Gdańsk/ Gdańsk Üniversitesi'nde 10 yıllık Kaşubya etnolojisi

Kaşubya Etnolojisi bu yıl 10. yıl dönümünü kutluyor. Bu süre zarfında 24 mezun üniversiteden ayrıldı. Çoğu Kaşubya ve bölgenin yararına çalışıyor - diyor sahanın Program Konseyi başkanı Dr. Justyna Pomierska, PAP ile yaptığı röportajda.

Kaşubya Etnolojisi alanındaki çalışmalar, öğrencileri Kaşubya ve Lehçe (birlikte) öğretmenleri olarak çalışmaya veya Pomeranya'nın geniş çapta anlaşılan kültürle ilgili kurumlarında gazeteci, sosyal yaşam animatörü, toplum merkezi veya müzede eğitimci ve ayrıca editör veya düzeltmen olarak çalışmaya hazırlar.

Eğitimin temel çekirdeğini, kültürel eğitimle birlikte, Kaşub dilinin (yine sıfırdan) uygulamalı olarak öğrenilmesi oluşturmaktadır.

PAP röportajcısı, bu dilin öğretmenlerinin eksikliğinin, 10 yıl önce Gdańsk Üniversitesi'nde kursun başlatılmasının temel nedeni olduğunu vurguladı. "Birkaç yıl önce, Pomeranya'da yaklaşık 14.000 öğrenci Kaşubyanca öğreniyordu ve belki de yüz öğretmen vardı. Bunlardan önemli ölçüde daha azı uygun lisansüstü eğitimlerini tamamlamıştı. Daha sonra, öğretmenlik yeterliliklerinin yalnızca yüksek öğrenimi tamamlamanın bir sonucu olarak elde edilebileceğini belirten bir düzenleme getirildi (sözde öğretmen yetiştirme kolejleri tasfiye edildi), bu nedenle Kaşubyanlar da dahil olmak üzere dil azınlık toplulukları, yerli filolojilerde yüksek öğrenim başlatma talebinde bulundular. Ancak eğitimli gazeteciler, idari personel vb. sıkıntısı da vardı," dedi Kaşubyan Etnolojisi kursunun Program Konseyi başkanı ve Kaşubyan Dili Öğretimi lisansüstü çalışmalarının direktörü olan Dr. Pomierska.

Kaşubya etnolojisi dersleri kapsamında öğrenciler, Kaşubya-Pomeranya hareketinin yazarları ve aktivistleriyle görüşüyor, folklor, bölgenin kültürel kaynakları ve kültürel kurumlardaki projeler hakkında bilgi ediniyor.

Gdańsk Üniversitesi, dil öğrenimi, edebi eserlerin okunması ve analizi ile pratik metin yazımı gibi filoloji derslerinin, Kaşubya, Pomeranya ve Polonya tarihi ile öğretmenler için kültür, sosyoloji, psikoloji ve pedagoji bilgisi gibi sosyal bilimler alanındaki temel bilgilerle desteklendiğini bildiriyor.

"Kaşubyan dilini sıfırdan öğretiyoruz ve pratik Kaşubyan derslerimiz en iyiler tarafından yönetiliyor," diyor Dr. Pomierska ve diğerlerinin yanı sıra, Kaşubyan dili kursu için ilk ders kitabının ortak yazarı (R. Wosiak-Śliwa ile birlikte) olan Prof. Marek Cybulski'yi işaret ediyor. "Mezunumuz Dr. Joanna Ginter da öğretim görevlileri ekibinde. Geçtiğimiz yıl iki kitap yayınladı: Biri dilbilgisi öğrenmek için, 'Fòrmë lub normë', erişilebilir açıklamalar ve harika dilbilgisi egzersizleri içeriyor ve diğeri de yazım hakkında bilimsel bir kitap," diyor.

Üniversite, öğrencinin öğrenimi sırasında gelecekteki işvereniyle, özellikle de Kaşubya-Pomeranya Derneği, Wieżyca'daki Kaşubya Halk Üniversitesi, Wejherowo'daki Kaşubya-Pomeranya Edebiyatı ve Müziği Müzesi veya Gdańsk Radyosu ile işbirliği yapabilmesini sağlar.

