Baskılara karşı net duruş çağrısı

Can Tim AKINCI

Avrupa’nın artan güvenlik kaygılarıyla birlikte Türkiye’nin kıtadaki “güvenlik” rolü giderek ön plana çıkarken Avrupalı liderler birbiri ardına Ankara’ya çıkartma yapıyor. İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın ardından Almanya Başbakanı Friedrich Merz de Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşmek için Türkiye’ye geldi.

Alman basınında Türkiye’de artan antidemokratik uygulamalara dikkat çekilirken Merz’in koalisyon ortağı Sosyal Demokrat Parti’den (SPD) de Merz’in Ankara ziyaretinde muhalefetle görüşmeyecek olmasına tepki geldi.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, ilk resmi ziyareti için Türkiye’ye geldi. Merz, bugün Erdoğan’la bir araya gelecek. Görüşmelerin merkezinde, Türkiye’nin arabuluculuk rolü üstlendiği Ukrayna savaşı ve Gazze’deki barış girişimlerinin yer alması öngörülüyor. Ayrıca iki ülke arasındaki göç ve askeri işbirliği konularının da gündemin önemli başlıkları arasında olacak.

Almanya’daki Bündnis 90/Die Grünen (Yeşiller) partisi, ziyaret öncesinde Başbakan Merz’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’a karşı net bir tutum sergilemesini talep etti. Yeşiller Meclis Grubu’nun Parlamento Genel Sekreteri Filiz Polat, BirGün’e yaptığı açıklamada, Merz’in özellikle hukuk devleti ve demokrasi konularında açık bir duruş göstermesi gerektiğini söyledi.

“Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi üyesi olarak, Baskılara karşı net duruş çağrısı Almanya’da muhalefet partisi Yeşiller’den Filiz Polat, BirGün’e yaptığı açıklamada Başbakan Merz’in Erdoğan’la görüşmesinde hukuk ve demokrasi konularında açık duruş göstermesi gerektiğini vurguladı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin defalarca Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılması yönünde aldığı kararların uygulanması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye, yasal yükümlülüğüne rağmen bu kararı hâlâ yerine getirmedi,” diyerek hükümeti eleştirdi.

Polat’a göre İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutukluluğu da Başbakan tarafından gündeme getirilmesi gereken bir konu. “Muhalefet milletvekillerinin ifade özgürlüğü, çoğulcu demokrasinin temel taşlarından biridir,” diye vurguladı.

Polat ayrıca, Almanya’daki Türkiyeli sığınmacıların durumunun da gözardı edilmemesi gerektiğini belirtti. Başbakan Merz’in Türkiye ziyareti sırasında sivil toplum kuruluşları ve muhalefet temsilcileriyle de görüşmesi gerektiğini ifade etti.

Öte yandan SPD dış politika uzmanı Ralf Stegner, Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in (Hristiyan Demokrat Birlik - CDU) Türkiye ziyareti sırasında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında çıkarılan yeni tutuklama kararını açık biçimde dile getirmesini istedi.

Stegner, Alman haber ajansı Deutsche Presse-Agentur’a (dpa) yaptığı açıklamada, “İmamoğlu’na yönelik yeni tutuklama emri, Türkiye’deki gergin iç siyasi durumu bir kez daha gözler önüne seriyor” dedi. Stegner, “Almanya ile Türkiye arasındaki ikili konular ve ortak zorluklar ne kadar önemli olursa olsun, Şansölye Erdoğan’la görüşürken bu tür kritik meselelerin mutlaka gündeme getirilmesi gerekir” diye konuştu. SPD Meclis Grubu’nun dış politika sözcüsü Adis Ahmetovic de DPA’ya yaptığı açıklamada, “Yargı, siyasi rekabetin aracı haline getirilmemelidir” ifadelerini kullandı.

Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP) adlı Alman düşünce kuruluşundan Türkiye uzmanı Sinem Adar, Başbakan Merz’in ziyaretinde güvenlik konularının belirleyici olacağını öngördü. Agence France-Presse (AFP)’ye yaptığı açıklamada Adar, “Ziyarette güvenlik meselesi her iki taraf için de en önemli konu olacak,” dedi. Türkiye’nin mevcut silahlanma döneminde Avrupa ortaklarıyla işbirliği için büyük bir potansiyel gördüğünü ve 150 milyar avroya kadar ortak savunma alımlarını kapsayan AB’nin SAFE adlı savunma programına katılmak istediğini belirtti. Ancak bu adımın şu anda Yunanistan tarafından engellendiğini söyledi.

Ancak görüşmelerde Türkiye’de kötüleşen insan hakları durumunun hangi önceliğe sahip olacağı belirsiz. Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul (CDU), Ekim ortasındaki ziyaretinde Türkiye’nin NATO üyesi olarak önemini vurgulamıştı. Alman kamu kanalı ARD’nin haberine göre Wadephul, Almanya’nın Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki ilişkilerde ilerleme istediğini söyledi. “Gümrük birliğinin güncellenmesini, vize serbestisini istiyoruz. Genel olarak olumlu bir gündem hedefliyoruz” dedi.