Toprak altındaki tarihin ortaya çıkarılması için 6 noktada kazı yapılıyor

Hem Orta Asya'dan Ön Asya'ya hem de Kafkaslar'dan Anadolu'ya ilk giriş kapısı olan Kars'taki ören yeri, 11 ve 12. yüzyıllara ait Türk-İslam mimarisi eserlerini bünyesinde barındırıyor.

Tarih boyunca Bagratlı Hanedanlığı, Bizans, Büyük Selçuklu, Gürcü Krallığı, Moğollar, İlhanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Osmanlı Devleti'nin hüküm sürdüğü, geçmişte Hristiyan ve Müslümanların yan yana yaşadığı ören yerinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kafkas Üniversitesi işbirliğindeki kazı çalışmaları bu yıl 6 noktada yapılıyor.

Sanat tarihçileri, arkeologlar, mimarlar ve restoratör mimarların da aralarında bulunduğu 130 kişilik ekiple yürütülen çalışmalarda, toprak altındaki tarihi yapı ve eserlerin gün yüzüne çıkarılması amaçlanıyor.

Ani Ören Yeri Kazı Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan, nisan itibarıyla başladıkları bu yılki kazı sezonunun, 31 Aralık'a kadar devam edeceğini söyledi.

Kazı çalışmalarında farklı üniversitelerden bilim adamları ile öğrencilerin de yer aldığını ifade eden Arslan, şöyle konuştu:

"Kazı alanlarımızdan Selçuklu Konutları önemli. Anadolu'da Türklerin inşa ettiği ilk camimiz olan Ulu Cami'mizin (Ebu'l Menuçehr Camisi) batısında büyük bir mahallenin varlığını düşünüyoruz. 2019'dan beri de buradaki çalışmalarımız devam ediyor. Bu sene de yine Ani'deki Selçuklu dönemine ait sivil mimarinin önemli örnekleri olan konutları gün yüzüne çıkarmaya devam ediyoruz."

Selçuklu Çarşısı'nda iki etap halinde kazı çalışmalarının sürdüğünü anlatan Arslan, şunları kaydetti:

"Özellikle Ani'nin tam ortasında Aslanlı Kapı'dan Ani Ulu Cami'ye kadar uzanan uzunca bir aksın ticarete ayrıldığını düşünüyoruz ki, kazılardan elde ettiğimiz veriler de bu yönde. Burası hem atölyeler hem satış mağazaları şeklinde düzenlenmiş, Selçuklu devrine ait ticari mekanları da gün yüzüne çıkarmış oluyoruz. Bir diğer önemli kazı alanımız, ilk kez 2021'de kazısına başladığımız ve bu sezonda da devam ettiğimiz Selçuklu Mezarlığı. Fethiye Camisi'nin 30 metre kadar güneybatısında bulunan bu alan, Anadolu'daki ilk Türk İslam mezarlığı olarak kabul edilmekte. Burada hem sekizgen gövdeli bir kümbet kalıntısı hem de sandukalı ve akıt tipi dediğimiz mezarları gün yüzüne çıkarıyoruz."

Arslan, "Koruma çalışmaları kapsamında 1000 yıldır toprak altında duran ve kazılarla ortaya çıkardığımız mimari taşınmaz eserlerin konservasyonunu yaparak, bunları daha uzun ömürlü bir hale getirip sağlıklı şekilde gelecek nesillere aktarmak için de uğraş vermekteyiz. Ayrıca taşınır nitelikteki eserlerin restorasyonu söz konusu. Kazı evimizde bulunan ekibimiz ise laboratuvarda taş, pişmiş toprak, cam, kemik gibi taşınır nitelikteki buluntularımızın restorasyonunu yapıyor. Nitelikli olanları Kars Müzesi'nde teşhir edilmek üzere teslim ediyoruz" ifadelerini kullandı.

Ören yerinde kazı çalışmalarının yanı sıra çevre düzenlemesi yaptıklarını belirten Arslan, "Çevre düzenleme çalışmaları kapsamında da sur içi yürüyüş yolları yapımına devam ediyoruz. Neredeyse 5 buçuk kilometreyi bulan bir gezi rotasını doğal taşlarla ve ahşap traverslerle birlikte inşallah sezon sonunda tamamlayarak, ziyaretçilerimizin daha konforlu ve daha sağlıklı alanda gezi yapmalarına imkan sağlamış olacağız" diye konuştu.