De tien verloren antiquiteiten waar archeologen het meest naar op zoek zijn
Hoewel Indiana Jones een fictief personage is, bestaan er archeologen die hun tijd en energie besteden aan het vinden van verloren, geplunderde of simpelweg gestolen antiquiteiten. Een groep van hen richtte de NGO Antiquities Coalition op, met als doel de krachten te bundelen – niet alleen onderling, maar ook met Interpol, de FBI en de kunsthandelafdeling van ICE – om terug te vinden wat ons als soort toebehoort: eeuwenoude kunst die op de Werelderfgoedlijst staat.
De Antiquities Coalition, ontstaan in de nasleep van de kunstroof na de Arabische Lente, publiceert regelmatig een lijst met de tien meest gezochte kunstwerken om de aandacht te vestigen op de plunderingen die nog steeds plaatsvinden en om de illegale handel in kunstwerken aan de kaak te stellen. Het meest gezochte kunstwerk in augustus 2025 is de Marioepolstier, een beeld uit 6000 v.Chr. dat verdween tijdens de Russische belegering van Marioepol, als onderdeel van de aanhoudende Russische invasie van Oekraïne.
"De plundering en handel in cultureel erfgoed blijven een urgent internationaal probleem", stelt de Aquities Coalition, die erop wijst dat "handelaren in cultureel erfgoed de winsten die de verkoop van deze gestolen objecten oplevert, ook kunnen gebruiken om terrorisme en oorlog te financieren." Dit zijn de tien meest gezochte stukken door archeologen, die ze proberen te redden uit hebzuchtige handen... en uit handen van mensen die geen ervaring hebben met de zorg voor objecten van onschatbare waarde.
Het bevindt zich in het Historisch Museum van Marioepol (Oekraïne) en verdween samen met meer dan 2000 andere objecten tijdens de Russische belegering van de stad, op een onbekende datum tussen 2022 en 2024. Het is een handpalmgroot beeldhouwwerk van een everzwijnslagtand in de vorm van een stier. Het behoort tot het historisch erfgoed van Oekraïne, dat door de oorlog in gevaar is.
Dit stuk, waarvan de laatste bekende locatie een veiling in Frankrijk is, is een albaststeen van ongeveer 58 cm x 26,8 cm, gegraveerd met een tekst, oorspronkelijk afkomstig uit de Tempel van Awam (Marib, Jemen). De archeologische vindplaatsen in Jemen lopen nog steeds gevaar vanwege de aanhoudende burgeroorlog.
Oorspronkelijk afkomstig uit het Oude Zomerpaleis in Peking, China, zijn dit verschillende koppen van slangen, geiten, hanen en honden, elk ongeveer 30 cm lang. Er zijn er zeven teruggevonden. Tijdens de Tweede Opiumoorlog plunderden Brits-Franse troepen het weelderige paleis van de Qing-dynastie, waarbij ze een deel van de keizerlijke schatten buitmaakten en de rest verwoestten.
Dit spectaculaire ivoren reliëf, vrijwel identiek aan het afgebeelde exemplaar (in het British Museum), bevond zich in het Iraq Museum. Oorspronkelijk bevond het stuk zich in het paleis van Ashurnasirpal II. In het oorlogsgeweld gingen plunderaars er vandoor met de trots van 's werelds grootste collectie Mesopotamische kunst. Er zijn er wereldwijd maar twee bekend.
Het groenstenen masker, dat Kinich Ahau, de zonnegod, voorstelt en voor het laatst te zien was op een tijdelijke tentoonstelling in Spanje in 1999, behoort tot de Mayacultuur van het huidige Guatemala. Het werd waarschijnlijk tussen 1962 en 1981 gestolen van de vindplaats Río Azul, voordat het naar de Verenigde Staten en later naar Europa werd gesmokkeld.
Bijna 200 fossielen van Homo erectus van meer dan 40 individuen – mogelijk 770.000 jaar oud – werden in dozen verpakt en door China overgedragen aan de Amerikaanse mariniers. Deze levering werd gedaan om deze emblematische vondst te redden van het oprukkende Japanse leger. Indien deze paleoantropologische schat wordt teruggevonden, zou deze onze kennis over de vroege mens aanzienlijk kunnen verrijken.
Deze prachtige stukken ceremoniële grafaardewerk en dierenbeeldjes, waarvan sommige met spiritueel betekenisvolle gaten, werden voor het laatst gevonden in Kolomoki Mounds State Park, Georgia. Ze werden vervaardigd door ambachtslieden uit Kolomoki. De diefstal – of plundering – betrof 129 stukken aardewerk van inheemse Amerikanen uit het zuidoosten van de VS. Sommige zijn teruggevonden.
De val van Mubarak leidde tot een administratieve chaos die ook gevolgen had voor het Egyptisch Museum in Caïro. Daar verdween dit onvoltooide kalkstenen beeld van 43 cm, gemaakt door beeldhouwers uit het Nieuwe Rijk in Tell el-Amarna. Het was een massale plundering, waarbij honderden mensen onvervangbare antiquiteiten stalen van archeologische vindplaatsen en musea.
Dit stenen beeld met inscriptie, dat meer dan 500 kilo weegt en zich in een privémuseum in Zwitserland bevindt, bevond zich oorspronkelijk in een tempelcomplex in het district Atru in Baran, Rajasthan, India. Om het te stelen, legden de plunderaars een ijzeren ketting over de poten en gebruikten ze een vrachtwagen om ze te breken, waardoor het beeld van zijn voetstuk werd bevrijd. De diefstal wordt in verband gebracht met een vooraanstaande antiekhandelaar.
Dit is een zandstenen beeld van Cambodjaanse oorsprong, ongeveer 163 cm hoog; zijn tweelingbroer staat in het Metropolitan Museum of Art (Met Museum). Het werd gestolen uit Prasat Thom, bekend om zijn enorme trappenpiramide. Geroofd door Toek Tik, een guerrillastrijder van de Rode Khmer die professioneel plunderaar werd, werd het later op de wereldwijde kunstmarkt witgewassen door de beruchte Douglas Latchford.
lavanguardia
