Een strategische uitbreiding

Mexico kampt met een van de meest complexe en beslissende internationale situaties in zijn recente geschiedenis. Nooit eerder heeft een Amerikaanse regering de bilaterale relatie aan zo'n agressieve en alomvattende herziening onderworpen als de regering-Trump. En nooit eerder heeft Mexico zo'n actieve, strategische en technisch verantwoorde rol op zich genomen in de verdediging van zijn belangen tegen het machtigste land ter wereld.
De verlenging die is verleend om een nieuwe handelsovereenkomst in Noord-Amerika te sluiten, is niet zomaar een wachttijd. Het is in feite een erkenning van de ernst van de situatie in Mexico en een kans om een strategie te verfijnen die de huidige situatie overstijgt. Deze verlenging is verre van een passieve pauze, maar een tactische zet die Mexico in staat stelt om op meerdere fronten tegelijk met meer bewegingsruimte te opereren.
Ten eerste bevindt Mexico zich economisch en commercieel in een benijdenswaardige positie: het merendeel van onze export naar de Verenigde Staten blijft tariefvrij, en over de producten die wel met handelsbelemmeringen te maken krijgen, kan per geval worden onderhandeld. Dit maakt het land feitelijk de partner met de beste toegangsvoorwaarden tot de Amerikaanse markt. Bovendien zijn de niet-tarifaire maatregelen die Mexico kan voorstellen – met name op het gebied van logistiek, regelgeving of handelsfacilitering – van strategisch belang voor de gemeenschappelijke belangen van Noord-Amerika ten opzichte van derde landen, met name China.
Ten tweede opent deze uitbreiding de deur naar een veel bredere samenwerkingsagenda op het gebied van veiligheid en migratie tot energie, volksgezondheid en milieu. Onderwerpen zoals de bestrijding van drugshandel, het beheer van migratiestromen en het gebruik van waterbronnen langs de grens zouden kunnen worden aangepakt met een meer geïntegreerde aanpak, die de structurele onderlinge afhankelijkheid tussen de twee landen erkent. Mits verstandig beheerd, kan deze nieuwe dialoogcyclus leiden tot tastbare verbeteringen voor beide zijden van de grens.
Ten derde heeft de kracht waarmee Mexico zijn positie heeft verdedigd, zijn onderhandelingsprofiel in de ogen van de wereld versterkt. Andere landen kijken met aandacht en respect toe hoe een ontwikkelingsland in staat is om ferme, rationele en technische onderhandelingen te voeren met de supermacht van het halfrond. Dit imago dat in het buitenland wordt geprojecteerd, is een diplomatieke troef die vruchten kan afwerpen in toekomstige bilaterale of multilaterale onderhandelingen.
Dit alles betekent niet dat de onzekerheid verdwenen is. Evenmin kunnen we een herstel van de oude handelsorde verwachten. De regering-Trump heeft duidelijk gemaakt dat het haar doel is om de spelregels te herzien. Maar op dit onstabiele bord heeft Mexico ervoor gekozen geen passieve speler te zijn. Het heeft ervoor gekozen om intelligent te spelen, de mazen in het systeem te benutten om zijn actieradius te vergroten, en bovenal te handelen vanuit een staatsvisie.
Geconfronteerd met de confrontatielogica die het Witte Huis kenmerkt, is Mexico's reactie er een van rationaliteit, institutionaliteit en vastberadenheid. Deze houding heeft niet alleen de aanval ingedamd: het heeft Mexico ook in staat gesteld zijn aanwezigheid, invloed en waardigheid te behouden in een extreem asymmetrische onderhandeling.
Terwijl veel landen verbijsterd reageren op de schokkende gebeurtenissen in Washington, komt Mexico aan tafel met voorstellen, gegevens, argumenten en een visie voor de toekomst. En dat maakt het verschil. Het beleid dat de autoriteiten hebben uitgestippeld, waarin Marcelo Ebrard een strategische rol heeft gespeeld, heeft in deze situatie de mogelijkheid gevonden om de termijnen van zes jaar te overstijgen en te handelen vanuit een door de staat geleide aanpak. Dat is misschien wel de grootste structurele winst van deze fase. En dat is de reden waarom het land vrijwel unaniem het werk heeft erkend van het team dat belast is met het leiden van deze strategische taak.
In onzekere tijden is intelligent onderhandelen geen teken van zwakte: het is de hoogste vorm van nationale verdediging.
informador