Avrupa'da aşırı sağın yükselişi: Almanya'da İkinci Dünya Savaşı'ndan beri ilk!

Pazar günü Almanya'da yapılan erken genel seçimde aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi oylarını ikiye katlayarak, AP'nin analizine göre İkinci Dünya Savaşı'ndan yani Adolf Hitler'in seçilmesinden bu yana bu yana en güçlü sonucunu elde etti.

Muhalefetteki muhafazakarlar, Friedrich Merz liderliğinde Almanya'daki seçimleri düşük bir farkla kazandı. Merz, Paskalya'ya kadar bir koalisyon hükümeti kurmayı umduğunu söyledi. Ancak bunun zorlu bir süreç olacağı belirtiliyor.

Almanya, 27 üyeli Avrupa Birliği’nin en kalabalık ülkesi ve NATO’nun önde gelen üyelerinden biri. ABD’den sonra Ukrayna’ya en büyük silah tedarikçisi konumunda bulunuyor ve önümüzdeki yıllarda Avrupa’nın şekillenmesinde merkezi bir rol oynayacak.

AfD LİDERLERİ: TARİHİ BİR BAŞARI

AfD eş başkanı Tino Chrupalla, destekçilerine yaptığı açıklamada "Bugün tarihi bir başarıya imza attık" dedi ve ekledi: "Artık siyasi merkeziz ve uç noktalardan uzaklaştık" diye ekledi. Bu seçimde oy oranı %20.8 olan partinin önceki en yüksek oyu, 2017’de meclise ilk kez girdiği dönemde aldığı %12,6 idi. AfD’nin başbakan adayı Alice Weidel, Merz’in partisiyle koalisyon görüşmelerine açık olduklarını söyled ve Merz’in zaferini "Pirus zaferi" olarak nitelendirdi:

"Sol partilerle birlikte bunları hayata geçiremezler" dedi.

NAZİ SLOGANLARI CEZASI ALMIŞTI

AfD'nin geçen yıl eyalet seçimlerinde birinci çıktığı Thüringen lideri Björn Höcke, Nazi sloganlarını kullanmaktan dolayı iki kez para cezasına çarptırıldı. Höcke, bunu bilerek yaptığını reddediyor.

AfD’nin başarısı, aşırı sağ partilerin genç seçmenlerle nasıl güçlü bir bağ kurduğunun en belirgin örneklerinden biri olarak görülüyor. Thüringen ve Saksonya’da 18-24 yaş arasındaki seçmenlerin üçte birinden fazlası AfD’ye oy verdi.

AB ÜLKELERİNDE AŞIRI SAĞ HÜKÜMETTE

Son seçimlerde güçlü performanslar sergilemelerinin ardından, an itibarıyla Avrupa ülkesinde aşırı sağ partiler hükümette yer alıyor.

Avrupa Birliği'ne üye yedi ülke Hırvatistan, Çekya, Finlandiya, Macaristan, İtalya, Hollanda, Slovakya şu anda hükümetlerinde aşırı sağ partilere sahip. Aşırı sağ, Uluslararası Barolar Birliği (IBA) raporuna göre Avrupa'da seçmenler arasında giderek daha fazla destek kazanıyor.

İTALYA

Eylül 2022'de radikal sağ parti İtalya'nın Kardeşleri (Fdl), erken genel seçimlerde oyların %26’sını alarak zafer kazandı ve Georgia Meloni'yi başbakanlığa taşıdı. 2024 Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ise oy oranını %28'e çıkardı.

HOLLANDA

Kasım 2023'te aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV), Hollanda parlamentosunda 150 sandalyeden 37’sini kazanarak büyük bir sıçrama yaptı. Parti, 2021'deki sandalye sayısını iki kattan fazla artırarak liberal VVD'yi geride bıraktı ve ülkenin en büyük partisi oldu.

PORTEKİZ

Mart 2024'te aşırı sağcı Chega partisi, parlamento temsilini dört katına çıkararak 50 milletvekili kazandı ve halk oyunun %18'ini aldı.

HIRVATİSTAN

Mayıs 2024'te, iktidardaki Hırvat Demokrat Birliği (HDZ) partisinin lideri Başbakan Andrej Plenković, belirsizlikle geçen haftaların ardından yapılan sonuçsuz parlamento seçimlerinden sonra aşırı sağcı Vatan Hareketi (Domovinski Pokret) ile bir koalisyon anlaşmasını resmen duyurdu.

FRANSA

Temmuz 2024'te yapılan ani seçimlerde, aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN), ilk turda açık ara farkla birinci olmasına rağmen, ikinci tur sonunda oyların %24,6’sını alarak üçüncü sıraya geriledi.