3 bin yıllık mezarda 'akrep kutulu' kozmetik ürünler çıktı

Bu değerli mezarın en dikkat çekici buluntularından biri, üzerinde yılan ve akrep figürleri bulunan siyah taş bir kozmetik kutusu oldu. Klorit mineralinden yapılan kutunun içinde muhtemelen eski çağlarda eyeliner olarak kullanılan “kohl” adlı siyah bir toz bulunuyordu. Bilim insanlarına göre bu figürler ritüel ya da koruyucu bir amaca hizmet etmiş olabilir.

Mezarda bulunan kutunun, Tepe Chalow’un kuzeyinde kalan ve günümüzde Afganistan, Tacikistan ve Özbekistan sınırlarını kapsayan antik Baktriya bölgesinden ithal edilen taştan yapıldığı düşünülüyor. Bu da bölgedeki toplumların uzun mesafeli ticaret ağlarına sahip olduğunu gösteriyor.

Kazılar 2011 yılında başlamış olsa da, “Mezar 12” olarak adlandırılan bu özel gömü 2013 yılında ortaya çıkarıldı. Aradan geçen sürede detaylı analizler yapılarak, genç kızın toplumsal statüsü, gömülme biçimi ve mezar eşyaları üzerine yeni bilgiler elde edildi.

Genç kadının sağ tarafına kıvrılmış şekilde, yüzü güneydoğuya dönük olarak gömülmesi, Tepe Chalow’da yaygın olduğu düşünülen eski bir gelenekle örtüşüyor. Araştırmacılar, bu gömü şeklinin mezar ritüellerinde kültürel bir kod taşıdığına inanıyor.

Mezarda bulunan diğer değerli eşyalar arasında iki altın küpe, bir altın yüzük, fildişi ve bronzdan yapılmış iğneler (bunlardan biri el şekilli), bronz bir ayna, çeşitli seramik kaplar ve insan ayağı figürlü bir bronz mühür yer alıyor.

Araştırmanın başyazarı Ali Vahdati’ye göre, bu kadar zengin bir gömüye sahip olmak için genç kadının kendi yaşamında toplumsal statü kazanması mümkün değil. Bu nedenle elde edilen servet ve konumun doğuştan ya da evlilik yoluyla miras kaldığı düşünülüyor.

Bu bulgu, Büyük Horasan Uygarlığı’nda hiyerarşik bir yapının mevcut olduğunu ve sosyal statünün aileden geçtiğini gösteriyor. Vahdati, “Bir ergenin bu denli zengin bir mezarda gömülmesi, bölgede şimdiye kadar karşılaşılan en istisnai örnek” ifadelerini kullandı.