95% van de bedrijfsprojecten met AI levert geen economisch rendement op.

De veelgeprezen technologische revolutie die deze eeuw zal kenmerken, brengt geen verbetering in de bedrijfsinkomsten. Het rendement op investeringen heeft zich tot nu toe niet vertaald in meer geld. Platforms voor generatieve kunstmatige intelligentie (AI) hebben misschien veel voordelen, maar ze zijn niet winstgevend voor bedrijven. Dit stelt het prestigieuze MIT (Massachusetts Institute of Technology in de VS), via haar technologiedivisie NANDA, in haar nieuwste studie, die vorige week werd gepubliceerd, The GenAI Divide: State of AI in Business 2025 .

De impact van dit onderzoek is zo groot dat analisten het aanwijzen als een van de redenen voor de beurscorrectie die Wall Street-technologiebedrijven in de tweede helft van augustus doormaakten, terwijl ze al lang geplaagd worden door de angst voor een zeepbel. Wat zegt het document?

Het is gebaseerd op 150 interviews met leiders uit de industrie, een enquête onder 350 werknemers en een analyse van de resultaten van meer dan 300 AI-projecten bij Amerikaanse bedrijven. Analisten stelden vast dat slechts 5% van deze ontwikkelingen heeft geleid tot een omzetstijging. De weinige bedrijven die erin geslaagd zijn om de omzet in een jaar tijd te verhogen tot $ 20 miljoen, zijn meestal jonge startups. Maar in de overige gevallen (95%) zouden de bedrijven – die meer dan $ 40 miljard in deze technologie hebben geïnvesteerd – er nauwelijks iets van gemerkt hebben in hun jaarrekening.

Werknemers gebruiken de platforms op individueel niveau, maar dat betekent niet dat het bedrijf er baat bij heeft.

Het probleem, zo stelt MIT, is niet zozeer de tool zelf, maar de 'leerkloof'. De bottleneck is niet zozeer de cloud of het talent zelf, maar eerder het onvermogen om de processen, data, het geheugen en het management van bedrijven zo aan te passen dat AI-tools kunnen leren en toegevoegde (en economische) waarde kunnen bieden.

Uit het onderzoek blijkt dat er integratieverschillen bestaan ​​tussen AI en de bedrijfsvoering. Zo werken algemene platforms zoals ChatGPT goed op individueel niveau – wanneer ze door werknemers worden gebruikt – maar verbeteren ze de winstgevendheid van het bedrijf niet omdat ze zich niet aanpassen aan of leren van de interne bedrijfsprocessen. Het verbeteren van de productiviteit van een individuele werknemer verhoogt niet noodzakelijkerwijs de productiviteit van het bedrijf waarvoor hij werkt. Hoewel officiële AI-projecten op bedrijfsniveau mislukken, gebruiken werknemers wel persoonlijke abonnementen op ChatGPT en andere AI-oplossingen om taken te automatiseren in wat het rapport de "schaduw-AI-economie" noemt. Deze levert vaak betere resultaten op dan de formele, grootschalige initiatieven die bedrijven proberen te implementeren met generieke tools om hun bedrijf te digitaliseren.

Als voorbeeld van deze onevenwichtigheid noemt het rapport de volgende paradox. Meer dan 50% van het budget voor generatieve AI wordt toegewezen aan sales en marketing. Het is echter bewezen dat het grootste rendement op investeringen in AI wordt behaald door de automatisering van interne processen, het verminderen van outsourcing en operationele efficiëntie. Met andere woorden, het geld dat aan AI wordt toegewezen, wordt verkeerd besteed en misbruikt, volgens de analyse van het MIT. Volgens hen is dit meer een organisatorische dan een technische mislukking. Maar het is uiteindelijk nog steeds een mislukking.

De tool is op zijn best voor specifieke taken en specifieke sectoren: de mislukking is organisatorisch

Daarbij komt nog dat de impact van AI nog steeds op sectorale weerstand stuit vanwege de aard van economische activiteit. MIT is van mening dat de impact ervan beperkt is, bijvoorbeeld in bepaalde sectoren zoals professionele dienstverlening, gezondheidszorg/farmaceutica, consumptiegoederen, detailhandel, financiële dienstverlening, geavanceerde industrieën en energie- en materialensector. AI is daarentegen het meest effectief in de technologie- en mediasector.

Wat de arbeidsmarkt betreft, weerlegt het onderzoek opnieuw de vermeende correlatie tussen AI-implementatie en ontslagen. Sterker nog, wanneer bedrijven deze technologie ontwikkelen, ontslaan ze in plaats van werknemers te ontslaan, banen te vervangen wanneer deze vrijkomen. Deze situatie treft voornamelijk administratieve taken of taken die als laagwaardig worden beschouwd. De meeste verstoringen van de werkgelegenheid doen zich voor bij klantenservice en administratieve functies, maar hebben geen invloed op andere gebieden.

Wanneer werkt AI? De meest geavanceerde organisaties verkennen al "agentische AI"-systemen: AI die leert, onthoudt en autonome acties uitvoert binnen vastgestelde grenzen, wat de volgende fase van het bedrijfsleven zou kunnen revolutioneren. Volgens MIT is AI economisch het meest effectief wanneer het wordt toegepast in zeer gespecialiseerde gevallen: als het wordt gebruikt om een ​​zeer specifiek probleem op te lossen met precieze bedrijfsgegevens om een ​​specifiek proces te versnellen, in plaats van met generieke programma's die zijn ontworpen voor het grote publiek.

Een onderzoek van een universitair centrum stelt dat de voordelen alleen merkbaar zijn bij startups

Het is tijd om van experimenten naar winst te gaan. Maar het lijkt er niet op dat die dag snel komt. Ondertussen begint Wall Street, dat op een recordhoogte staat, te twijfelen of het enthousiasme niet te overhaast is geweest. Het zou niet de eerste keer zijn. En het zal ook niet de laatste keer zijn.

Waarschuwing van Sam Altman van OpenAI: "onrealistische verwachtingen"

De Nasdaq Composite Index heeft sinds half augustus verschillende verliezen op rij geleden – met uitzondering van de stijging van afgelopen vrijdag na de toespraak van Fed-voorzitter Jerome Powell over de rentetarieven. CEO van OpenAI, Sam Altman, waarschuwde dat veel van de door durfkapitaal gefinancierde AI-startups onrealistische verwachtingen wekken. "Ik denk dat de meeste investeerders te enthousiast zijn geworden. Wanneer er bubbels ontstaan, raken slimme mensen vaak enthousiast. Het internet, technologie – er waren wel degelijk fundamenten, maar die waren overgewaardeerd. Iemand gaat een enorme hoeveelheid geld verliezen, we weten niet wie. De bubbel zal meedogenloos zijn. Bedrijven, aandeelhouders en investeerders zouden erdoor meegesleurd kunnen worden, misschien zelfs een fonds of bank." Zijn uitspraken sluiten aan bij die van econoom Torsten Slok van Apollo Global Management. "De huidige zeepbel is nog overdrevener dan de dotcomzeepbel. Het verschil tussen de zeepbel van de jaren negentig en de AI-zeepbel van vandaag is dat de top tien bedrijven in de S&P 500 vandaag de dag meer overgewaardeerd zijn dan in de jaren negentig." Ondertussen is Nvidia, de toonaangevende fabrikant van AI-chips, in gesprek met de Amerikaanse overheid om de export van een nieuwe chip naar China toe te staan. Laat het feest maar doorgaan.