TBMM Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Otel Yangınını Araştırma Komisyonu toplandı

TBMM Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Otel Yangınını Araştırma Komisyonu'nda sunum yapan Alpaslan, yurt, hastane, otel gibi tüm yerlerin faaliyette bulunabilmesi için ilk şartın, yetkili idareden işyeri çalışma ruhsatı alması olduğunu hatırlattı.

İşyeri çalışma ruhsatlarının mücavir alan içinde belediyeler, mücavir alan dışında ise özel idareler tarafından verildiğini belirten Alpaslan, işyeri çalışma ruhsatının bir tesisin can ve mal güvenliğine uygun olarak hizmet verebilmesinin ön şartı olduğunu, ruhsat alınması için de belirli koşulların ve belgelerin sağlanması gerektiğini vurguladı.

Alpaslan, turizm işletmesi belgesinin, tür, sınıf, kapasite, personel nitelikleri dikkate alınarak turizm işletmelerine işletme aşamasında verilen bir nitelik belgesi olduğunu, yetkili belediye ya da il özel idaresinden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alamayan işletmelere, turizm işletmesi belgesi verilmediğini ifade etti.

Turizm işletmesi belgesinin, tesisin, imar ve yangın güvenliği gibi teknik yeterliliğine ilişkin bir belge olmadığını kaydeden Alpaslan, "Turizm işletmesi belgesi 'kalite belgesi' niteliğindedir ve tek başına bir otelin açılıp işletilmesi için yeterli değildir." dedi.

Bakanlık tarafından turizm konaklama tesislerine yönelik denetimleri anlatan Alpaslan, Bakanlık yetkililerince tesislerin birçok konuda denetlendiğini ve raporlar düzenlendiğini söyledi.

Alpaslan, "Değerlendirmelerimizde tesisin faaliyette bulunmasına herhangi bir sakınca doğuyorsa, işyeri çalışma ruhsatı veren yetkili idareye durumu bildirerek gerekli işlemin yapılmasını öneriyoruz. Kapatılma önerisini biz yapmakla beraber, kapatma yetkisi yerel yönetimlerde bulunmakta." diye konuştu.

Alpaslan, turizmin yoğun olduğu ve Türkiye'nin rekabet ettiği ülkelerdeki konaklama tesislerinin belgelendirme ve denetimine ilişkin uygulama örneklerini de paylaştı.

Benzer olayların tekrar yaşanmaması için alınması gereken tedbirlerin önemine işaret eden Alpaslan, "Yangın yeterlilik belgesi veya işyeri yeterlilik belgesi verilen tüm tesislerde, bu belgelerin belirli zaman aralığı için verilmesi ve süresi dolduğu zaman da bunların güncellenerek denetimlerinin yapılmasının, bu tür olayların yaşanmaması açısından gerekli olduğu kanaatine sahibiz." ifadelerini kullandı.

SUNUMDAN

Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Alpaslan'ın yaptığı sunumda, Kartalkaya Bölgesi'nin, belediye mücavir alan sınırları dışında olması sebebiyle Bolu İl Özel İdaresinin yetki ve sorumluluk alanı içinde olduğu, Grand Kartal Otel'in işyeri açma ve çalışma ruhsatının ilk olarak 2007 yılında Bolu İl Özel İdaresi tarafından verildiği ve 2015 yılında da aynı idare tarafından yeniden düzenlendiği belirtildi.

Bir tesisin, konaklama tesisi olup olamayacağına, işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye yetkili idarenin karar verdiği, Bakanlık tarafından sadece konaklama tesisinin türü ve sınıfının belirlendiği kaydedilen sunumda, şunlar ifade edildi:

"Bir otelin uymak zorunda olduğu imar mevzuatı, çevre mevzuatı, yangından korunma mevzuatı, vergi mevzuatı, iş sağlığı ve güvenliği gibi çok sayıda mevzuat bulunmaktadır. Bu mevzuatlarda yer alan kurallara uyulup uyulmadığı ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından denetlenir. Turizmi Teşvik Kanunu'nun 30'uncu maddesinde Kültür ve Turizm Bakanlığının oteller üzerindeki denetim yetkisi 'Belge talebinde bulunan işletmelerin belgelendirilmesine esas denetimlerinin, belgeli yatırım ve işletmelerin niteliklerine ilişkin denetimlerin yapılması ve işletmelerin sınıflandırılması' olarak tanımlanmıştır. Turizm Yatırım, İşletme ve Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Yönetmeliğin 18'inci maddesi uyarınca, belgeli turizm işletmelerinde temizlik, intizam, servis, fiyat, idare ve işletme, belge almaya esas olan vasıflarla, personel niteliklerinin tespit ve denetimi yetkisi Bakanlığa aittir. Sağlık ve çevre kirliliği ile ilgili denetimlerin, görevli kamu kurum ve kuruluşlarının tabip ve sağlık elemanlarınca, işyeri açma ve çalışma ruhsatları ile ilgili denetimlerin ise işyeri açma ve çalışma ruhsatını veren kamu kurumu tarafından yapılmaktadır.

