Club World Cup: Toch niet zo slecht?! – Toyota Cup eindelijk terug

Toen het WK voor clubs zijn hoogtepunt bereikte, hield Sammy Kuffour een gouden sleutel in zijn hand. Voor FC Bayern was het de bekroning van een perfect jaar toen ze, als winnaars van de Champions League, in november 2001 in Tokio Boca Juniors troffen. De Argentijnen waren door de bond gesteund om het prestigieuze duel tegen de Europeanen te winnen en waren verlost van alle dagelijkse verantwoordelijkheden in de competitie. Bayern reisde een dag voor de wedstrijd naar de andere kant van de wereld. Het was de superwedstrijd van het jaar, de winnaars van de continentale competities stonden tegenover elkaar in een rechtstreeks duel. Hier Kahn, Fink en Elber. Daar Juan Román Riquelme. Luister maar eens hoe dat smaakt. Het waren de laatste jaren van analoge televisie, een kleine wereldreis tijdens de lunchpauze. Bayern maakte reclame voor Opel en Boca voor Argentijns bier.

Uiteindelijk won Bayern in de verlenging dankzij een doelpunt van Kuffour. "Sammy," zei Kahn voor de aftrap tegen zijn verdediger, "we moeten vandaag geschiedenis schrijven." De hoofdsponsor van de beker overhandigde hem een ​​gouden sleutel van een gloednieuwe Toyota, die Kuffour rechtstreeks naar zijn moeder in Ghana had gestuurd. De wedstrijd heette toen de Toyota Cup en de beker was het WK. De laatste editie vond plaats in 2004; daarna streden de zes continentale winnaars en één gastland om het WK voor clubs.

Gianni Infantino hield in december 2024 ook een gouden sleutel in zijn hand bij de loting voor het toernooi dat dit weekend begint. Je zou de FIFA-voorzitter kunnen beschuldigen van traditie, maar hij was natuurlijk op zoek naar iets anders: de grote show. Het was de sleutel, zei hij, "die de deur opent naar de harten van de mensen." Minder dan dat accepteert de FIFA niet meer – jammer.

Toen in december de poules werden geloot voor het WK voor clubs dat in de zomer gepland stond en voor het eerst in acht poules met in totaal 32 teams zal worden gespeeld, mengden gladde profiteurs en rechtse populistische politici – sommigen van hen persoonlijk – zich met de laatste restjes voetbalromantiek. In de zwart-gouden pracht van het toneeldecor, de nieuwe huisstijl van de wereldregering, alsof de volgende Ballon d'Or in Miami werd uitgereikt, overhandigde Infantino de nieuwe trofee, naar verluidt gecreëerd in samenwerking met Trumps schoonzoon Jared Kushner. En als bewijs daarvan verscheen de aankomende Amerikaanse president op het videoscherm, prees Infantino's werk en noemde de FIFA-voorzitter "een winnaar". Het was de climax van een tweeënhalf uur durend spektakel dat nog onwaardiger leek dan de nominatie van Inter Miami voor hetzelfde toernooi. Een manoeuvre om de deelname van Lionel Messi veilig te stellen.

En alleen al vanavond waren er genoeg argumenten te vinden om zelfs de laatste restjes voorpret te temperen. Want natuurlijk is het WK voor clubs er om extra inkomsten voor de FIFA te genereren in een jaar zonder WK. Een toernooi dat, in het tijdperk van de Super League, de FIFA de zekerheid geeft de belangrijkste overkoepelende organisatie te zijn, zelfs voor de grootste clubs. Een toernooi dat bedoeld is om de positie van Gianni Infantino te verstevigen. Prijzengeld van 85 miljoen euro voor de winnaar, die zo zijn dominantie in de nationale competitie kan consolideren. Een idee dat ervoor zal zorgen dat de spelers na een lang seizoen nog meer reizen, nog meer wedstrijden en nog meer blessures moeten accepteren.

Of je kunt het zo bekijken: het WK voor clubs is in principe een fantastisch idee, alleen ongelooflijk slordig uitgevoerd en compleet achterhaald. Want elke voetbalfan (tenminste, als Infantino's gouden sleutel het niet al gedaan heeft) zou zijn hart moeten laten smelten bij de aanblik van teams als: Palmeiras - Porto - Al Ahly - Inter Miami. Of: Fluminense - Borussia Dortmund - Ulsan HD - Mamelodi Sundowns. Het is de mix van grote namen, nog grotere spelers, buitenlandse speelculturen en unieke supportersgroepen. En het antwoord op de vraag: welke club is de beste ter wereld?

Het WK voor clubs is immers het laatste grote toernooi met de gebruikelijke structuur, na de aangepaste Champions League en het WK van 2026, waaraan voor het eerst 48 teams deelnemen. Acht toernooien met vier teams, van de achtste finales tot de finale. De gaststad is de VS. Ondanks de herverkiezing van Donald Trump is het allesbehalve een staat die door onrecht wordt geregeerd (tenminste, dat dacht men in december). De wedstrijden worden gespeeld in grote stadions. Alle wedstrijden zijn gratis te bekijken. Het zou een voetbalfestival kunnen worden. Een toernooi zo mooi dat het 30 jaar geleden al uitgevonden had moeten zijn. Het móést uitgevonden zijn. Want voetbal is dat idee allang ontgroeid.

De Europese teams hebben hun financiële voordeel allang omgezet in sportieve hegemonie. Niemand gelooft nog serieus dat een vertegenwoordiger uit Oceanië of Afrika dit toernooi zou kunnen winnen. Tenzij de Europese clubs hun B-teams sturen. Een idee waar zelfs Pep Guardiola ooit publiekelijk mee speelde tijdens een persconferentie van Manchester City. Niet iedereen leek er altijd van overtuigd dat het WK voor clubs koste wat kost gewonnen moest worden. Zeker niet vlak na de Champions League-finale. Maar dat zou de superdupercompetitie uiteindelijk tot een absurditeit reduceren.

En ook in andere opzichten is er weinig romantiek in het wereldvoetbal. Of het nu FC Bayern, Manchester City of Real Madrid is, er is nauwelijks een spoor van nationale identiteit te bekennen op het veld. Inter Miami reist mee met het onofficiële veteranenteam van FC Barcelona. Zelfs een paar dagen voor het toernooi is het niet uitgesloten dat Al Hilal uit Saoedi-Arabië gebruikmaakt van een transferperiode en, met wat overheidssteun, een nationale competitieploeg samenstelt – inclusief Cristiano Ronaldo. Een videogameversie van het voormalige WK. De drang om zoveel mogelijk geld te verdienen met voetbal druipt uit elke porie. Het is allemaal gek, het is allemaal op de een of andere manier irrelevant.

Zal er volgende zomer geschiedenis geschreven worden? Moeilijk te geloven, hoe goudkleurig de sleutels ook zijn.