Ziekte van Lyme: wat te doen als je gebeten bent door een teek

De ziekte van Lyme – de ziekte die Justin Timberlake trof – is een infectie die wordt overgedragen door teken van het geslacht Ixodes ricinus , in Europa bekend als de "bosteek" of "schapenteek" (niet de hondenteek). De ziekteverwekker is een bacterie, Borrelia. De ziekte is moeilijk te diagnosticeren omdat de symptomen pas na vele maanden kunnen optreden, waardoor het moeilijk is om ze te herleiden tot een tekenbeet van lang geleden. Deze beet wordt soms onopgemerkt omdat hij pijnloos is.

De onmiskenbare tekenen

Er zijn echter tekenen waar je na een beet op moet letten. "En ze zijn ook vrij gemakkelijk te herkennen", legt Enea G. Di Domenico uit, coördinator van experimentele wetenschappelijke activiteiten bij het Laboratorium voor Microbiologie en Virologie van het San Gallicano Dermatologisch Instituut, IRCCS, IFO in Rome, "omdat er een laesie ontstaat op de beetplek. Dit noemen we erythema migrans, een soort doelwit met een rode kern, een heldere halo eromheen en dan nog een rode cirkel eromheen. Het heeft de neiging om breder te worden, waardoor het zichtbaar wordt. Dit is de eerste aanwijzing, die ons ertoe zou moeten aanzetten om een arts te raadplegen die een diagnose kan stellen en preventieve antibiotica kan voorschrijven. In 80-90% van de gevallen wordt het risico op ziekte om twee redenen afgewend: ten eerste geven we het antibioticum toe, maar weten we niet of de bacterie zich daadwerkelijk in de darm van de teek bevond, omdat natuurlijk niet alle teken besmet zijn; ten tweede is deze bacterie gelukkig niet resistent tegen antibiotica, die daarom effectief zijn."

Wie wordt er in plaats daarvan ziek?

Dan zijn er nog 10-20% van de gevallen waarin mensen wél ziek worden. "Meestal komt dat doordat de antibioticatherapie laat wordt gestart," vervolgt Di Domenico, "of doordat we de beet niet opmerken omdat deze bijvoorbeeld op onze rug of ons hoofd zit, of doordat we te maken hebben met stammen die het antibioticum kunnen verdragen dankzij een biofilm die de ziekteverwekker beschermt." Onderzoekers van San Gallicano, in samenwerking met de Universiteit Sapienza, de Universiteit van Ljubljana en de Lyme Association Italy, coördineerden en publiceerden onlangs een studie over deze stammen in Frontiers in Cellular and Infection. Microbiology-Veterinary and Zoonotic Infection. De studie maakte gebruik van geavanceerde genetische analysetechnieken en antibioticatests om te ontdekken dat, wanneer de bacteriën Borrelia afzelii en Borrelia garinii – de belangrijkste veroorzakers van de ziekte van Lyme in Europa – beschermende biofilms vormen, veelgebruikte medicijnen zoals ceftriaxon en doxycycline veel van hun effectiviteit verliezen. "Dit draagt bij aan het hardnekkig maken van de ziekte van Lyme en maakt het moeilijk te behandelen met traditionele therapieën", legt Di Domenico, wetenschappelijk directeur van de studie, uit. Maar het opent ook de deur naar nieuwe interventies.

De symptomen

Maar laten we het over de symptomen hebben. Na erythema migrans kunnen zich na een paar weken (wat in sommige gevallen kan oplopen tot maanden) huid- en vroege neurologische aandoeningen ontwikkelen, die de gewrichten, het zenuwstelsel en de inwendige organen aantasten. De ziekte kan chronisch worden. "Het is eigenlijk heel moeilijk om de ziekte van Lyme te diagnosticeren," vervolgt Di Domenico, "maar het wordt bereikt door eliminatie, en dat is precies waarom onderzoek zo moeilijk is. Er zijn geen klassieke symptomen en het is moeilijk om de symptomen te koppelen aan een beet van misschien een jaar eerder. De behandeling is niet afhankelijk van iets specifieks; antibiotica worden in cycli voorgeschreven, sommige in de Verenigde Staten zelfs voor zeer lange periodes, en vervolgens worden individuele symptomen behandeld. Het is zeker een slopende ziekte met soms ernstige gevolgen."

Profylaxe

Genetisch gemodificeerde vaccins tegen de ziekte van Lyme zijn verkrijgbaar in de Verenigde Staten, maar het is onbekend hoe lang de immuniteit aanhoudt. De vaccins worden in ieder geval alleen aanbevolen voor mensen tussen de 15 en 70 jaar die wonen of werken in gebieden waar teken besmet zijn met de ziekte van Lyme. Deze vaccins zijn niet dezelfde als die welke in Europa circuleren, en worden daarom niet gebruikt in Italië en andere Europese landen.

Voorzorgsmaatregelen

Het Istituto Superiore di Sanità raadt aan voorzorgsmaatregelen te nemen bij bergtochten (teken houden van de koelte en komen daarom niet veel voor in het zuiden): kleed u gepast en inspecteer aan het einde van de excursie zorgvuldig uw huid,

Vooral zachte, warme plekken, zoals de knie, elleboog, oksel, lies en zelfs de rug, zijn aantrekkelijker voor teken. Controleer daarom altijd uw kleding om indringers snel te verwijderen. Er zijn ook producten op de markt die tekenbeten afweren, zoals diethylammoniumchloride en Icaridin of KBR3021.

Hoe verwijder je een teek?

Als u een teek in uw huid ziet, verwijder deze dan onmiddellijk: gebruik gewoon een pincet en desinfecteer. Pas op dat u het insect niet plet, aangezien dit het risico op infectie vergroot. Raak de teek nooit met blote handen aan: draag handschoenen en was uw handen daarna grondig. Controleer vervolgens of de verwijderde teek intact is en er geen deeltjes in de huid achterblijven. Gebruik indien nodig een steriele naald om de resterende teek te verwijderen. De ISS adviseert ook om de verwijderde teek in een fles alcohol van 70% te bewaren om eventuele ziekteverwekkers te identificeren en uw arts te informeren over de locatie waar de teek is aangetroffen als er symptomen optreden. Verboden "Oude huismiddeltjes", zoals het besprenkelen van de teek met alcohol of olie of andere stoffen: dit maakt het verwijderen ervan niet gemakkelijker en kan er zelfs toe leiden dat het insect zich nog verder in de gastheer nestelt".