Trump bepaalt tijd voor besluit over oorlog tegen Iran

Tijdens een bezoek aan een ziekenhuis dat was geraakt door een Iraanse raket, zei de Israëlische minister van Defensie, Israel Katz, dat de hoogste leider van Iran, Ayatollah Ali Khamenei, "niet mag blijven bestaan" en dat hij opdracht heeft gegeven tot meer aanvallen om de Iraanse regering te "ondermijnen".

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei later dat het omverwerpen van Iraanse leiders "geen uitgesproken of officieel doel" was van de aanval op de Islamitische Republiek.

Het Witte Huis zei donderdag dat de Amerikaanse president "binnen twee weken een besluit zal nemen over de vraag of Iran zal worden aangevallen". Het voegde eraan toe dat de correspondentie met Teheran nog steeds gaande is en dat er nog steeds hoop is op gesprekken.

Trumps besluit om zich al dan niet bij de operatie tegen Iran aan te sluiten, hing deels af van de vraag of de krachtigste conventionele Amerikaanse "bunker-busting"-bommen de meest beveiligde nucleaire faciliteit van Iran zouden kunnen uitschakelen, aldus bronnen die bekend zijn met de gesprekken, meldt The Guardian.

Israël beschikt niet over wapens die het Fordow-complex kunnen vernietigen, dat tot wel 100 meter onder een berg in de buurt van de heilige stad Qom ligt begraven. Netanyahu en zijn bondgenoten dringen er bij de VS op aan zich bij de aanval aan te sluiten en zeggen tegen Trump dat alleen hij het Iraanse nucleaire project kan "voltooien".

Er zijn plannen gemaakt voor de aanvallen, maar Trump wacht nog af of Teheran op het laatste moment een deal sluit om zijn nucleaire programma te beëindigen, aldus de bronnen.

Te midden van wereldwijde waarschuwingen voor verdere escalatie dringt Europa aan op een diplomatieke oplossing voor de oorlog. De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken reist vrijdag naar Genève om zijn Britse, Franse en Duitse ambtgenoten te ontmoeten. Ook de Russische president Vladimir Poetin en regionale mogendheden, waaronder Oman, hebben bemiddeling aangeboden, meldt The Guardian.

Donderdag ontmoette de Britse minister van Buitenlandse Zaken David Lammy zijn Amerikaanse ambtgenoot Marco Rubio in het Witte Huis, met speciale aandacht voor het Midden-Oosten. Zij werden vergezeld door de Britse ambassadeur Lord Mandelson en Trumps speciale gezant voor het Midden-Oosten, Steve Witkoff.

Lammy zei later: "De situatie in het Midden-Oosten blijft gevaarlijk. We zijn vastbesloten dat Iran nooit een kernwapen mag hebben... We hebben besproken hoe een akkoord kan voorkomen dat het conflict verergert. We hebben de komende twee weken de mogelijkheid om een ​​diplomatieke oplossing te bereiken."

Het hoofd van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken voegde daaraan toe: "Het is nu tijd om een ​​einde te maken aan de ernstige gebeurtenissen in het Midden-Oosten en een regionale escalatie te voorkomen waar niemand baat bij heeft."

Toen Israël een week geleden het conflict begon, beschreef Netanyahu het als een gerichte operatie om de voortgang van Iran bij de ontwikkeling van een atoombom te stuiten. Hij heeft echter steeds luider verklaard dat hij de regering in Teheran omver wil werpen.

Tijdens een bezoek aan het Soroka-ziekenhuis in Beërsjeba op donderdag, nadat er 's nachts een Iraanse raket op was afgevuurd, zei Netanyahu dat Israël de voorwaarden schept voor een machtswisseling, maar dat de Iraniërs zelf in opstand moeten komen. Verwijzend naar het Bijbelse verhaal van de Perzische keizer Cyrus de Grote, die het Joodse volk bevrijdde dat in Babylon tot slaaf was gemaakt, zei Netanyahu tegen verslaggevers: "Vandaag creëert de Joodse staat de middelen om het Perzische volk te bevrijden."

Netanyahu zei later dat het aan de Iraanse bevolking was om te beslissen of ze het regime ten val zouden brengen. "Dat zou de uitkomst kunnen zijn, maar dat is niet het uitgesproken of formele doel dat we nastreven", vertelde hij aan de Israëlische publieke omroep Kan.

Veel oppositieleden, waaronder politieke gevangenen, verwerpen het idee dat de Israëlische oorlog, die al honderden burgerslachtoffers heeft gemaakt, de weg is naar de bevrijding van hun land, meldt The Guardian. Het lot van buurland Irak sinds de Amerikaanse troepen Saddam Hoessein ten val brachten, vormt een grimmige waarschuwing. Veel Irakezen vierden zijn val, maar die werd gevolgd door decennia van extreem en vaak sektarisch geweld dat de weg vrijmaakte voor de opkomst van Islamitische Staat (ISIS).

