Laat de economie niet stagneren!

La Contra interviewde Abhijit Banerjee, Nobelprijswinnaar voor Economie, en hij maakte van de gelegenheid gebruik om te stellen dat "simpel gezegd, zonder immigranten zou de Spaanse economie vandaag de dag stagneren." Een paar decennia geleden verkondigden wij economen nog dat de Spaanse economie moest groeien om banen te creëren; vandaag de dag beweren we dat immigranten nodig zijn voor de groei. Dit is ongetwijfeld een pathologische denkwijze.

En wat betekent het in vredesnaam als de economie stagneert? De president van Andalusië, Moreno Bonilla – een paar dagen later geïnterviewd door La Vanguardia – legde het ons op didactische wijze uit: "Heeft Spanje immigranten nodig? Ja, we hebben ze nodig [...] Wie wil er nou onder plastic werken in Almería, met een luchtvochtigheid van 50% en extreem hoge temperaturen?"

Voor het materiële welzijn van Spanjaarden is het BBP per hoofd van de bevolking van belang.

Met andere woorden, de economie niet laten stagneren betekent doorgaan met het telen van tomaten in Almería onder omstandigheden die wij ongeschikt achten voor een Spanjaard. En als we tomaten zeggen in Almería, bedoelen we ook meloenen in Torre Pacheco en vele andere activiteiten die we eufemistisch 'met een lage toegevoegde waarde' noemen.

Om deze mentaliteit te doorbreken, moeten we ons afvragen wat de voordelen zijn van een leger Marokkanen in Almería dat zich toelegt op de tomatenteelt. Die vraag kunnen we onszelf stellen, want we hebben een alternatief: bijvoorbeeld tomaten importeren uit Marokko.

Het klopt dat de tomatenproductie in Almería het bbp verhoogt, wat niet het geval zou zijn bij importtomaten. Wat echter van belang is voor het materiële welzijn van Spanjaarden, is het bbp per hoofd van de bevolking, en meer specifiek het besteedbare gezinsinkomen – dat meet wat burgers moeten consumeren en sparen – en de beschikbaarheid van openbare diensten die door overheidsinstanties worden geleverd met de geïnde belastingen. Feit is dat de tomatenproductie in Almería – net als veel andere economische activiteiten die we in de rest van Spanje kunnen uitvoeren dankzij laaggeschoolde immigratie – het bruto besteedbare gezinsinkomen verlaagt en de beschikbaarheid van openbare diensten voor burgers vermindert. Simpelweg omdat de overeenkomstige stijging van het bbp ruimschoots wordt gecompenseerd door het aantal mensen over wie we het moeten verdelen.

Sommigen zullen de voordelen van lokale productie en voedselsoevereiniteit bepleiten. Dit zijn zwaarwegende argumenten, maar we moeten ze afwegen tegen het geweld waarmee mensen uit hun geboortestreek worden verdreven, simpelweg omdat we liever hebben dat ze naar ons land komen om tomaten te telen in plaats van ze in hun eigen land te kopen.

We stellen groei al zo lang gelijk aan welvaart dat het idee van een 'stagnerende' economie ons angst aanjaagt. Groei met salarissen onder de € 30.000 is echter schadelijk, en daarom staan we er, ondanks de krachtige groei van de Spaanse economie, steeds slechter voor. We moeten dringend onze manier van denken veranderen.