İsviçre'nin Blatten dağ köyünde yeni bir doğal afet tehlikesi var

İsviçre'nin Lötschental vadisinde bulunan köylerinde yaşayanlar için endişeler henüz bitmedi. Çarşamba günü, buzulun bir parçasının kopması sonucu, Blatten adlı yer buz, çamur ve moloz selinin altında kaldı. Bu da büyük bir çığ düşmesine neden oldu.

Çığla birlikte düşen molozlar Lonza Nehri'ni tıkadı. Nehir boyunca iki kilometre boyunca taş ve molozlardan oluşan bir dağ uzanıyor. Su birikiyor, sel riski hızla artıyor. Yetkililer olağanüstü hal ilan etti.

AFP haber ajansına konuşan doğal afet yönetiminden sorumlu yerel bir yetkili, gölün "giderek büyüdüğünü" söyledi. Yükselen su seviyeleri nedeniyle Çarşamba günü nehrin aşağısındaki Kippel ve Wiler kasabalarından 16 kişi tahliye edildi.

Valais kantonu yetkilileri, perşembe günü yaptıkları açıklamada, bölgedeki durumun şu anda içeri girilemeyecek kadar istikrarsız olduğunu söyledi. Ancak abluka nedeniyle geri itilen suyun kontrol altına alınması amacıyla yapay bir baraj önlem olarak kırıldı. Eğer su barajı taşırırsa vadinin tamamında yaşayanlar tahliye edilecek.

Korkulan felaket senaryosu

Çarşamba günü Lötschental otuz beş yıldır korkulan felaket senaryosuyla karşı karşıya kaldı. Birch Buzulu'nun büyük bir bölümü koparak 3,5 milyon metreküpten fazla buz, kaya ve karın Blatten köyüne düşmesine neden oldu. Önleyici bir tahliye sayesinde köyde yaşayan 300 kişi güvenliğe kavuşturuldu. 64 yaşında bir adamın kayıp olduğu bildirildi. Çığ, evlerin yüzde 90'ını yıktı.

Buzulun çökme riskinin artması nedeniyle 1990'lı yıllardan bu yana yakından izleniyor. İklim değişikliği nedeniyle Alpler'deki buzullar giderek daha hızlı eriyor ve bu durum bazı buzulların kopmasına yol açabilir. Felaketin doğrudan nedeninin yakınlardaki Kleiner Nesthorn dağından kaynaklanan bir heyelan olduğu düşünülüyor. Felaketten bir hafta önce, yaklaşık dört bin metre yüksekliğindeki dağın doğu sırtının bir kısmı çökmüş, buzulun üzerine iki ila üç milyon metreküp kaya malzemesi dökülmüştü. Yerel basına göre, taşların ağırlığı altında çöktü.

Buzullar

İsviçre'de böyle bir felaket ilk kez yaşanmıyor. Haziran 2023'te Brienz köyünde milyonlarca metreküp kaya yüzeyi çöktü. Gece meydana gelen çığ, köyü kıl payı ıskalayarak, mahalle okulunun yakınlarında durdu. Olayda yaralanan olmadı.

Uzmanlara göre Alpler'deki iki doğal afetin ortak paydası küresel ısınma. Sıcaklıktaki değişim buzulların erimesine, dağlardaki permafrostun erimesine ve dağ eteğindeki kayaların dengesizleşmesine neden oluyor.

BBC , buzulların küresel ısınmanın mükemmel bir göstergesi olduğunu yazıyor. İstikrarlı bir iklimde, boyutları hemen hemen aynı kalır ve erimeyle kaybettikleri kadar buz kazanırlar. Son yirmi yıldır dünya çapında buzullar büyük oranda eridi.

Dağ buzulları, yani donmuş buz nehirleri, son yirmi beş yılda buzlarının yüzde 5'ine kadarını kaybetti. Avrupa'daki buzulların çoğunun bulunduğu Alpler'de 2023'te buzulların yüzde 4'ü kayboldu. Bir önceki yıl oradaki dağ buzulları da yüzde 6 azalmıştı.