De Israëlische minister van Defensie Katz bezocht het Soroka-ziekenhuis vóór Netanyahu en riep in feite op tot de moord op Khamenei. Hij had eerder gezegd dat hij opdracht had gegeven tot meer aanvallen op regeringsdoelen om het regime te ondermijnen. "Khamenei verklaart openlijk dat hij Israël wil vernietigen, hij geeft persoonlijk opdracht tot het aanvallen van ziekenhuizen. Hij ziet de vernietiging van de staat Israël als zijn doel", vertelde Katz aan verslaggevers. "Zo iemand zou niet langer mogen bestaan."

Nadat Israël zich aanvankelijk richtte op militaire en nucleaire locaties, heeft het onlangs locaties aangevallen, waaronder de staatsomroep, die niets te maken hebben met het nucleaire project, maar die Katz omschreef als ‘symbolen van het regime’.

Niemand raakte ernstig gewond bij de Iraanse aanval in de vroege ochtend op het Soroka-ziekenhuis in Beersheba, omdat al het personeel en de patiënten zich in veilige ruimtes bevonden, aldus directeur Shlomi Kodesh. Maar beelden van verwoeste afdelingen en verbijsterde medici die de schade inspecteerden, hebben in Israël tot verontwaardiging geleid.

Andere raketten vielen in de omgeving van Tel Aviv, waarbij meer dan 200 mensen in het hele land gewond raakten, van wie vier ernstig. Eén ervan raakte de voet van een wolkenkrabber in Ramat Gan, vlakbij het centrum van Tel Aviv en op ongeveer 200 meter van de diamantbeurs van de stad.

"Het was als een atoombom. Een aardbeving", zei Asher Adiv, 69, die in een nabijgelegen appartementencomplex woont. Zijn moeder was een Iraanse Jood uit Isfahan, en Asher groeide op met Farsi. "Het Iraanse volk moet een revolutie ontketenen en de ayatollahs verdrijven", zei hij. "We vechten niet alleen voor Israël. We vechten voor de hele wereld. We vragen Trump om naar binnen te gaan en het probleem op te lossen."

Trump, die zich aanvankelijk distantieerde van het conflict, heeft de Amerikaanse militaire aanwezigheid in de regio vergroot. Hij overweegt om Amerikaanse troepen opdracht te geven deel te nemen aan de aanvallen op Iran.

Khamenei waarschuwde woensdag dat de Verenigde Staten te maken zouden krijgen met "onherstelbare schade" als zij zouden overstappen van het steunen van de verdediging van Israël naar het spelen van een actieve rol in aanvallen op haar grondgebied.

Het Iraanse leger heeft raketten opgeslagen ter voorbereiding op aanvallen op Amerikaanse doelen, mocht het land aan de oorlog deelnemen. Daarnaast overwegen overheidsfunctionarissen andere opties om te reageren op een van de ernstigste bedreigingen sinds de revolutie van 1979, die het land onder geestelijk gezag bracht.

Behnam Saeedi, lid van de nationale veiligheidscommissie van het Iraanse parlement, zei dat Iran zou kunnen proberen de Straat van Hormuz af te sluiten, meldde Reuters. De smalle doorgang wordt gebruikt door schepen die een vijfde van de dagelijkse oliebehoefte van de wereld vervoeren.

Donderdag bombardeerden Israëlische straaljagers een gedeeltelijk gebouwde zwaarwaterreactor nabij Arak en keerden terug om het nucleaire complex in Natanz aan te vallen. De staatstelevisie meldde dat er geen stralingsgevaar was door de aanval op de reactor. De Israëlische waarschuwingen betekenden dat het gebied werd geëvacueerd.

Zwaarwaterreactoren worden als een proliferatierisico beschouwd omdat ze plutonium kunnen produceren, een alternatief voor verrijkt uranium voor gebruik in kernwapens, meldt The Guardian. Israël richtte zich ook op de Natanz-centrale, die meerdere keren is getroffen.

Iran beweert dat zijn nucleaire programma vreedzame doeleinden dient. Israël heeft echter het Non-Proliferatieverdrag niet ondertekend en is de enige kernmacht in de regio. Het heeft nooit officieel bevestigd of ontkend dat het kernwapens heeft, maar zoals The Guardian erkent, is de status ervan al jaren een publiek geheim.

Verschillende landen bereiden zich voor om hun burgers uit Iran en Israël te evacueren, terwijl er al vluchten onderweg zijn om tienduizenden buiten het land gestrande Israëliërs terug te halen. De belangrijkste luchthaven van Israël werd gesloten na de eerste aanvallen op Iran.