Šefčovič: De handelsovereenkomst met de VS heeft een veiligheidsdimensie

EU-handelscommissaris Maroš Šefčovič gaf maandag toe dat de nieuwe overeenkomst met Washington niet alleen economische, maar ook veiligheidspolitieke doeleinden dient – en daarmee feitelijk een concessie aan de VS vertegenwoordigt om hulp aan Oekraïne veilig te stellen.

In zijn verklaring benadrukte Šefčovič dat de overeenkomst – die voorziet in een vast tarief van 15 procent op de meeste EU-exporten – “niet alleen over handel gaat”, maar ook in een bredere geopolitieke context is ingebed.

"Het gaat om veiligheid, om Oekraïne, om de huidige geopolitieke instabiliteit", vertelde Šefčovič aan verslaggevers. "Ik kan niet ingaan op alle details die gisteren zijn besproken, maar ik kan u verzekeren: het ging niet alleen om handel."

De uitspraken zijn het gevolg van groeiende zorgen in Europa over de betrouwbaarheid van de Amerikaanse steun aan Oekraïne. Oekraïne ligt nog steeds zwaar onder vuur, ruim drie jaar na het begin van de Russische invasie.

Donald Trump, die eerder dit jaar publiekelijk in onmin raakte met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, heeft herhaaldelijk kritiek geuit op eerdere Amerikaanse hulp en heeft zowel Kiev als Moskou onder druk gezet om de oorlog te beëindigen.

De laatste tijd raakt Trump steeds gefrustreerder over de weigering van Vladimir Poetin om in te stemmen met een staakt-het-vuren. Bovendien dreigt hij met "secundaire tarieven" van maximaal 100 procent op landen die Russische olie kopen.

Tegelijkertijd beloofde Trump Patriot-luchtverdedigingssystemen aan Oekraïne te leveren, maar hij benadrukte dat deze door de EU-landen zouden moeten worden gefinancierd.

Šefčovič opperde dat de handelsovereenkomst gezien moest worden als een “extra prijs” om Washington op geopolitieke lijn te brengen met Brussel.

"Deze overeenkomst heeft een toegevoegde waarde, omdat ik geloof dat we vanaf hier alleen maar vooruit kunnen", aldus de commissaris.

Een overeenkomst die verdeelt

De overeenkomst die zondag werd gesloten, en die onder meer voorziet in de afname van Amerikaanse energie ter waarde van 750 miljard Amerikaanse dollar gedurende de komende drie jaar - waaronder olie, gas en kernenergie - stuitte inmiddels op scherpe kritiek uit Moskou.

"De overeenkomst is duidelijk gericht tegen Rusland, aangezien het de aankoop van Russische olie en gas verbiedt", aldus Dmitri Medvedev, voormalig Russisch president en huidig vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad.

De Hongaarse premier Viktor Orbán – een van de weinige bondgenoten van Trump in de EU en een nauwe partner van Poetin – veroordeelde de overeenkomst scherp en beschuldigde de Amerikaanse president ervan "Ursula von der Leyen als ontbijt te hebben opgegeten".

Frankrijk , dat de afgelopen jaren een sterke voorstander van Oekraïne is geworden, verwierp de overeenkomst eveneens en riep de Commissie op om haar zogenoemde ‘ handelsbazooka ’ in te zetten tegen de export van Amerikaanse diensten naar de EU.

Verschillende andere lidstaten, waaronder Duitsland, Italië , Slowakije en Tsjechië, spraken voorzichtig hun steun uit, maar benadrukten dat veel details van de overeenkomst nog onduidelijk zijn.

(cs,jl)