Een korte handleiding voor het genieten en fotograferen van de Tranen van San Lorenzo (zelfs wanneer de Maan ze verduistert)

Augustus is begonnen, en daarmee komen drie rituelen die een vast onderdeel zijn geworden van het Spaanse landschap: massale vakanties, drukke stranden en meteorenregens op zomernachten, aangevoerd door de wereldberoemde Perseïden . 2025 zal de zaken er echter niet makkelijker op maken, want de vroege ochtend van de piek van de Perseïden, van 12 tot 13 augustus, zal samenvallen met een volle maan van bijna 86%, die de hemel het grootste deel van de nacht verlicht en veel van de show steelt, zowel voor waarnemers als fotografen.

Betekent dit dat we deze zomer geen vallende sterren meer zullen zien? Nee, helemaal niet. We zullen de datum echter moeten vervroegen en synchroniseren met de maankalender: we moeten van koers veranderen en ons richten op dit weekend, dat zich uitstrekt tot dinsdag de 5e, aangezien er deze dag drie actieve meteorenzwermen boven ons hoofd zijn.

Het gaat om de Delta Aquariden , de Alpha Capricorniden en, op de achtergrond, de Perseïden. De eerste twee bereiken nu hun hoogtepunt en samen komen ze uit op iets meer dan twintig meteoren per uur: een aanzienlijk aantal, gezien de als "klein" beschouwde buien in vergelijking met de mediahype rond de Perseïden. De piek in activiteit vond plaats in de vroege uren van 31 juli, met 23 meteoren per uur, maar de verwachte activiteit voor dit weekend ligt rond de achttien meteoren per uur en concentreert zich rond vier uur 's ochtends. Er is nog tijd om ze vast te leggen!

Bovendien gaat de maan om 01.00 uur onder, wat betekent dat we vijf uur lang een donkere hemel hebben. Een luxe die echter steeds minder wordt naarmate de week vordert en de uren zonder maanlicht afnemen.

De strategie voor dit jaar bestaat er dus uit om het script een beetje aan te passen: in plaats van alles in te zetten op de canonieke nacht van 12 op 13 augustus, is het beter om het geluk te verdelen over verschillende nachtelijke uitjes vanaf vandaag, wanneer we de drie radianten (Waterman, Steenbok en, in mindere mate, Perseus) de hemel zien delen en het stof van hun kometen bijna gelijktijdig laten neerdalen.

Dankzij deze drie zwermen zullen we vanaf nu tot half augustus vrijwel elke nacht meteoren zien, ook al komen ze van verschillende hemellichamen en in verschillende banen. Totdat op de 11e het schijnsel van de maan het schouwspel verblindt.

De Perseïden zijn afkomstig van de komeet Swift-Tuttle en hebben hun radiant in het sterrenbeeld Perseus. De Delta-Aquariden horen bij de komeet 1911 L1 Zwaan, die vanuit Waterman straalt, tussen het zuiden en zuidoosten. De Alpha-Kaberniden zijn afkomstig van Steenbok, heel dicht bij hun buurman in Waterman.

Op dit punt rijst de hamvraag: waar moeten we onze lens, of simpelweg onze blik, op richten als we optimaal van het schouwspel willen genieten? De positie van de radiant bepaalt de hoeveelheid en het pad van de meteoren. Als we er dus rechtstreeks op afstemmen, zullen er meer sporen vanuit hetzelfde punt tevoorschijn komen en kortere afstanden afleggen, een perfecte bron voor het verkrijgen van een beeld dat laat zien hoe we met het heelal meedraaien. Als we de radiant daarentegen buiten beeld plaatsen, zullen we minder sporen verkrijgen, maar wel langere sporen, die in een bepaalde volgorde over het beeld verdeeld zullen zijn. Kwantiteit versus lengte: twee even geldige esthetieken, twee poëtische manieren om dezelfde meteorenregen te vertellen. Al het andere hangt af van de verbeelding... en van de wolken die zich aan het plan houden.

