Juan Antonio García Avilés: „Tylko zakochani dziennikarze uratują dziennikarstwo”.

Dziennikarstwo często wydaje się umierające. Ile wiadomości widziałeś dzisiaj? A jeszcze lepiej: ile z nich faktycznie przeczytałeś? Rozczarowanie dziennikarstwem nie jest niczym nowym. A miejscem, w którym utrzymuje się ono najmocniej, jest sam zawód. Wielu dziennikarzy czuje się uwięzionych w kołowrotku: produkując bez przerwy, w pośpiechu, bez głębi. Ta atmosfera zniechęcenia skłoniła dziennikarza i profesora José Alberto Garcíę Avilésa do postawienia pytania: czy nadal można uprawiać dziennikarstwo w inny sposób?

W swojej książce „Águilas y colibríes” (wydanej przez Playhacks) García Avilés jasno stwierdza: dziennikarstwo nie umarło, ono tylko kuleje. Autor nie popada w strukturalny pesymizm. Wręcz przeciwnie, argumentuje, że zawód dziennikarza jest bardziej potrzebny niż kiedykolwiek : „Obywatele potrzebują kompasu dziennikarzy, zwłaszcza w obliczu sztucznej inteligencji, dezinformacji, fake newsów i polaryzacji”.

Miasto Ogrodów.

• Redakcja: LUIS ALEMANY Madryt

Romantyzacja i parodia dziennikarstwa

Oprócz.

Trochę blasku dla dziennikarstwa

Profesor Uniwersytetu Miguela Hernándeza (UMH) uwielbia metafory. Jest nimi zachwycony. Jego książka jest ich pełna. Według autora, odnoszący sukcesy dziennikarze dzielą się na dwa typy. Mogą być orłami lub kolibrami . Wszystko zaczęło się od podróży do Kostaryki.

Co tak naprawdę oznacza bycie orłem lub kolibrem w dziennikarstwie? Czy koniecznie trzeba być jednym lub drugim?

W zeszłym roku, podczas podróży, przewodnik nauczył mnie obserwować naturę w inny sposób. Widziałem zwierzęta takie jak mrówkojady, legwany i czepiaki. Ale to, co najbardziej przykuło moją uwagę, to majestatyczny orzeł czubaty i wspaniałe kolibry. Dla mnie orły dziennikarze to ci, którzy szybują wysoko, z szeroką i jasną wizją rzeczywistości. Z drugiej strony, kolibry symbolizują umiejętności, wszechstronność i optymizm. Razem symbolizują cechy niezbędne do rozwoju w tym zawodzie.

Praca Garcíi Avilésa składa się z 32 wywiadów z europejskimi dziennikarzami , którzy postanowili odmienić swój zawód, od wewnątrz. Niektórzy dokonali tego w ekstremalnych warunkach, jak Ukrainka Daryna Szewczenko, która po trzech latach wojny w swoim kraju kieruje obecnie niezależnym medium. Inni, jak Szwajcar Serge Michel, postanowili zmienić kurs w wieku 50 lat i od podstaw założyli medium, które pozwoliłoby im tworzyć bardziej przemyślane i wyważone dziennikarstwo.

W książce pojawiają się postacie dwóch Hiszpanów: Mara Cabry, który kieruje projektem na rzecz zdrowia psychicznego dziennikarzy, oraz nieżyjącego już Maria Tascóna, pioniera cyfrowej transformacji mediów w Hiszpanii i zagorzałego obrońcy dziennikarstwa danych jako narzędzia wzmacniającego demokrację.

Czy w Hiszpanii istnieje prawdziwie innowacyjne dziennikarstwo?

Choć nie zamierzam generalizować ani krytykować wszystkich profesjonalistów w tej dziedzinie, uważam, że postaci takie jak Carlos Alsina ucieleśniają inspirującą energię. Potrzebujemy więcej dziennikarzy takich jak on: tych, którzy wierzą w istotę tego zawodu. Alsina bez wątpienia reprezentuje rodzaj dziennikarstwa, który popieram.

Jakie innowacje Twoim zdaniem zakończyły się porażką z powodu braku kontekstu lub zbyt dużych ambicji?

Przykładem jest próba wprowadzenia przez El País na początku XXI wieku systemu paywall na swojej stronie internetowej. Społeczeństwo nie było gotowe płacić za treści online i eksperyment się nie powiódł. Innym ciekawym przypadkiem był Politibot , polityczny chatbot uruchomiony w 2017 roku. Inicjatywa przyciągnęła tysiące użytkowników, zwłaszcza w czasie kampanii wyborczych, ale technologia sztucznej inteligencji nie była jeszcze wystarczająco rozwinięta, a projekt z czasem stracił na popularności. Ważne jest, aby pamiętać, że trzeba podejmować ryzyko.

Skoro wspomniałeś o sztucznej inteligencji... Czy sztuczna inteligencja jest dobra czy zła w dziennikarstwie?

Przyjmowanie postawy „za” lub „przeciw” wydaje mi się przesadne. To prowadzi nas do dyskusji o tym, czy jest to apokaliptyczne, czy integracyjne. Uważam się za osobę integracyjną, choć z wieloma zastrzeżeniami, ponieważ jest to większa rewolucja niż ta, którą internet przyniósł ponad 25 lat temu. Bardzo łatwo dać się uwieść i przejąć kontrolę nad tym narzędziem. Jeśli dobrze je wykorzystamy, będziemy pisać szybciej, owszem. Ale nie możemy pozwolić mu myśleć za nas.

Aby media nonkonformistyczne mogły istnieć, muszą mieć dochody. Czy niezależność redakcyjna to utopia?

Wiem, że żeby pracować, trzeba jeść. Finansowanie dziennikarstwa to Święty Graal. Potrzebna jest zrównoważona formuła. Jak mawia Lisa McLeod z Financial Times , musimy dywersyfikować nasze dochody, ale bez przesady: trzy lub cztery możliwości wystarczą. I nie: rezygnacja z reklamy jest nie do pomyślenia. Prenumeraty nie rekompensują spadku w reklamie papierowej i drukowanej.

Skoro mowa o pieniądzach, co sądzisz o niepewności tego sektora?

Nie ma wątpliwości, że w wielu redakcjach pensje są bardzo niskie, a godziny pracy długie. Nie chcę nikogo wprowadzać w błąd: to trudna droga. Poprawa musi również iść z góry, a menedżerowie muszą być zaangażowani w poprawę warunków pracy i tworzenie zdrowego środowiska pracy, w którym szanowane jest zdrowie psychiczne.

Czy zdrowie psychiczne jest tematem tabu w redakcjach?

Zdecydowanie. Dziennikarka Mar Cabra, w swoim projekcie non-profit The Self Investigation , wykonuje godną pochwały pracę i dostarcza danych na temat liczby dziennikarzy na całym świecie zmagających się z lękiem, wypaleniem zawodowym , a nawet depresją. Niestety, problem ten pozostaje ogromną, cichą epidemią.

Czy w obliczu tych wszystkich trudności warto nadal inwestować w dziennikarstwo?

Zawód ten jest służbą publiczną, tak samo potrzebną jak medycyna czy prawo. Jest niezbędny w czasach kryzysu, nazwijmy je „przerwami w dostawie prądu”, DANA. Aby zbudować solidną demokrację i zapewnić ludziom świadomość stawki, potrzebujemy niezależnego, uczciwego dziennikarstwa, prowadzonego przez profesjonalistów, którzy pasjonują się swoim zawodem. Tylko dziennikarze z pasją uratują dziennikarstwo.