Spanje heft verbod op Britse bloeddonatie op vanwege 'gekkekoeienziekte'

De Spaanse medische autoriteiten hebben het verbod op bloeddonatie opgeheven voor mensen die tussen 1980 en 1996 in het Verenigd Koninkrijk woonden. Deze maatregel is 29 jaar na de uitbraak van de gekkekoeienziekte in de Verenigde Staten ingegaan.

Deze stap is een belangrijke update van het advies van het Spaanse ministerie van Volksgezondheid, nadat het Wetenschappelijk Comité voor Transfusieveiligheid de bloeddonatie had goedgekeurd. Hierdoor wordt het Spaanse bloeddonatiesysteem mogelijk toegankelijk voor tienduizenden extra donoren in het hele land.

LEES OOK: Hoe kun je bloed doneren in Spanje?

Gekkekoeienziekte, of boviene spongiforme encefalopathie (BSE), is een neurologische ziekte die dodelijk is voor volwassen koeien. De ziekte werd voor het eerst ontdekt in 1986, maar pas in 1996 ontdekten wetenschappers de eerste gevallen van de Creutzfeldt-Jakob-variant bij mensen.

De ziekte van Creutzfeldt-Jakob werd veroorzaakt door het eten van rundvlees van met BSE besmette koeien en veroorzaakte een hersenaandoening met symptomen die vergelijkbaar zijn met die van Alzheimer. "Alsof de hersenen zachter werden", vertelde dokter Cristina Arbona Castaño, woordvoerster van de Spaanse Vereniging voor Hematologie en Hemotherapie, aan de Spaanse pers.

De uitbraak in het Verenigd Koninkrijk leidde tot een exportverbod voor Brits rundvlees. Vier miljoen runderen werden geslacht en 178 mensen stierven na het eten van besmet vlees.

In 1998 stelde de EU in haar richtlijnen dat de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (vCJD) als via bloed overdraagbaar werd beschouwd. Veel landen over de hele wereld hebben beperkingen ingevoerd voor bloeddonoren die in die periode in het Verenigd Koninkrijk hebben gewoond of gereisd en drager zouden kunnen zijn.

Nieuw wetenschappelijk bewijsmateriaal wijst er echter op dat de kans op overdracht via bloeddonaties bijzonder laag is.

Australische deskundigen schatten dat het huidige risico om de ziekte van Creutzfeldt-Jakob op te lopen via een bloeddonor die al eerder patiënt is geweest, minder dan 1 op 1,5 miljoen bedraagt per gedoneerd bloedmonster. Hieruit kunnen we concluderen dat het risico praktisch nihil is.

De regelwijziging in Spanje opent het transfusiesysteem voor duizenden extra potentiële donoren. In bepaalde delen van het land, zoals Alicante en de Balearen, vormen Britse inwoners een aanzienlijk percentage van de totale bevolking.

Volgens de meest recente gegevens van het Spaanse Nationaal Instituut voor de Statistiek (INE) voor 2022 woonden er 19.569 Britse staatsburgers op de Balearen. Door dit verbod "verliest de Balearengemeenschap een zeer aanzienlijk aantal donoren", aldus de Spaanse pers.

In Spanje gelden nog een aantal andere beperkingen voor bloeddonatie, waaronder voor mensen die antibiotica gebruiken, mensen die andere medicijnen gebruiken zoals Proscar, Propacia of Proacutan, mensen die lijden aan bloedarmoede of die onlangs een operatie hebben ondergaan en zwangere vrouwen.