Birinci dönem eğitimini tamamlayan mezunlar, filoloji veya kültürel çalışmalar, pedagoji, sosyoloji, siyaset bilimi, tarih, etnoloji veya felsefe olmak üzere ikinci dönem eğitimlerinde eğitimlerine devam edebilirler.

Dr. Pomierska, 10 yıllık kurs boyunca 24 mezunun mezun olduğunu söyledi. "Kaşubya topluluğu için, bunlar yüksek öğrenim diplomasına sahip 24 Kaşubyalı. Kaşubya ve Pomeranya'nın yararına çalışıyorlar. Dil ve sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olduk ve şimdi bölgeyi okullarda, medyada ve kültürel kurumlarda destekliyorlar," dedi.

Hesaplamalarına göre mezunlar arasında Kaşubya, Lehçe, tarih ve okul öncesi ve erken okul eğitimi alanında 15 öğretmen bulunuyor. Ayrıca gazeteciler, müze çalışanları ve kültürel kurum çalışanları da var.

Üniversite, Kaşubyan etnofilolojisi bölümünden mezun olan ve üç yıllık birinci dönem eğitiminden sonra öğretmenlik konusunda uzmanlaşmış birinin ilkokul ve ortaokullarda Kaşubyan dili öğretme yetkisine sahip olduğunu belirtmektedir. Eğitimini Polonya filolojisi alanında ikinci dönem eğitimleriyle tamamlarsa, her iki dersi de öğretebilecektir: Kaşubyan ve Lehçe.

Dr. Pomierska, eğitim konseptinde yapılan birkaç değişiklikten sonra "ilginç ve esnek bir çalışma planı" geliştirildiğini vurguladı. "Öğrencinin seçtiği mesleki faaliyet alanlarında öğretmen ve uzmanlar, Kaşub dilinde yüksek dil yeterliliğine sahip kişiler yetiştiriyoruz. Kültürel kurumlardaki stajlarla bağlantı, genç kişiye hayatta ne yapmak istedikleri konusunda oldukça iyi bir fikir verir ve potansiyel bir işveren de stajyerin ihtiyaçlarını ve yeteneklerini öğrenebilir" dedi.

Ona göre, okullarda ve diğer yerlerde öğrencilerin varlığı genç Kaşubyalılar üzerinde olumlu bir etkiye sahip. "Gençler Kaşubyalı konuşmak istiyor, okul dışında dil aktiviteleri arıyorlar, evde konuşacak kimseleri yoksa başka yerlere bakıyorlar," dedi.

Bu yıl 30'dan fazla kişinin Kaşub dili yeterlilik sınavına girdiğini de sözlerine ekledi. "Bu sınav, Kaşub edebiyatına atıfta bulunarak verilen bir sorun hakkında Kaşub dilinde bir makale yazmalarını gerektiriyor, bu da okuyabildikleri, yazabildikleri ve kültürel konular hakkında temel bir anlayışa sahip oldukları anlamına geliyor," dedi.

Kaşub dili sınavına giren mezunların sadece bir kısmının filoloji çalışmalarını seçeceğini belirtti. "Birçok genç Kaşub için Kaşub dili sınavına girmek semboliktir, birçok durumda bir kimlik belgesi, uzun yıllar süren çalışmanın doruk noktası veya "küçük vatan" öğretmenlerine bir şükran ifadesidir" dedi.

PAP röportajına göre, liseyi bitirdikten sonra Kaşub dili sınavına giren kişiler bir iş kuruyor veya başka alanlarda eğitim almaya başlıyor. "Kaşub dili sınavı 2005'ten beri yapılıyor ve bugüne kadar 400'den fazla kişi sınavı geçti. Bunlar arasında hemşireler, yerel yönetim çalışanları, kültür çalışanları, ekonomistler ve mühendisler yer alıyor. Onlar da -sadece Kaşub etnolojisi mezunları değil- Kaşub dilini biliyorlar. Belki edebiyatı çok iyi değil ama dili bir sonraki nesle aktarmaya yetecek kadar," diye ekledi.

Piotr Mirowicz (PAP)

pm/ zan/ jpn/