Šefčovič: ABD ile ticaret anlaşmasının güvenlik boyutu var

AB Ticaret Komiseri Maroš Šefčovič Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Washington ile yapılan yeni anlaşmanın yalnızca ekonomik değil aynı zamanda güvenlik politikası amaçlarına da hizmet ettiğini ve dolayısıyla Ukrayna'ya yardım sağlama konusunda ABD'ye fiili bir taviz anlamına geldiğini kabul etti.

Šefčovič, yaptığı açıklamada, AB ihracatının büyük bölümüne yüzde 15 sabit tarife uygulanmasını öngören anlaşmanın "sadece ticaretle ilgili olmadığını", daha geniş bir jeopolitik bağlam içinde yer aldığını vurguladı.

"Konu güvenlik, Ukrayna ve mevcut jeopolitik istikrarsızlık," dedi Šefčovič gazetecilere. "Dün tartışılan tüm ayrıntılara giremem ama sizi temin ederim: konu sadece ticaret değildi."

Açıklamalar, Rusya'nın işgalinin başlamasından bu yana üç yıldan fazla bir süredir yoğun ateş altında olan Ukrayna'ya yönelik ABD desteğinin güvenilirliği konusunda Avrupa'da artan endişelerin ardından geldi.

Bu yılın başlarında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile açıkça anlaşmazlığa düşen Donald Trump, ABD'nin daha önceki yardımlarını defalarca eleştirdi ve hem Kiev'e hem de Moskova'ya savaşı sona erdirmeleri için baskı yaptı.

Trump, son dönemde Vladimir Putin'in ateşkesi kabul etmeyi reddetmesinden giderek daha fazla rahatsız olmuş ve Rus petrolü satın alan ülkelere yüzde 100'e varan "ikincil tarifeler" uygulamakla tehdit etmişti .

Trump aynı zamanda Ukrayna'ya Patriot hava savunma sistemleri teslim etme sözü verdi, ancak bunların AB ülkeleri tarafından finanse edilmesi gerektiğini vurguladı.

Šefčovič, ticaret anlaşmasının Washington'ı Brüksel ile jeopolitik uyumlaştırmanın "ek bir bedeli" olarak görülmesi gerektiğini öne sürdü.

Komiser, "Bu anlaşmanın katma değeri var çünkü buradan ancak ileriye gidebileceğimize inanıyorum" dedi.

Bölünen bir anlaşma

Pazar günü imzalanan ve önümüzdeki üç yıl içinde petrol, doğalgaz ve nükleer enerji dahil olmak üzere 750 milyar dolar değerinde ABD enerjisi satın alınmasını da öngören anlaşma, Moskova'nın sert eleştirileriyle karşılandı.

Rusya'nın eski devlet başkanı ve Rusya Güvenlik Konseyi'nin mevcut başkan yardımcısı Dmitri Medvedev, "Anlaşma açıkça Rusya'ya yöneliktir, çünkü Rus petrol ve gazının satın alınmasını yasaklıyor" dedi.

Trump'ın AB'deki az sayıdaki müttefikinden biri ve Putin'in yakın dostu olan Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, anlaşmayı sert bir dille kınadı ve ABD Başkanı'nı "Ursula von der Leyen'i kahvaltıda yemekle" suçladı.

Son yıllarda Ukrayna'nın güçlü destekçisi haline gelen Fransa da anlaşmayı reddederek, Komisyon'u ABD'nin AB'ye yaptığı hizmet ihracatına karşı kendi " ticaret bazukasını " kullanmaya çağırdı.

Almanya, İtalya , Slovakya ve Çek Cumhuriyeti gibi diğer bazı Üye Devletler ise temkinli desteklerini dile getirdiler ancak anlaşmanın birçok ayrıntısının henüz net olmadığını vurguladılar.

(cs,jl)