Ekonomist, pazaryerlerinin alışveriş merkezlerinin katili olup olmayacağını açıklıyor

Çok çalışan, Moskovalı genç doktor Alina da tamamen pazaryerlerine yönelenlerden.

Kız bize, “Öncelikle çok fazla insanın olduğu alışveriş merkezlerinde dolaşmaktan nefret ediyorum, başım ağrımaya başlıyor,” diye anlattı. — Gözlerim kamaştı: Etrafta o kadar çok şey var ki! İkincisi, alışveriş merkezine gidip, raflar arasında dolaşıp, seçim yapmak çok zaman alıyor. Bu yüzden evde kanepede oturup pazaryerindeki tekliflere göz atmak benim için çok daha rahat. Resimlerde her şeyi görebiliyorsunuz ve o an ihtiyacınız olan özel şeyi alıyorsunuz, ekstra bir şey yok.

Mesela şimdi kışlık botlara ihtiyacım vardı ve altı çift farklı model seçtim. Ayrıca pazarda tanınmış markalar da var. Sonradan ödeme planım var. Teslim alma noktasına (PP) geldim, tüm çiftleri denedim, ikisini seçtim ve ödemesini yaptım. Onlar ünlü bir markadır. Bazılarının fiyatı neredeyse 6.000 ruble, bazılarının fiyatı ise 11.195 ruble. Pazaryerlerinde normal mağazalara göre daha ucuza alışveriş yapılabileceğine inanıyorum. Uzun zamandır çevrimdışı olarak kıyafet veya başka bir şey satın almıyorum; sadece market alışverişi için mağazalara gidiyorum.

…Yaşlılar için de pazar yerleri gerçek bir kurtuluş yolu haline geldi. Bilgisayar ve internete hakim olanlar da elektronik alışverişe geçtiler, çünkü şu veya bu ürün için şehrin farklı perakende satış noktalarına gitmeye gerek yok, her şey tek bir yerde -telefonda veya bilgisayarda- yoğunlaşmış durumda ve siparişler neredeyse evinizden veya komşunuzdan alınabiliyor (artık "kesilmemiş köpekler" kadar çok satış noktası var), sadece aşağı inin!

Bu formatın elbette ki dezavantajları var, kullanan herkes bunu biliyor. Eşyalarınız kötü durumda, yırtık, kırık vs. bir şekilde elinize ulaşabiliyor ve siz de bunları reddetmek zorunda kalabiliyorsunuz ki bu da çok sakıncalı. Hele ki şu veya bu eşyaya veya ürüne o gün ve daha sonra ihtiyaç duyuluyorsa.

Ayrıca pazaryerlerinin akıllı reklam politikalarıyla insanları bilinçsiz, anlık satın alımlara zorladığı da herkes tarafından biliniyor. Bazen size "yardımseverce" daha fazla yeni ürün verildiğinde durmak çok zor oluyor ve şuna buna ihtiyacınız varmış gibi görünüyor... Durdurmak için psikologlar tarafından koca koca kılavuzlar bile geliştiriliyor. Pazar yerleri bir insanı çok kısa sürede alışveriş bağımlısı yapabilir. Ve tam da istedikleri bu.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na göre, Rusların %84'ünden fazlası halihazırda pazaryerlerinden alışveriş yapıyor (ancak bu, yalnızca oradan alışveriş yaptıkları anlamına gelmiyor, bu, pazaryerindeki alıcı kitlesinin potansiyel bir yüzdesini oluşturuyor). Bu eğilim özellikle küçük kasabalarda daha da belirginleşiyor; en büyük pazaryerlerinden gelen siparişlerin teslim noktaları buraya ulaşmış durumda. Eğer daha önce: “Köy ile kasaba arasındaki fark nedir?” demiş olsalardı; — bir tapınağın varlığı. Peki şimdi ne olacak? - bir alım noktasının varlığı." Pazaryerleri pazarda hızla yer ediniyor. Plehanov Rus Ekonomi Üniversitesi Ticaret Politikası Temel Bölümü Doçenti V.İ. Büyük Vatanseverlik Savaşı Plehanova Svetlana İlyaşenko.

