Röntgenfoto van donaties in Mexico

Voor de doeleinden van de Belastingdienst (SAT) zijn geautoriseerde begunstigden non-profitorganisaties die fiscaal aftrekbare donaties van particulieren of bedrijven mogen ontvangen. In 2025 werden in Mexico 10.507 geautoriseerde begunstigden geregistreerd, en van 2023 tot nu is het totale aantal met 7 procent gedaald.
Enkele voorbeelden van donoren zijn onder meer liefdadigheids- of hulporganisaties die personen, sectoren en regio's met een laag inkomen helpen; maatschappelijke organisaties die wetenschappelijk of technologisch onderzoek uitvoeren; organisaties die zich inzetten voor de promotie en verspreiding van kunst; en maatschappelijke verenigingen die zich inzetten voor de bescherming, het behoud, de restauratie en het herstel van het cultureel erfgoed van het land, om er maar een paar te noemen.
Het Ministerie van Financiën en Overheidskrediet (SHCP) publiceert jaarlijks het document "Renuncias Recuadatorias 2025" (Belastingkwijtschelding 2025), met relevante informatie over het profiel van de instellingen die donaties ontvangen, evenals over de donateurs. Het document vermeldt dat 77% van de totale donaties door bedrijven wordt gedaan en de resterende 23% door particulieren. Bovendien wordt het merendeel van de donaties in contanten gedaan (86%) en slechts 14% in natura.
Het lijkt er echter op dat de bereidheid om te doneren in Mexico afneemt, aangezien tussen 2018 en 2023 de donaties van bedrijven met 0,07% daalden en die van particulieren gemiddeld met 1,5%. In dezelfde periode waren er jaren met sterkere dalingen. Zo daalden de donaties van rechtspersonen tussen 2020 en 2021 met 28%, terwijl die van particulieren met 34% daalden.
Uit het rapport blijkt ook dat 45% van de donaties wordt gegeven aan ontvangers met een fiscaal domicilie in Mexico-Stad (CDMX), en dat deze staat goed is voor ongeveer 25% van het totale aantal toegestane ontvangers. Als we ook ontvangers in Nuevo León en de staat Mexico meerekenen, blijkt dat 64% van de ontvangen donaties zich in die drie staten bevindt. Daarentegen ontvangen staten zoals Chiapas, Oaxaca en Guerrero respectievelijk slechts 1,2%, 0,9% en 0,1% van de totale donaties in het land.
Geautoriseerde donateurs worden ingedeeld in 12 categorieën op basis van hun activiteiten. Een vergelijking van het rapport van 2025 met dat van 2024 laat zien dat de donaties aan liefdadigheidsinstellingen zijn toegenomen: vorig jaar goed voor 60% van de totale donaties, vergeleken met 53% in 2024. De situatie van organisaties die zich toeleggen op wetenschappelijk of technologisch onderzoek is ontmoedigend, aangezien de donaties die zij ontvingen in dezelfde jaren stegen van 3% van het totaal naar 2%.
Het is duidelijk dat Mexicaanse donateurs zich aanzienlijk meer op hun gemak voelen bij het steunen van goede doelen dan bij wetenschappelijke of technologische onderzoekscentra, waartoe organisaties behoren met een meer academische inslag, gebaseerd op de analyse van overheidsbeleid. Voor deze onderzoekscentra, waaronder denktanks, zijn de voordelen van steun minder tastbaar, gezien de moeilijkheid om bijvoorbeeld een specifiek aantal geholpen of geprofiteerde mensen te rapporteren.
Donaties aan liefdadigheidsinstellingen tonen aan dat er meer belangstelling is voor het verlichten van dringende behoeften, zoals gezondheidszorg of voedsel, in bepaalde kwetsbare sectoren van de samenleving dan voor het aanpakken van de structurele oorzaken van de problemen. Dit doet ons vermoeden dat er een gebrek is aan volledig begrip van het belang van directe hulpverlening aan individuen of gemeenschappen, en van het diagnosticeren en voorstellen van oplossingen voor de problemen waarmee zij worden geconfronteerd.
Het is dringend noodzakelijk om deze situatie onder de aandacht te brengen voordat de financiering, en daarmee de organisaties die zich toeleggen op wetenschappelijk en technologisch onderzoek, volledig verdwijnen. Hoewel het essentieel is dat steun via directe hulp komt, beperkt deze onevenwichtigheid in donorbelangen het vermogen van het maatschappelijk middenveld om invloed uit te oefenen op beleidswijzigingen die de onderliggende oorzaken van problemen aanpakken.
Eleconomista