Meeldauw bestrijden: dit werkt écht (en dit liever niet)

Echte meeldauw is helaas een veelvoorkomende ziekte in de tuin. Je vindt deze poederige, witte schimmel bijvoorbeeld op de bladeren van courgette, komkommer, pompoen en rozen. Nu is de vraag: hoe kom je ervan af op een milieuvriendelijke manier? Met deze tips kun jij biologisch meeldauw bestrijden in jouw tuin.

Lees verder onder de advertentie

Meeldauw – of echte meeldauw, om precies te zijn – bestaat uit verschillende schimmels die samen een probleem vormen voor je plant of groep planten. Aangetaste planten herken je aan verkleurde bladeren met een wit poeder aan de bovenkant. Als jonge bladeren last hebben van meeldauw, kunnen ze ook vervormen. Een ander effect van echte meeldauw is dat de groei en groeikracht van je plant (tijdelijk) achteruit gaan.

Naast de echte meeldauw, heb je ook valse meeldauw. Dit is ook een schimmel, maar vormt zich aan de onderkant van de bladeren. Je ziet dan bruine en witte vlekjes. Valse meeldauw kan op allerlei planten voorkomen, bijvoorbeeld op druiven en appelboom.

De sporen van meeldauw zitten in de lucht en worden verspreidt door wind, water(druppels) en dieren. Doorgaans groeit de schimmel uit als het warm en vochtig weer is. De schimmel vindt dan de gelegenheid om de cellen van de plant te doorboren en daarvan te leven. Meeldauw springt gemakkelijk over op planten die ervoor gevoelig zijn.

Je vindt meeldauw vooral op het blad van rozen, pompoenen, komkommers en courgettes. Biologisch meeldauw bestrijden is net even anders voor rozen dan voor de andere gewassen, daarom behandelen we ze hier apart.

Echte meeldauw kan vervelende gevolgen hebben voor planten als komkommer, courgette en pompoen. Behalve dat de schimmel de groei en bloei aantast, kan hij ook de vruchtvorming verstoren. In extreme gevallen sterven delen van de plant af of sterft zelfs de hele plant. Verschillende schimmelsoorten tasten verschillende soorten planten aan, dus je zal niet direct hoeven vrezen voor een tuinepidemie.

Meeldauw bestrijden kun je bij deze planten het beste doen vanaf juni tot aan de oogst:

Als je het witte, poederige laagje op bladeren ziet, weet je waarmee je te maken hebt. Grijp zo snel mogelijk in voor de gevolgen heftiger worden. Snoei aangetaste bladeren meteen weg en vernietig ze.
Gooi het snoeiafval bijvoorbeeld in de groencontainer, maar composteer geïnfecteerde bladeren niet. Zo verklein je de kans dat de schimmel in je tuin blijft en terugkomt.
Mulch verder de grond rondom je planten en zorg ervoor dat ze genoeg water krijgen, zodat ze kunnen aansterken en vervolgens gezond blijven.

Bij rozen verspreidt meeldauw schimmelsporen in de lucht vanuit geïnfecteerde stengels, knoppen of bloemen. Het kan zijn dat de ziekte overwintert op je planten. Als dat het geval is, merk je waarschijnlijk het meest van de meeldauw als de wortels in droge grond staan, terwijl de luchtvochtigheid hoog is. Dit zie je vaker bij planten die in de buurt van of tegen een muur aan staan.

Meeldauw bestrijden kun je bij rozen het beste doen in de maanden maart tot en met augustus:

Verwijder zieke bladeren en stengels en gooi ze weg.
Net als bij de courgette, pompoen en komkommer kun je deze plantdelen het beste in de groencontainer weggooien in plaats van de compostbak.
Mulch de grond rondom de basis van je plant en zorg ervoor dat je plant genoeg water krijgt, zodat hij sterk wordt en blijft.

Een andere manier die vaak als bestrijding van echte meeldauw wordt ingezet is melk! Het is gemakkelijk toe te passen:

Maak een mengsel van ongeveer 40% melk en 60% water.
Vernevel dit met een plantenspuit over de aangetaste plantdelen, het liefst in de (vroege) ochtend of ’s avonds. Sproeien tijdens (warme) zonnige dagen, kan de bladeren doen verbranden.

Voor het bestrijden van echte meeldauw wordt ook wel eens gezegd dat groene zeep en azijn hiertegen werkt:

Azijn kan effectief zijn tegen meeldauw, maar óók tegen de plant zelf en de bodem dier eronder ligt: hiermee werk je meer schimmels en ongewenste planten in de hand. Dus zeker niet aan te raden.
Verdunde, biologische zachte groene zeep, kan ook helpen tegen meeldauw als je dit regelmatig ermee besproeid. Echter, deze zeep komt ook in de tuin terecht en kan zo schadelijk zijn voor plant en dier. In extreme gevallen kun je het toepassen.
Meer effectief is het op tijd weghalen van besmette bladeren en deze te vernietigen (en niet te composteren) en de condities van de bodem, plant en omgeving verbeteren. Zie ‘Meeldauw voorkomen‘.

Je kunt meeldauw bestrijden, maar voorkomen is altijd beter dan genezen.

Echte meeldauw komt vooral voor in arme, droge grond. Zorg er daarom voor dat planten die dat nodig hebben in rijke, vochtvasthoudende grond staan. Gezonde planten hebben namelijk over het algemeen minder last van meeldauw. Geef je planten regelmatig water en mulch de grond rond je planten om beter vocht vast te houden.

Gebruik zo min mogelijk stikstofrijke meststoffen op je planten. Deze zorgen namelijk voor veel zachte, bladachtige groei. Dit is juist de groei die kwetsbaar is voor aanvallen van echte meeldauw.

Tip! Een goede meststof om te gebruiken bij planten die gevoelig zijn voor meeldauw is zeewiermest. Hiermee help je planten om sterker te worden, waardoor ze minder vatbaar zijn voor schimmels.

Geef je planten voldoende ruimte, zodat er weinig vocht achterblijft op de bladeren en stengels na een bui. Hoe dichter het gebladerte, hoe makkelijker er vocht achterblijft. Zorg ook voor een betere luchtcirculatie door dicht opeen gegroeide bladeren uit te dunnen.

Tip!

Ongeplande planten die opkomen rondom je gewassen kunnen de schimmel ook verspreiden als ze zelf eenmaal last hebben van meeldauw. Het is daarom verstandig om geregeld te wieden om, voor meeldauw kwetsbare, planten.

Ga je rozen kopen en wil je de kans vergroten dat je geen last krijgt van meeldauw in je tuin? Kies dan voor soorten die goed tegen echte meeldauw kunnen, zoals soorten met dikke, leerachtige bladeren. Vraag bijvoorbeeld advies aan een duurzame kweker. Houd verder de grond rond de wortels vochtig en bereid deze goed voor bij het planten door goed verteerde compost of juiste mest toe te voegen.