Volgens de La Caixa Foundation zal de duurzaamheid van de NHS afhangen van het vermogen om structurele hervormingen door te voeren

De staatsbegroting voor 2026 voorziet in geconsolideerde effectieve uitgaven van € 17,236 miljard voor gezondheidszorg, wat neerkomt op een nominale groei van 2,7% ten opzichte van het begrote bedrag voor 2025. Dit is een van de belangrijkste bewijzen die naar voren komen in de meest recente informatienota van het Health Expenditure Observatory, getiteld "State Budget for Healthcare: Ambition or Fiction?", die is geschreven door onderzoekers Carolina Santos en Pedro Pita Barros, houder van de BPI/la Caixa Foundation Chair in Health Economics, als onderdeel van het Social Equity Initiative, een partnerschap tussen de la Caixa Foundation, BPI en Nova SBE.

De analyse benadrukt echter dat de houdbaarheid van de overheidsfinanciën in de gezondheidssector nog steeds voor aanzienlijke uitdagingen staat. Hoewel de regering een positief begrotingssaldo van € 907,3 miljoen verwacht, is deze prognose sterk afhankelijk van inkomsten uit de Organische Gezondheidsmissie, waarvan de herkomst en betrouwbaarheid niet adequaat worden gespecificeerd in het begrotingsverslag.

Wat de overdrachten aan de National Health Service (SNS) betreft, bedragen deze 14.935,8 miljoen euro. Dat is een stijging van 7,1% en wijst op een versterking van de rol van de SNS binnen het zorgstelsel, zo blijkt uit het onderzoek.

"De door de regering geschetste begrotingsprioriteiten zijn in lijn met de structureringsbeginselen van het openbare gezondheidszorgstelsel, met de nadruk op het verbeteren van de toegang tot gezondheidszorg – van screenings tot eerstelijns- en langdurige zorg", aldus het Observatorium.

"In lijn met haar politieke oriëntatie versterkt de uitvoerende macht haar inzet voor samenwerking met de private sector, inclusief commerciële en non-profitorganisaties, om de responscapaciteit van de NHS op korte termijn uit te breiden. Dit model van publieke financiering met private voorzieningen roept echter kritische vragen op die verduidelijking behoeven, met name met betrekking tot de continuïteit van de zorg, de oprichting van geïntegreerde publieke netwerken, zoals in de mondgezondheidszorg, en het behoud van de publieke missie van de NHS", stellen onderzoekers Carolina Santos en Pedro Pita Barros.

Ondanks toegenomen investeringen in human resources daalde de gemiddelde productiviteit van de NHS tussen 2015 en 2024 met ongeveer 25%. Volgens de analyse kan deze daling deels te wijten zijn aan de grotere complexiteit van de behandelde zaken. Het lijkt er echter op dat de productiviteitsdaling verband houdt met structurele problemen, zoals de toegenomen afhankelijkheid van dienstverlening en aanvullende betalingen; de toenemende afhankelijkheid van overwerk; en het gebrek aan effectieve verantwoordings- en prestatiemanagementmechanismen.

"De nieuwe programmabegrotingsstructuur introduceert positieve veranderingen, maar vereist methodologische aanpassingen en meer duidelijkheid in de presentatie van gegevens om een ​​samenhangend beeld van de uitgaven en inkomsten van de sector te garanderen", betogen de onderzoekers.

"De efficiëntie-eisen voor 2026 zijn hoog, vooral na de sterke uitgavengroei van de afgelopen jaren. De gebruikelijke toevlucht tot te late betalingen, verrekend met extra middelen, blijft echter vastgelegd in de begrotingswet, wat de prikkel om kosten te beheersen en structurele efficiëntiemaatregelen te nemen, zou kunnen verminderen", voegen ze eraan toe.

De duurzaamheid van de NHS zal daarom in de komende jaren afhangen van het vermogen om structurele hervormingen door te voeren, de transparantie van de begrotingsprognoses te waarborgen en de beginselen van universaliteit, gelijkheid en solidariteit te behouden die ten grondslag liggen aan het openbare zorgstelsel in Portugal, zo concludeert het onderzoek.