Uitzendverbod dreigt voor sectoren vol misstanden: vleessector krijgt jaar voor verbetering

In de vleessector is 'aantoonbaar sprake van stelselmatige en wijdverspreide misstanden', blijkt uit een verkenning die het kabinet liet uitvoeren. Maar ook in andere sectoren zijn risico's op het overtreden van arbeidswetten, zo blijkt. Ook in de schoonmaak-, transport- en teeltsector gaat het niet altijd goed.

In die sectoren werken relatief veel arbeidsmigranten.

De Arbeidsinspectie controleerde tussen 2020 en 2022 1304 uitzendbureau's. Daarbij werd in 837 gevallen (67 procent) een overtreding geconstateerd.

Demissionair minister Van Hijum eist snelle verbetering. Hij gaat daarvoor met de sectoren in gesprek, maar wil niet meer wachten tot er vanzelf wat gebeurt. Hij bereidt ondertussen ook maatregelen voor. Sectoren waar 'aantoonbaar stelselmatige misstanden plaatsvinden en geen verbetering te zien is' mogen dan geen uitzendkrachten meer inzetten. Zij zullen dan dus werknemers in dienst moeten nemen.

Het mogelijk uitzendverbod als de misstanden blijven bestaan, is om een stok achter de deur te houden, zegt Van Hijum, zodat de sector het beter gaat doen. Van Hijum ziet het echt als 'laatste waarschuwing'. "Het is echt van groot belang dat er een einde komt aan de misstanden en de uitbuiting van uitzendkrachten."

De roep om een verbod nam al lang toe. Zo berichtte RTL Nieuws in maart nog over de oproep van vakbond FNV en FairWork, dat buitenlandse slachtoffers bijstaat van mensenhandel en arbeidsuitbuiting. Vooral over misstanden met arbeidsmigranten in de vleessector duiken regelmatig verhalen op.

Ook de Arbeidsinspectie ziet die vaak, zei directeur toezicht Marijke Kaptein toen in gesprek met RTL Nieuws. "De vleesverwerkende industrie is een sector waar veel misstanden zijn. De verhalen die je hoort, leest, ziet en die wij tegenkomen, daar zitten echt heel schrijnende gevallen tussen."

Wanneer de sector meer mensen in dienst moet nemen, zal het aantal misstanden flink afnemen, is de verwachting van Van Hijum. Want dat die misstanden er zijn, is niet te ontkennen. "Het gaat niet om een enkel bedrijf, het komt heel breed voor."

De Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV), die de belangen behartigt van werkgevers in de Nederlandse vleessector, ziet een verbod niet zitten. De sector is 'te afhankelijk' van uitzendkrachten, stellen zij: maar eenderde van alle werknemers is in dienst. Met een verbod op de inzet van uitzendkrachten loopt de hele keten vast en wordt het vlees duurder, aldus de COV. "Nederlanders wille dit werk niet doen", aldus een woordvoerder van de belangenbehartiger. "Het is zwaar werk in een koude omgeving."

In de omgang met arbeidsmigranten vinden veel misstanden plaats. Zo werd deze Roemeense arbeidsmigrant eind maart hardhandig uit huis gezet: