Zorgberoepen: een veilige en noodzakelijke gok

De overgang naar het tweede kwart van de 21e eeuw wordt gekenmerkt door een exponentiële groei van kunstmatige intelligentie, niet alleen wat betreft de mogelijkheden ervan, maar ook wat betreft de gevolgen voor de maatschappij en de economie.

Wat wel al duidelijk is, is dat gezien de mogelijkheden van modellen voor kunstmatige intelligentie en gezien de snelheid waarmee ze zich ontwikkelen, de transformaties die deze technologieën op relatief korte termijn teweegbrengen (en al teweegbrengen) enorm zullen zijn.

Naast de ethische kwesties die zich voordoen en de belangrijke zorgen over de veiligheid, wordt er nu al vanuit gegaan dat de arbeidsmarkt er diepgaand door zal worden beïnvloed.

Net als in andere tijdperken en bij technologische revoluties zullen er beroepen zijn die niet langer door mensen worden uitgevoerd, zullen er nieuwe ontstaan en zullen er ook beroepen zijn waarbij de menselijke factor nog steeds nodig is.

Onder de beroepen die de menselijke factor in stand zullen houden, springen de zorgberoepen eruit. En in tegenstelling tot andere technologische revoluties uit het verleden zijn het niet de meer intellectuele rollen die gespaard blijven. In deze, waar AI juist het menselijke analytische vermogen vervangt, blijft het relationele vermogen het meest uniek voor mensen.

Zelfs binnen de zorgsector wordt kennis over relaties dus waardevoller. Robots zullen fantastisch functioneren. AI-modellen zullen nauwkeurig diagnosticeren. Maar menselijke relaties ontstaan per definitie alleen tussen mensen.

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat zorgberoepen (waarbij medeleven en interpersoonlijke connecties belangrijke vaardigheden zijn) een veilige keuze zijn als het gaat om inzetbaarheid.

Of het nu gaat om professionals in de kindergeneeskunde, verpleegkunde, geriatrie of maatschappelijke dienstverlening: mensen met een hogere opleiding in deze vakgebieden hebben een substantiële meerwaarde op de arbeidsmarkt.

Bovendien maken demografische uitdagingen, zoals vergrijzing, migratie, werk dat de zorg voor familieleden bemoeilijkt en de oorlogen en armoede die overal aanhouden, deze functies noodzakelijk in het heden en urgent in de toekomst.

Als ik met studenten maatschappelijke dienstverlening en geriatrie werk, of ze nu een bachelor- of masteropleiding volgen, spreek ik hen altijd aan op het volgende: ze hebben de juiste keuze gemaakt, voor zichzelf en voor de maatschappij.

Hoogleraar Economie en Management aan het Hoger Instituut voor Sociale Diensten van Porto