Het privéleven bestaat niet meer. En wij zijn degenen die het aan surveillance hebben overgelaten.

De zaak van Stefano De Martino en Caroline Tronelli is behandeld als een nieuwsbericht, grenzend aan roddels. In werkelijkheid vertelt het ons veel meer dan alleen hen: het vertelt ons over ons, over een maatschappij die de betekenis van intimiteit helemaal kwijt is.

Een video gestolen van een beveiligingscamera, geïnstalleerd na een inbraak om een ​​huis te beschermen, belandde online. Wat ons had moeten beschermen, is een wapen geworden. Het is een perfecte paradox: juist de middelen die ontworpen zijn om ons te beschermen, zijn de middelen die ons het gemakkelijkst blootstellen.

Privacy? We geven het weg.

Want het gaat niet alleen om de schending. Het gaat erom dat we in een tijdperk leven waarin privacy ons niet zomaar ineens wordt afgenomen, als een roofoverval. We geven het weg, langzaam, stukje bij beetje.

We doen het wanneer we camera's in appartementencomplexen, supermarkten en op luchthavens zonder aarzelen accepteren. We doen het wanneer we apparaten in huis halen die 24/7 naar ons luisteren, onder het mom van gemak. We doen het wanneer we elke dag fragmenten van ons leven weggeven aan een netwerk dat niets vergeet.

Toezicht, geaccepteerd en gewenst

De waarheid is dat we surveillance hebben geïnternaliseerd. We accepteren niet alleen dat we gemonitord worden, maar verlangen er vaak zelfs naar. Onszelf observeren en laten zien is de nieuwe vorm van relatie geworden. Intimiteit daarentegen is een overbodige luxe. Vroeger was spioneren door een sleutelgat een schandelijke daad. Tegenwoordig is het collectief vermaak, van verhalen tot gestolen video's die viraal gaan. We zijn niet langer geschokt door voyeurisme: we juichen het toe.

Maar er is één detail dat het allemaal nog verontrustender maakt.

We hebben ons lichaam tot wachtwoord gemaakt. Ons gezicht ontgrendelt onze telefoon, onze vingerafdrukken geven toegang tot diensten en onze irissen ontsluiten gevoelige gegevens.

Maar je kunt een wachtwoord veranderen. Je kunt een gezicht niet veranderen.

Ons lichaam als wachtwoord

We hebben het meest intieme en unieke deel van onszelf overgegeven aan de systemen die ons blootstellen. We hebben van ons lichaam de universele toegangssleutel gemaakt, terwijl we vergeten dat als die sleutel gestolen wordt, er geen reset is die ons kan tegenhouden.

In de psychologie wordt dit proces mithridatisering genoemd: het dagelijks innemen van kleine doses gif om geen pijn meer te voelen. Dit is wat we met ons privéleven doen. We wennen aan de dagelijkse erosie ervan, zodat we er geen last van zullen hebben als het volledig verdwijnt. En als dat moment aanbreekt, zal het geen verlies zijn geweest: het zal een natuurlijke ontwikkeling zijn geweest.

Een wake-up call

De zaak De Martino is daarom geen op zichzelf staand incident, maar een wake-upcall: we zijn de drempel al gepasseerd. Privacy is niet langer het recht om te kiezen wat je laat zien en wat je voor jezelf houdt. Het is een luxe geworden, voorbehouden aan wie zich advocaten, beveiligde systemen en privéservers kan veroorloven. Voor alle anderen is privacy een illusie: we leven openlijk, constant geobserveerd, in naam van een veiligheid die nooit veilig is en een vrijheid die nooit vrijheid is.

We verliezen ons privéleven

De vraag is dan ook simpel en verschrikkelijk: wat was privéleven eigenlijk? Misschien alleen dit: het vermogen om te kiezen. En we verliezen het zonder het te beseffen, zoals we een herinnering verliezen, zoals we een gewoonte verliezen.

De volgende keer dat iemand tegen ons zegt: "Het is voor uw veiligheid", laten we dan bedenken dat beveiliging en toezicht niet hetzelfde zijn.

En we gaven het niet alleen op uit angst: we deden het ook uit gemak. En gemak en vrijheid gaan vaak niet samen.

* Psycholoog en psychotherapeut