Buitenaards metaal ontdekt in 3000 jaar oude schat

Onderzoek onder leiding van Salvador Rovira-Llorens van het Nationaal Archeologisch Museum van Spanje heeft aangetoond dat metaalbewerking op het Iberisch schiereiland 3000 jaar geleden mogelijk veel geavanceerder was dan verwacht. De resultaten van het onderzoek werden vorig jaar gepubliceerd.

De Villena-schat is een verzameling van 66 voorwerpen die in 1963 in de regio Alicante in Spanje werden ontdekt. Het wordt beschouwd als een van de belangrijkste voorbeelden van goudsmeedkunst uit de Bronstijd in Europa. Het bepalen van de exacte ouderdom van de collectie bleek echter een lastig proces vanwege de twee ijzerachtige voorwerpen die erin zaten.

Eén van deze voorwerpen is een kleine halve bol waarvan men denkt dat het deel uitmaakt van het gevest van een staf of zwaard. Het andere voorwerp is een dikke, torc-achtige armband. Archeologen merkten op dat deze artefacten bijzonder waren vanwege hun ijzergehalte.

Terwijl de ijzertijd op het Iberisch Schiereiland rond 850 v.Chr. begon, dateren de gouden voorwerpen in de Villena-schat uit 1500-1200 v.Chr. Hoe konden deze twee ijzeren voorwerpen deel uitmaken van een schat uit de Bronstijd?

Om dit mysterie op te lossen, hebben wetenschappers massaspectrometrie-tests op de artefacten uitgevoerd en het nikkelgehalte onderzocht. Uit de resultaten bleek dat deze artefacten gemaakt waren van meteorietijzer en niet van ijzererts uit de aardkorst.

Het is bekend dat ijzer uit meteorieten een veel hoger nikkelgehalte heeft dan ijzer op het aardoppervlak. Dit leverde tot nu toe het sterkste bewijs op dat beide artefacten van de Villena-schat afkomstig waren van een buitenaardse bron. De verwerking van ijzer uit meteorieten tussen 1400 en 1200 v.Chr. liet zien hoe geavanceerd de metaalbewerking destijds was.

De onderzoekers erkennen dat het moeilijk is om definitieve conclusies te trekken, omdat de objecten zwaar gecorrodeerd zijn. Zij zijn echter van mening dat deze ontdekking met behulp van nieuwere, gevoeligere analysetechnieken door meer solide bewijsmateriaal ondersteund kan worden.

Het werk werd gepubliceerd in het tijdschrift Trabajos de Prehistoria en schreef geschiedenis als de eerste twee artefacten die met meteorietijzer op het Iberisch Schiereiland werden gemaakt.