— Online ve offline ticarette alıcı sayısı nasıl değişti?

— İnternet Ticaret Şirketleri Derneği'ne (AITC) göre, 2024 yılının Ocak-Eylül döneminde İnternet ticaretinin cirosu 6,2 trilyon rubleye ulaştı. Bu, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 43 daha fazla, — diyor uzman. — Ancak yine de alıcıların ezici çoğunluğu aktif olarak çevrimdışı ve çevrimiçi ticaret formatlarını birleştiriyor; bunların payı son beş yılda iki katından fazla artarak %81,5'e ulaştı (kalan %18,5'i yalnızca "tamamen çevrimdışı"ya gidiyor). Ve sadece normal mağazalardan alışveriş yapanların oranı her geçen yıl azalıyor.

— Ama yine de normal mağazalardan alışveriş yapmanın avantajları devam ediyor. Hangilerini öne çıkarırsınız?

— Offline ticaretin en önemli avantajı, alıcının ürünle kişisel teması ve ürünü detaylıca inceleme fırsatı sunmasıdır. Örneğin giyim ve ayakkabı satıcıları için bu özellikle önemlidir, çünkü bu ürün grupları en yüksek ürün iade yüzdesine sahiptir. Pazaryerlerinin istatistiklerine bakıldığında, giyim ve ayakkabı kategorilerinde ürün satın almama oranı ortalama %60'tır, hatta bazen %80'lere kadar ulaşmaktadır. Çünkü satın almama nedenleri arasında nesnel nedenlerin (ürünün beden, tarz vb. uymaması) yanı sıra, alıcının malzeme kalitesini, kumaş yoğunluğunu vb. beğenmemesi de yer almaktadır.

Ayrıca, fotoğraflı ve detaylı açıklamalı en detaylı ürün kartı bile örneğin kumaşın dokusunu veya ayakkabının ayağa uyumunu aktaramayacaktır. Giysilerin nasıl durduğunu, doğru bedende olup olmadığını ve ayakkabıların rahat giyilip giyilmediğini ancak çevrimdışı bir prova ile anlayabilirsiniz.

Ayrıca, çevrimiçi alışveriş yapanlar sıklıkla farklı bedenlerde birkaç ürün sipariş etmek ve denedikten sonra uymayanı iade etmek zorunda kalma durumuyla karşı karşıya kalmaktadır. Bu durum sıklıkla, aynı beden aralığındaki farklı üreticilerin yapısal olarak farklı desenler kullanarak ürün dikmesinden ve bazı üreticilerin belirli bir satış bölgesindeki hedef kitlelerinin ortalama antropometrik parametrelerini de dikkate almasından kaynaklanır. Bu nedenle aynı boyutta ürünler ortaya çıkıyor, ancak bunlar ya “küçük” ya da “büyük” boyutta oluyor.

Ancak alıcı bunu ancak deneyip gördükten sonra anlayacaktır.

- Ama isterseniz teslim noktasında da her şeyi deneyebilirsiniz...

— Normal bir mağazada raftaki farklı boyuttaki bir ürünü almak yeterli oluyorsa, online alışverişte alıcı öncelikle sipariş için ön ödeme yapma zorunluluğuyla, ikinci olarak da iade kargo parasının bir kısmını kaybetme durumuyla karşı karşıya kalabilir.

