Vox zonder Milei
Vox houdt dit weekend zijn jaarlijkse politieke festival in Madrid zonder Javier Milei op het sprekerspodium. Vorig jaar was de nieuwgekozen Argentijnse president de ster van het festival, dat in mei plaatsvond aan het begin van de campagne voor de Europese Parlementsverkiezingen. Milei heeft net een ernstige politieke tegenslag in zijn land geleden en heeft de reis afgezegd.
Er zal geen kettingzaag zijn, maar wel euforie. Het gaat goed met Vox. Sinds hun toetreding tot het Patriots for Europe-platform (juli 2024) zijn ze sterker geworden. De overwinning van Donald Trump in de Verenigde Staten (november 2024) is objectief gezien goed voor hen uitgepakt, ondanks de invoerrechten. De peilingen lopen goed en geven aan dat de Spaanse extreemrechtse partij blijft stijgen en al meer dan 17% van de stemmen haalt. De partij spreekt veel jongeren aan, jaagt de Partido Popular angst aan en zou een beslissende factor kunnen zijn in de volgende termijn. Naar schatting zijn in het afgelopen jaar meer dan een miljoen voormalige PP-kiezers overgestapt naar Vox.
De partij van Santiago Abascal lijkt in de peilingen de voorkeurspartij onder jongere kiezers, tussen de 18 en 24 jaar. Iets meer dan tien jaar geleden voelden jongere kiezers zich overweldigend aangetrokken tot Podemos. Dit is een schril contrast. Nu wordt het baken van onvrede onder jongeren, met name onder mannelijke jongeren, gedragen door extreemrechts. Vox zou de populairste partij onder jongeren zijn en zou samen met de PSOE de leeftijdscategorie delen waarin de aanvankelijke bewonderaars van Podemos te vinden zijn, die nu tussen de 34 en 45 jaar oud zijn. Abascals politieke voorstel stuit alleen op sterke weerstand onder 65-plussers, dat wil zeggen onder Spanjaarden die al een pensioen ontvangen en zich de politieke strijd van de overgangsperiode nog levendig herinneren. Generatiespanningen dragen momenteel het kenmerk van Vox.
Lees ook Ministerie van Oorlog Enric Juliana
Wat betreft de presidentsverkiezingen staat Santiago Abascal voor op Pedro Sánchez onder kiezers van 18 tot 30 jaar, en heeft hij een duidelijke voorsprong op Alberto Núñez Feijóo onder kiezers van 18 tot 40 jaar. Abascal heeft een voorsprong van tien punten op Feijóo onder jongere kiezers. De leider van de Partido Popular heeft een voorsprong van tien punten op Abascal onder 65-plussers. Feijóo wint echter in geen enkele leeftijdscategorie, omdat hij Pedro Sánchez altijd voor heeft. Deze gegevens zijn terug te vinden in de kern van de laatste CIS-peiling, die deze week is gepubliceerd. Overweeg in dit verband de volgende gegevens: Op de vraag "Wie heeft u het liefst als premier?", is het antwoord van de meerderheid onder kiezers van 18 tot 45 jaar "geen".
Er heerst momenteel een enorme ergernis over politiek en politici onder jongeren, en de partij die deze onvrede het beste belichaamt, is Vox. Naar mijn mening zouden ze binnenkort een stemmenverwachting van 20% kunnen bereiken door strategisch de Volkspartij te veroveren. Ze hoeven die partij niet in te halen om die partij te veroveren. Het veroveren van die partij gebeurt wanneer Partij A systematisch de boodschappen van Partij B begint te kopiëren om te voorkomen dat die partij hen inhaalt. De eerste tekenen hiervan beginnen zich af te tekenen.
De huidige leiding van de PP, zich bewust van de onderliggende stromingen, probeert de taal van Vox te imiteren. Feijóo heeft deze taak toevertrouwd aan Miguel Tellado, de nieuwe secretaris-generaal van de conservatieve partij. Het resultaat is paradoxaal: hoe meer de PP de situatie opstookt, hoe meer Vox stijgt. Hoe meer spanning er in het publieke debat ontstaat, hoe gemakkelijker het voor de PSOE wordt om zich voor te doen als de "veilige haven" van links, aangezien het schisma tussen Sumar en Podemos geen middel onbenut heeft gelaten. Sumar blijft steken op 6%, met lichte schommelingen, terwijl Podemos niet boven de 4,5% uitkomt. Deze breuk lijkt volkomen onherstelbaar en helpt Vox om het belangrijkste brandpunt van de oppositie te worden. Niet alles is terug te brengen tot de klassieke rechts-links polariteit. Net als tien jaar geleden, is er voor de ogen van velen een andere spanningsas: degenen in de officiële sfeer, degenen die er altijd al zijn geweest, en degenen die "tegengesteld" zijn. De extreemrechtse partij is degene met de meeste volgers op de sociale netwerken Tik Tok en Instagram, de digitale sfeer van de jongsten. Daarom zagen we een paar dagen geleden een videoclip waarin Núñez Feijóo verschijnt, een doorgaans hiëratische man, die "mijn citroen, mijn citroenboom" zingt, met het onderschrift "Ik hou van fruit" (een slogan die enige tijd geleden door het team van Isabel Díaz Ayuso is bedacht om de president van de regering een "klootzak" te noemen).
