ówdzie brutalnymi dialogami. Dzieje się to poprzez walki między ludźmi, którzy niosą ze sobą, niczym stygmaty, najbardziej sprzeczne idee” (A. Artaud). „Dymane słowo” w Piśmie Świętym czyni różnicę (Derrida, wydawnictwo Anthropos).
Ludzie mówią o okrucieństwie, jakie silni wyrządzają słabym w makabrycznej sadomasochistycznej grze, ale nie wspominają, że głód jest prawdopodobnie najgorszym okrucieństwem, jakie możemy wyrządzić innym. Pozbawienie jednostki możliwości zaspokojenia najbardziej podstawowych potrzeb biologicznych to najgorsza ze zbrodni.
Kultura, w połączeniu z głodem i beznadzieją, sprawia, że poddani tracą swój ludzki wymiar, pędząc, by zabić lub umrzeć w nieudanej próbie ucieczki przed podludzką jakością życia. Konieczne jest głębsze zagłębienie się w badanie ludzkiego okrucieństwa (kolonizacji), tak jak czynią to Artaud, Derrida i ich kontynuatorzy, zwłaszcza tego (podbój Meksyku?), które prowadzi do poddania innych ludzi powolnej śmierci, przedłużającej się agonii, śmierci głodowej, wyniszczenia nie tylko ciała, ale i ducha, które powtarza i niweczy poprzednie. Głód był siłą napędową rewolucji francuskiej, meksykańskiej i hiszpańskiej.
jornada