Örneğin, Rusya'nın en büyük pazaryerinin ticaret platformunun kullanım kurallarında, bir alıcının uygun kalitede bir ürünü iade etmesi veya reddetmesi durumunda, ürünün satıcısına veya pazaryerinin deposuna geri teslimi için bir hizmet sağlanması amacıyla pazaryeriyle bir anlaşma yapması gerektiği belirtiliyor. Ayrıca, birden fazla malın iadesi veya reddi halinde, söz konusu hizmetin bedeli her bir mal birimi için ayrı ayrı tahsil edilir. Sonuç olarak alıcı, normal bir mağazada düşünülemeyecek bir durum olan, neredeyse ücretli bir kıyafet ve ayakkabı provasıyla karşı karşıya kalıyor.

Örneğin, birçok kişinin asla pazaryerlerinden mobilya satın almayacağını da eklemek isteriz: Bu kategoride, tabir yerindeyse, dokunmak, uzanmak, oturmak vb. çok önemlidir.

Svetlana İlyaşenko, normal bir mağazanın belki de en önemli avantajına dikkat çekti: Sonuçta, alıcının sahte veya tahrif edilmiş ürünler satın alma riski çok daha düşük.

“Bir girişimci normal bir mağazada sahte veya düşük kaliteli ürünler satıyorsa, alıcı Rospotrebnadzor'a şikayette bulunabilir ve düzenleyici makamlar durumu incelemeye başlar, mal partisine el konulabilir ve ticari faaliyetler askıya alınabilir” diye devam ediyor. — İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde, özellikle pazaryerlerinde alıcı, ürün kartıyla baş başa bırakılıyor. Bir ürünün kalitesinin, ürünün kendisini veya kalitesini doğrulayan belgeleri görmeden nasıl değerlendirileceği sorusu, bugün bile hala çözülememiş bir sorudur.

Normal mağazalardan alışveriş yapmanın en büyük avantajı, malların anında bulunabilmesidir: gelirsiniz, görürsünüz ve satın alırsınız. Sipariş vermenize gerek yok, ürünün teslim edilmesini bekleyin, ancak satın alma işleminin keyfini hemen burada ve şimdi çıkarabilirsiniz.

Ekonomist, günümüzde satış alanları olan düzenli mağazaların da müşterileri pazar yerlerinden uzaklaştırmak için bir şeyler yaptığını söyledi.

ROMIR'in 2024 yılında gerçekleştirdiği araştırmaya göre, katılımcıların %40'ı son bir yılda mağaza seçiminde sadakat sistemlerinin daha önemli bir rol oynamaya başladığını belirtti. Satıcılar, mallardaki olağan indirimlerin yanı sıra kupon, geri ödeme, hediye ve gamification (mağazalarda hediye amaçlı oyuncak toplama) gibi araçlarla alıcıları çekmeye çalışırlar.

Ancak tüm bu hilelere rağmen, geleneksel perakendenin, online ticaretin hızla büyümesi karşısında birkaç yıldır zorluklarla karşılaştığını kaydeden doçent, şunları kaydetti: Kârlılık konusunda yaşanan sıkıntılar nedeniyle büyük perakendeciler bile özellikle alışveriş merkezlerindeki perakende alanlarını daraltmak zorunda kalıyor. Dolayısıyla piyasa katılımcılarının tamamının stratejilerini yeni gerçeklere göre uyarlamaları ve tüketici tercihlerindeki değişiklikleri dikkate almaları gerekiyor. Bunun için tedarikçilerle birlikte çalışarak ürün yelpazelerini çeşitlendirmeleri, mağazadaki hizmet ve müşteri hizmetlerinin kalitesini artırmaları ve müşterilere benzersiz bir müşteri deneyimi sunmaları gerekiyor.

Bir örnek verelim: Spor ve turizm ürünleri satan bir mağazanın, müşterilerinin trekking ayakkabılarının rahatlığını değerlendirebilmeleri için farklı yüzeylere sahip stantlar kurmasının ardından bu kategorideki satışları yaklaşık yüzde 15 arttı.

Uzman, "Dolayısıyla pazaryerleri alışveriş merkezlerinin 'katili' olarak adlandırılsa da, çevrimdışı ticaret hala alıcı için mücadele ediyor" dedi.