Het is pure visuele taal: als je op de radiant mikt, krijg je meer meteoren met korte sporen, en als je ergens anders mikt, krijg je minder meteoren, maar met veel langere sporen. Beide opties zijn geldig, beide zijn poëtisch. Ik raad je aan om bewust en met verbeelding te kiezen wat je wilt fotograferen. Al het andere is gewoon bidden voor een heldere hemel.

Voor wie gewoon wil observeren, raad ik aan om, zodra de avond valt, met het gezicht richting het zuidoosten naar het zuiden te gaan liggen, met limonade in de hand, en de magie zijn werk te laten doen: dit is waar Waterman en Steenbok elkaar ontmoeten, en met hen de grootste dichtheid aan flitsen. Als fotograaf raad ik aan om je groothoeklens tot 2:30 uur 's nachts naar het zuidzuidwesten te richten, want met een beetje geluk kun je iets langere meteoren vastleggen nabij het galactische centrum van onze Melkweg, totdat deze onder de horizon verdwijnt. Op dat moment kun je de lens naar het zuiden draaien en de intervalometer continu laten fotograferen tot zonsopgang, waardoor je de fotografische mogelijkheden die de hemel ons op deze nachten biedt, optimaal benut.

In deze richting zou het ook heel interessant kunnen zijn, omdat het lijkt alsof de Aquariden meteoren 'afschieten' naar de Capricorniden (en vice versa). Het zal niet ongebruikelijk zijn dat de Capricorniden de beroemde vuurballen afschieten waar ze om bekendstaan: grote fragmenten die zijn achtergelaten door komeet 169P/NEAT en die echte vuurballen kunnen doen ontbranden.

Als je hulp nodig hebt bij het vinden van de weg, kun je het beste apps zoals PhotoPills of Stellarium gebruiken. Beide laten je in realtime de exacte positie van de radianten aan de nachtelijke hemel zien. Richt de camera van je telefoon op de hemel en hun augmented reality-modi doen de rest. PhotoPills biedt handige extra's voor astrofotografen: aangepaste hyperfocale berekeningen, belichtingstijden voor je apparatuur en meer.

Wat je plannen ook zijn, planning maakt het verschil. Wil je de hoogste kans op succes op de avond dat je besluit sterren te gaan kijken? Van tevoren weten waar de meteoren zullen vallen en hoe lang de periode van absolute duisternis zal duren, kan het verschil maken tussen de comfortabele overwinning van thuiskomen met een goede ervaring en betere foto's, of de teleurstelling van thuiskomen zonder foto's. Sluit desondanks de traditie niet uit: ga op de avond van de 12e feestelijk op pad, geniet van de zomerse sfeer en wanneer de maan met haar indrukwekkende helderheid domineert, heb je de gemoedsrust dat je eerder in de maand al genoeg meteoren hebt gezien.

Vergeet niet dat de maan die dag rond 23:15 uur opkomt, wat ons nog een klein uurtje geeft om de top van de Perseïden in totale duisternis te observeren. Het is niet veel, maar beter dan niets.

Dat gezegd hebbende, de rest van de informatie die je nodig hebt om van meteorenregennachten te genieten blijft hetzelfde: let op een donkere hemel, afstand tot straatlantaarns, een deken, een thermoskan en een hoofdlamp met rood en wit licht. Wie een camera heeft, heeft een stevig statief, opgeladen batterijen, een intervalmeter en een focus op oneindig nodig, met groothoeklenzen met lichtsterke lenzen. Het is het beste om sluitertijden tussen de vijf en vijftien seconden te gebruiken, en een ISO rond de 3200 (of wat je sensor aankan).

Mensen die hun kalender aanpassen aan de maancyclus en hun sterrenkijken een paar dagen vervroegen, zullen merken dat het duo Delta-Aquariden en Alfa-Capricorniden meer mogelijkheden biedt dan de Maan lijkt te grijpen door de Perseïden te verduisteren.