Görüldüğü gibi, yangın, gıda denetimi, havuz suyu hijyeni, gürültü izolasyonu, asansör sertifikasyonu gibi uzmanlık gerektiren konular ilgili kurumların yetkisinde olup, Bakanlığımız denetim elemanlarının görev ve yetki alanında olmadığı gibi bu konularda yetkinlikleri de bulunmamaktadır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının varlığı, yetkili makamlar tarafından kendi mevzuatlarına göre gerekli inceleme ve denetimlerin yapıldığına ve teknik yeterliliğine karinedir. Buradan da anlaşılacağı gibi turizm işletmesi belgesi, tesisin teknik yeterliliğine, imar ve yangın güvenliği gibi ilişkin bir belge olmayıp, kalite belgesi niteliğindedir ve tek başına bir otelin açılıp işletilmesi için yeterli değildir."

TESİS HAKKINDA 5 KEZ İDARİ YAPTIRIM UYGULANMIŞ

Sunumda, Kültür ve Turizm Bakanlığınca konaklama tesislerinde yapılan denetimlerde, tesisin kullanım amacına uygun büyüklükte mahallere sahip olmasına, turizm tesisinin 3, 4, 5 yıldız gibi belirlenen sınıfının devam edip etmeyeceğine, verilen hizmetin nitelikli olması ile tesisin temiz ve bakımlı olmasına, lokanta, SPA, lobi gibi genel mahaller ile yatak odalarının asgari şartlarının sağlanmasına, tür ve sınıfına göre oda sayılarının uygun olup olmadığına, turizm belgesinde belirtilen kapasitede değişiklik olup olmadığına, personel niteliklerine ve tesis türünün tespitine yönelik kalite unsurlarına bakıldığı aktarıldı.

Bakanlıkça düzenlenen her turizm işletmesi belgesinin, işyeri açma ve çalışma ruhsatını düzenleyen yetkili idareye gönderildiği belirtilen sunumda, "Belgelendirme aşamasında sunulan işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile ilgili olarak ilgili mevzuat çerçevesinde herhangi bir değişiklik yapılması veya iptal işleminin söz konusu olması halinde ivedi olarak Bakanlığımıza bildirilmesi istenir." ifadelerine yer verildi.

Sunumda, yangın olayının yaşandığı Grand Kartal Otel'de geçmiş dönemlerde denetim sürecine ve faaliyetine ilişkin bilgi, belge ve tespitler hakkında da bilgi verildi. Buna göre, Grand Kartal Otel adlı tesis mahallinde Bakanlık kontrolörlerince yapılan denetimlerde tespit edilen mevzuata aykırılıklar nedeniyle idari yaptırım önerisi içeren raporlar doğrultusunda, tesis hakkında 5 kez idari yaptırım uygulandığı aktarıldı.

İşletmede, 2021'de yapılan 3 ayrı inceleme sonucu Orman Genel Müdürlüğünün yazısı üzerine çeşitli nedenlerle turizm işletme belgesinin güncellenmesine ilişkin öneri yapıldığı ifade edilen sunumda, 13 Eylül 2024'de telesijeyle ilgili şikayet üzerine yapılan incelemede farklı eksiklikler nedeniyle uyarma ve idari para cezası, 23 Ocak 2025'te ise İl Müdürlüğünün yazısı üzerine yangın sonrası belge iptalinin önerildiğini kaydedildi.

KAPATILAN TESİSLER

Sunumda, yangın sonrası Bakanlığın gerçekleştirdiği çalışmalara ilişkin şu bilgiler verildi:

"Turizmi Teşvik Kanun uyarınca yetkili idare tarafından işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen konaklama işletmelerinin bu ruhsatı aldıkları tarihten itibaren altı ay içinde Bakanlığımızdan turizm işletmesi belgesi almaları zorunlu olup, bu belgeyi yasal süre içerisinde alamayan konaklama tesisleri faaliyette bulunamamaktadır. Bu kapsamda ruhsatsız olarak kayıt dışı faaliyet gösteren konaklama tesislerinin faaliyetlerine son verilmesi, süresi içerisinde turizm belgesi alamayan konaklama tesislerinin ise işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptal edilerek faaliyetlerine son verilmesi için Kanun düzenlemesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren farklı zamanlarda yazılan 7 ayrı yazımızla 81 İl Valiliğine talimat verilmiştir.

Bakanlığın çalışmaları sonucunda yerel yönetimler tarafından ülke genelinde toplam 6 bin 207 konaklama işletmesinin faaliyetine son verilmiş, bu çalışmalar yangından bağımsız olarak 2022 yılı sonundan itibaren yoğun şekilde yürütülmektedir. Ancak yangından sonra gerek valilikler gerekse belediyeler koordinasyonunda yoğun bir denetim çalışmasına başlanıldığı ve çok fazla tesiste eksiklikler tespit edilerek kapatma yaptırımı uygulandığı Bakanlığımıza iletilmiştir. 2022 öncesi son 40 yılda belgeleri eksik olan yaklaşık 100 tesis Bakanlığımızın bildirimi üzerine yerel idarelerce kapatılmışken; 2022'den Ocak 2025 tarihine kadar geçen yaklaşık 3 yıllık sürede Bakanlığımızca bildirilen tesislerden yetkili idareler tarafından kapatılan tesis sayısı 4 bin 380'dir. 21 Ocak 2025 sonrasında ilgili idaresi tarafından yapılan denetimler sonucunda 1 ayda kapatılan tesis sayısı ise 1827'dir."

Komisyonda, Alpaslan'ın sunumunun ardından milletvekilleri de değerlendirmelerde bulundu, görüş ve önerilerini paylaştı.