Trump, İsrail-İran ihtilafında ABD'nin atacağı adıma iki hafta içinde karar verecek

Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump'ın, ABD'nin İran-İsrail çatışmasına doğrudan müdahil olup olmayacağına önümüzdeki iki hafta içinde karar vereceğini açıkladı.

Beyaz Saray'da düzenlenen basın brifinginde, Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, Trump'tan doğrudan bir mesaj iletti:

"Yakın gelecekte İran'la müzakerelerin gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğu gerçeğini göz önünde bulundurarak, önümüzdeki iki hafta içinde gidip gitmeme kararımı vereceğim."

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı daha önce BBC'ye yaptığı açıklamada, ABD'nin müdahil olması durumunda bölgede "cehennem" yaşanacağını belirterek, "Bu Amerika'nın savaşı değil" demişti.

Haber, Trump'ın çatışmaya katılma konusunda henüz karar vermediğini söylemesinden 24 saat sonra geldi.

Leavitt, ABD'nin müdahalesi konusunda endişe duyan "günlük Trump destekçilerine" yönelik mesajın ne olduğu sorulduğunda, "Başkan Trump'a güvenin" dedi.

Başkan'ın "en büyük önceliğinin" İran'ın başarılı bir şekilde nükleer silah üretmesini engellemek olduğunu da sözlerine ekledi.

Basın sekreteri şimdiye kadar İranlı yetkililerin Beyaz Saray'a gelip gelemeyeceği veya Trump'ın ABD'nin herhangi bir müdahalesi için Kongre'den onay isteyip istemeyeceği gibi "varsayımsal" konuları tartışmayı defalarca reddetti.

Trump ve yönetimi stratejik belirsizlik havasını korumaya çalışıyor; düşünceleri veya olası eylem yolları hakkında kamuoyuna fazla bilgi vermiyor.

Çarşamba günü gazetecilere "Bunu yapabilirim," dedi. "Bunu yapmayabilirim."

Yönetim, İran'ın nükleer silah üretmeye "hiç bu kadar yakın olmadığına" inandığını savunuyor.

Trump, aralarında Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard'ın bu yılın başlarında Kongre'de yaptığı bazı değerlendirmelerin de bulunduğu, İran'ın böyle bir şey planlamadığı yönündeki istihbarat değerlendirmelerini reddetti.

Trump'ın Çarşamba günü İran'ın dini lideri Ali Hamaney'in teslim olma talebini reddetmesinin ardından niyetleri konusunda spekülasyonlar arttı.

BBC'nin ABD'deki ortak kanalı CBS , Trump'ın İran'a saldırı planını onayladığını ancak saldırı konusunda nihai kararını vermediğini bildirdi.

ABD Başkanı, İran'ın nükleer programından vazgeçmesi durumunda harekete geçmeyi ertelediğini istihbarat kaynağından öğrendi.

Perşembe günü Trump, Truth Social'da, raporların ilk yayınlandığı Wall Street Journal'ın "İran'la ilgili düşüncelerimin ne olduğu hakkında hiçbir fikrim yok" diyerek yanıt verdi. Planların onaylanıp onaylanmadığına değinmedi.

Cumhurbaşkanı'nın, İran'ın Fordo nükleer tesisine (yer altı uranyum zenginleştirme tesisi) saldırı düzenlemeyi düşündüğü bildiriliyor.

İran, Fordo'nun sadece sivil amaçlarla kullanıldığını iddia ediyor.

Sitenin bir dağın yamacında gizlenmiş konumu, onu İsrail'in silahlarının erişemeyeceği bir yere koyuyor. Sadece ABD'nin Fordo'yu yok edebilecek kadar büyük bir bombaya sahip olduğu düşünülüyor.

Çatışmalar sürerken diplomatik çabalar da sürüyor. Avrupa dışişleri bakanları, Cuma günü İsviçre'de İranlı mevkidaşlarıyla bir araya gelecek.

Leavitt, Amerikalı müzakerecilerle İranlılar arasındaki yazışmaların sürdüğünü söyledi.

Reuters daha önce, ABD'nin özel temsilcisi Steve Witkoff ile İran Dışişleri Bakanı Abbas Araqchi'nin, İsrail'in geçen hafta İran'a yönelik saldırılarına başlamasından bu yana krize diplomatik bir çözüm bulmak amacıyla birkaç kez telefonda görüştüğünü bildirmişti.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Said Hatibzade, BBC'ye yaptığı açıklamada, "İlk seçenek olarak diplomasiyi umduklarını" ancak bombardıman devam ettiği sürece "herhangi bir müzakereye başlayamayacağımızı" söyledi.

ABD'nin müdahalesinin "tüm bölge için cehennem" olacağını, çatışmayı bir "bataklığa" dönüştüreceğini, saldırganlığın devam edeceğini ve "acımasız vahşetin" sona ermesinin gecikeceğini söyledi.

Khatibzadeh, bunun "Amerika'nın savaşı olmadığını" ve Trump'ın müdahil olması durumunda "her zaman ait olmadığı bir savaşa giren bir başkan" olarak hatırlanacağını sözlerine ekledi.

Trump'ın iki haftalık süre kararı, perşembe sabahı İran'ın düzenlediği füze saldırısında İsrail'in güneyindeki bir hastanenin vurulmasının ardından geldi.

İran devlet medyası, saldırının hastanenin değil, hastanenin yanındaki askeri bir üssü hedef aldığını bildirdi.

İsrail Sağlık Bakanlığı, Soroka Tıp Merkezi'ne düzenlenen saldırıda 71 kişinin yaralandığını bildirdi.

İsrail, çatışmanın başlangıcından bu yana ülkede en az 24 kişinin öldürüldüğünü söyledi. İran devlet medyası, ölü sayısını en son 15 Haziran Pazar günü güncelleyerek 224 kişinin öldürüldüğünü söyledi.

Uzun süredir İran'ı takip eden Washington merkezli insan hakları örgütü İnsan Hakları Aktivistleri Haber Ajansı (HRANA), geçen hafta cuma gününden bu yana İran'da 639 kişinin öldürüldüğünü bildirdi.

İsrail ordusu, İran'ın nükleer altyapısına yönelik saldırılarını perşembe günü de sürdürdü. Gece boyunca düzenlediği saldırılarda Arak'ta "aktif olmayan bir nükleer reaktörü" vurduğunu belirten İsrail ordusu, aynı saldırılarda Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisinin de tekrar hedef alındığını duyurdu.