Lees ook Merz en het Morgenthau-plan Enric Juliana
Kortom, Vox creëert een serieuze kloof binnen de PP. Zoals we eerder al opmerkten, hebben naar schatting meer dan een miljoen voormalige PP-kiezers hun voorkeur veranderd naar de Spaanse partij die het meest geassocieerd wordt met de orkaan die Donald Trump in de Verenigde Staten heeft ontketend. Deze zielsverhuizing begon met de ramp in Valencia en werd afgelopen zomer opnieuw geaccentueerd door de bosbranden in Noordwest-Spanje, waarin de PP als partijmanager faalde. De huidige dynamiek begon met de ramp.
Vox viert zijn jaarlijkse festival dan ook in een euforisch klimaat. De president van de Verenigde Staten steunt hen, ze naderen de 20%, ze hebben de Partido Popular angst aangejaagd, ze beperken hun taalgebruik steeds meer, ze zijn succesvol onder jongeren en ze behoren niet langer tot de onderste regionen van de klas van extreemrechts in Europa. Hun alliantie met Viktor Órban en Marine Le Pen lijkt vandaag de dag niet langer excentriek. Het lijkt hun de moeite waard te zijn geweest om de regionale regeringen te verlaten waarin ze een coalitie vormden met de PP (Valencia, Castilië en León, Murcia, Aragón en Extremadura). Ze praten, ze regeren niet. De Valenciaanse Dana heeft hen niet weggevaagd. De branden van deze zomer hebben hen niet verschroeid.
Vox maakt deel uit van een Europese beweging die in bijna elk EU-land aan gewicht en invloed wint. De "patriotten" voelen zich sterk. Extreemrechts heeft in Duitsland gezegevierd en is daarmee de op één na grootste partij geworden. (AdF staat vandaag in de peilingen gelijk met de CDU). Met het huidige tempo zou Rassemblement National in Frankrijk kunnen winnen. Chega is de op één na grootste kiezerspartij in Portugal, vóór de Socialistische Partij. Giorgia Meloni, met een pragmatischer profiel, en Matteo Salvini, die steeds pro-Russischer wordt, regeren sinds 2022 samen in Italië. Recht en Rechtvaardigheid is erin geslaagd het presidentschap van Polen te behouden. De nationaal-populist Andrej Babis zou de volgende parlementsverkiezingen in Tsjechië kunnen winnen. De Partij voor de Vrijheid zou de grootste winnaar van de vervroegde verkiezingen in Nederland kunnen zijn. Het fjorden-extreemrechts is zojuist tweede geworden in Noorwegen en heeft daarmee de traditionele conservatieve partij ingehaald. Ze maken deel uit van de Finse regering, beïnvloeden de Zweedse regering, regeren uiteraard in Hongarije (met het risico in het voorjaar te verliezen) en stonden een paar maanden geleden op het punt het Roemeense presidentschap te winnen. Het is indrukwekkend. Ze zijn de op één na grootste partij in de meeste Europese landen. Als Vox in de komende peilingen 20% haalt, zou dat doorslaggevend kunnen zijn voor de vorming van een toekomstige regering in Spanje.
Lees ookEr zijn redenen voor euforie, maar er zal geen kettingzaag te zien zijn op het Vistalegre-festival. Javier Milei heeft zijn reis naar Madrid afgezegd omdat hij te maken heeft met de problemen die in Argentinië zijn ontstaan. Hij heeft net de provinciale verkiezingen in Buenos Aires verloren, en dat was geen nipte nederlaag. De peronisten hebben hem flink aangepakt: hij staat meer dan dertien punten voor. Wat is er gebeurd? De provincie Buenos Aires, waar 40% van de Argentijnse bevolking woont, was het laatste grote bastion van de peronisten, dus lanceerde Milei een aanval "om de laatste spijkers in de doodskist van het Kirchnerisme te slaan". Te midden van de aanval stopte zijn kettingzaag. Zijn onafscheidelijke zus, Karina Milei, is verwikkeld in een duistere corruptiezaak (vermeende steekpenningen bij de aankoop van medicijnen voor gehandicapten), met opnames die haar belasten. Karina is het alter ego van de president. De aantrekkingskracht van de kettingzaag lijkt gebroken. Er zijn parlementsverkiezingen in het najaar en de liberalen zetten alles op het spel. In Madrid is er de laatste tijd een discrete stilte gevallen over de Argentijnse verkiezingsramp.
Vox zal dit weekend, de grote show van vorig jaar, niet de live-aanwezigheid van de kettingzaagman hebben, maar ze hebben reden om te vieren. Ze zitten in de buurt van de 20% en kunnen strategisch de Volkspartij veroveren.
lavanguardia
